Της Ελπίδας Γιατρά,
Η πολιτική ανάμειξη του Elon Musk στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε συνδυασμό με την άμεση επιρροή που άσκησε υπέρ του Donald Trump, έχουν προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την κατάχρηση της δύναμής του για πολιτικούς σκοπούς. Η επιρροή και η εμπλοκή των ισχυρών επιχειρηματιών στις δημοκρατικές διαδικασίες, αποτελεί μία τάση που ο ίδιος φάνηκε να εκμεταλλεύτηκε. Παράλληλα, η αυξημένη χρηματοδότηση προς το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, όπως και το γεγονός ότι ορίστηκε συν-επικεφαλής του Department of Government Efficiency (DOGE), αποτελούν ελάχιστα μόνο παραδείγματα των παρεμβάσεων αλλά και της δύναμής του στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Ωστόσο, η πολιτική του ανάμειξη δεν σταματά εκεί· αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν εκφράσει αρκετές κατηγορίες εναντίον του το τελευταίο διάστημα.
Γερμανία: Κατηγορίες για παρεμβάσεις στις επερχόμενες εκλογές της
Οι επόμενες εκλογές της Γερμανίας αναμένονται να πραγματοποιηθούν τον Φεβρουάριο, ύστερα από την κατάρρευση της τελευταίας γερμανικής κυβέρνησης. Την ευκαιρία αυτή δεν δίστασε να εκμεταλλευτεί ο Musk, ο οποίος ξεκίνησε να υποστηρίζει ανοιχτά το AfD, καθώς όπως υποστήριξε σε πρόσφατη ανάρτησή του στο X (πρώην Twitter) «το AfD είναι το μοναδικό κόμμα που μπορεί να σώσει τη Γερμανία από την ενεργειακή κρίση».
Αξίζει να σημειωθεί πως το AfD ή «Εναλλακτική για τη Γερμανία», πρόκειται για ένα ακροδεξιό και αρκετά αμφιλεγόμενο κόμμα της γερμανικής πολιτικής σκηνής, το οποίο έχει εκφράσει αρκετές φορές εθνικιστικές θέσεις. Αν και οι πολιτικές θέσεις του Musk είναι ήδη γνωστές, καθώς αποτελεί άμεσος υποστηρικτής του Τραμπισμού*, μπορούμε να δούμε πλέον ξεκάθαρα το ότι η ακροδεξιά επιστρέφει στην Ευρώπη με την ευλογία της Αμερικής.
Σε συνέχεια της εμπλοκής του Musk, τον Δεκέμβριο του 2024 δημοσίευσε ένα άρθρο σε μία γερμανική εφημερίδα, υποστηρίζοντας τις θέσεις του AfD σχετικά με την ενέργεια, την οικονομική ανάκαμψη και τη μετανάστευση, αρχές που, όπως είπε, «έκαναν την Tesla και τη SpaceX επιτυχημένες».
Η διαρκής υποστήριξη του AfD προκάλεσε αρκετές αντιδράσεις στη Γερμανία, με τον πρόεδρο Frank-Walter Steinmeier να δηλώνει ότι τέτοιες παρεμβάσεις από εξωτερικούς παράγοντες αποτελούν απειλή για τη δημοκρατία. Στη συνέχεια, η Annalena Baerbock, Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και ηγέτιδα των Πρασίνων, ανέφερε ότι οι δηλώσεις του Musk «υπονομεύουν τις προσπάθειες για μια πιο πράσινη και βιώσιμη Γερμανία».
Υποστήριξη της ακροδεξιάς σκηνής και στη Βρετανία
Σύμφωνα με τους Financial Times, o Musk έχει υποστηρίξει μέσω της πλατφόρμας του «Χ» αρκετές ακροδεξιές φωνές του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως τον εξτρεμιστή Tommy Robinson και την Ashley Simon, σημαντικό μέλος της ακροδεξιάς, ρατσιστικής και ισλαμοφοβικής οργάνωσης Britain First. Παράλληλα αρκετές αντιδράσεις έφερε και η πρόσφατη φωτογραφία του με τον Nigel Farage, ιδρυτή του λαϊκιστικού κόμματος Reform UK, και τον Nick Cundy, ταμία του κόμματος, μπροστά από έναν πίνακα του Donald Trump στο Mar-A-Lago, το κτήμα του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ στη Φλόριντα.
Ορισμένοι, αξιολόγησαν πως η συγκεκριμένη φωτογραφία φανερώνει πως ο Musk στρέφει πλέον την προσοχή του και προς τη βρετανική πολιτική σκηνή, θέση η οποία φαίνεται να επιβεβαιώνεται μετέπειτα. Συγκεκριμένα, ο Farage επιβεβαίωσε στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης τον Δεκέμβριο, ότι ο Musk εξέταζε το ενδεχόμενο να κάνει δωρεές στο κόμμα του. Πρόκειται για μία στάση την οποία έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν: την αυξημένη χρηματοδότησή του προς τους Ρεπουμπλικάνους — πλάνο το οποίο οδήγησε στην αυξημένη πολιτική δύναμη του Musk.
Προειδοποιήσεις από την Ιταλία
Η έντονη υποστήριξη του Musk προς την ακροδεξιά πολιτική της Meloni, κυρίως όσον αφορά το μεταναστευτικό ζήτημα, έχει φέρει ποικίλες αντιδράσεις στην ιταλική κοινωνία. Συγκεκριμένα, ο Ιταλός Πρόεδρος, Sergio Mattarella, προειδοποίησε πρόσφατα τον Musk ώστε να σταματήσει να παρεμβαίνει στις υποθέσεις της χώρας, μετά από μία αμφιλεγόμενη δημοσίευσή του στο «Χ» που ζητούσε την αποπομπή δικαστών. Επιπλέον, η κεντροαριστερά κατηγόρησε τον Musk ότι προσπαθεί να επηρεάσει την πολιτική συζήτηση στην Ιταλία προς όφελος των ακροδεξιών ομάδων, ενώ παράλληλα οι δημοσιογράφοι επέκριναν τη χρήση της πλατφόρμας «X» για την προώθηση πολιτικών θέσεων που ενισχύουν τη διχόνοια.
Πού θα οδηγήσουν οι παρεμβάσεις του Musk;
Η στάση του Elon Musk δείχνει να μοιάζει πλέον με εκείνη ενός influencer, όπου αντί για προϊόντα, προωθεί ακροδεξιές πολιτικές ατζέντες. Ως ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, φαίνεται πως η επιρροή του πλέον δύναται να επηρεάσει όχι μόνο την κοινή γνώμη αλλά και την πολιτική ατζέντα σε χώρες όπως η Βρετανία και η Γερμανία. Ο ρόλος των επιχειρηματιών και των ιδιοκτητών πλατφορμών Social Media είναι πλέον αρκετά ενισχυμένος, ενώ παράλληλα εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο που μπορεί να επηρεάσουν την πολιτική διαδικασία.
Το πολιτικό marketing αλλάζει και μετεξελίσσεται, όπως αντίστοιχα και το επιχειρηματικό. Ωστόσο είναι αναγκαίο να αναρωτηθούμε: Τελικά αυτό το νέο είδος επιρροής θα παραμείνει απλώς ένα εργαλείο για την προώθηση πολιτικών σκοπών; Ή θα οδηγήσει στην περαιτέρω εργαλειοποίησή της για επιχειρηματικούς σκοπούς;
*Τραμπισμός (Trumpism): Αναφέρεται στις πολιτικές και ιδέες που προώθησε ο Donald Trump. Περιλαμβάνει ακροδεξιές θέσεις, όπως η αντίθεση στη μετανάστευση, ο εθνικισμός και η προτεραιότητα των συμφερόντων της χώρας πάνω από διεθνείς συμφωνίες, με έμφαση στην ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας και τον περιορισμό των εξωτερικών επιρροών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η Γερμανία κατηγόρησε τον Musk ότι παρεμβαίνει στις επερχόμενες εκλογές. Πού αλλού έχει παρέμβει;, euronews, διαθέσιμο εδώ
- Γερμανία: Συνεχίζονται οι αντιδράσεις για τη νέα παρέμβαση του Elon Musk υπέρ της AfD, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πώς το X του Elon Musk έγινε το διαρκές πρωτοσέλιδο της παγκόσμιας δεξιάς, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ