Του Ελευθέριου Χονδρού,
Η Γαλλία, διαχρονικά ένας από τους πυλώνες της ευρωπαϊκής οικονομίας και πολιτικής, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου κρίση, η οποία εκδηλώνεται τόσο στο πολιτικό όσο και στο δημοσιονομικό πεδίο. Η κατάσταση αυτή δεν έχει απλώς αναταράξει την εσωτερική λειτουργία της χώρας, αλλά έχει προκαλέσει κύματα ανησυχίας στις διεθνείς αγορές, καθώς οι αποδόσεις των γαλλικών δεκαετών ομολόγων έχουν αγγίξει επίπεδα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αδιανόητα. Η εικόνα αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το παρελθόν, όταν η Γαλλία απολάμβανε την εμπιστοσύνη των επενδυτών, διατηρώντας χαμηλό κόστος δανεισμού και σταθερή οικονομική προοπτική.
Οι πολιτικές αναταράξεις, που συνοδεύονται από την αδυναμία της κυβέρνησης να καταλήξει σε ένα σαφή και βιώσιμο προϋπολογισμό για το 2025, έχουν εντείνει την αβεβαιότητα. Οι αγορές, εξαιρετικά ευαίσθητες στην πολιτική σταθερότητα, ανταποκρίθηκαν αρνητικά, επιφέροντας αυξημένες πιέσεις στις αποδόσεις των γαλλικών ομολόγων. Παράλληλα, η έλλειψη ενός σαφούς δημοσιονομικού οδικού χάρτη έχει δημιουργήσει ένα κλίμα δυσπιστίας, εντείνοντας την ανησυχία για το μακροπρόθεσμο χρέος της χώρας, το οποίο βρίσκεται ήδη στο 112% του ΑΕΠ.
Ενδεικτική της κατάστασης είναι η σύγκλιση των αποδόσεων των γαλλικών δεκαετών ομολόγων με εκείνα χωρών όπως η Ελλάδα. Μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν αδιανόητη πριν από μια δεκαετία, όταν η Ελλάδα αντιμετώπιζε τη δική της κρίση χρέους, ενώ η Γαλλία αποτελούσε πρότυπο δημοσιονομικής σταθερότητας. Σήμερα, όμως, η εικόνα έχει αντιστραφεί. Η Ελλάδα, με τις ισχυρές επιδόσεις της στον τουρισμό, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη δέσμευσή της στη δημοσιονομική πειθαρχία, έχει καταφέρει να μειώσει τις αποδόσεις των ομολόγων της σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά της Γαλλίας. Το κόστος δανεισμού της Ελλάδας διαμορφώνεται πλέον στο 3,24%, έναντι 3,29% για τη Γαλλία, μια ανατροπή που αντικατοπτρίζει την αλλαγή στις επενδυτικές προτιμήσεις.
Η διαφορά αυτή δεν είναι μόνο αριθμητική· αντανακλά βαθύτερες τάσεις που αφορούν τη συνολική αντίληψη της αγοράς για τη βιωσιμότητα του χρέους και τη δημοσιονομική στρατηγική κάθε χώρας. Οι χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, εμφανίζονται πλέον πιο ελκυστικές επενδυτικά, έχοντας καταφέρει να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα χρέη τους και να προσελκύσουν κεφάλαια. Αυτές οι επιδόσεις βασίζονται σε παράγοντες όπως η υψηλή ανάπτυξη, η θετική πορεία της απασχόλησης και η ενίσχυση της αξιοπιστίας τους στις αγορές.
Αντίθετα, η Γαλλία φαίνεται να διολισθαίνει σε μια τροχιά που χαρακτηρίζεται από πολιτική παράλυση και αδυναμία λήψης αποφάσεων. Το έλλειμμα της χώρας παραμένει υψηλό, ξεπερνώντας το 6% του ΑΕΠ, γεγονός που επιβαρύνει το ήδη διογκωμένο δημόσιο χρέος. Οι ανησυχίες εντείνονται από τη διασπορά του γαλλικού χρέους, καθώς περίπου το 50% του κατέχεται από ξένους επενδυτές, οι οποίοι μπορεί να περιορίσουν την έκθεσή τους σε γαλλικά ομόλογα, δημιουργώντας περαιτέρω πιέσεις.
Η κατάσταση περιπλέκεται από τις πολιτικές εξελίξεις. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρόεδρος Μακρόν, η αυξανόμενη δύναμη της ακροδεξιάς και η ανεπάρκεια του κυβερνητικού συνασπισμού να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αγοράς, συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα. Η αδυναμία συμφωνίας για τον προϋπολογισμό του 2025 όχι μόνο πλήττει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, αλλά ενισχύει την εντύπωση ότι η Γαλλία έχει χάσει τη δυνατότητα να διαχειριστεί αποτελεσματικά τις δημοσιονομικές προκλήσεις της.
Η εικόνα γίνεται ακόμα πιο ανησυχητική όταν εξεταστεί το ευρύτερο πλαίσιο της Ευρωζώνης. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το 2025 θα είναι ένα έτος αυξημένων πιέσεων για τις αγορές κρατικών ομολόγων, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποσύρεται από την ενεργό αγορά τίτλων, στο πλαίσιο της πολιτικής ποσοτικής σύσφιξης. Οι χώρες—μέλη θα πρέπει να απορροφήσουν μεγάλες ποσότητες ομολόγων, με τις καθαρές προσφορές να εκτιμώνται σε πάνω από 660 δισ. ευρώ. Η απουσία της ΕΚΤ δημιουργεί αβεβαιότητα, ιδιαίτερα για χώρες με αυξημένα δημοσιονομικά ελλείμματα και πολιτική αστάθεια, όπως η Γαλλία.
Σε αυτό το κλίμα, η Ελλάδα παρουσιάζει μια εντυπωσιακή αντίθεση. Η θετική της πορεία στον τομέα της οικονομίας και η βελτίωση των μακροοικονομικών δεικτών έχουν ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, καθιστώντας την χώρα υπόδειγμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Ο συνδυασμός σταθερής πολιτικής ηγεσίας, επιτυχημένων μεταρρυθμίσεων και στρατηγικής αξιοποίησης των πόρων της ΕΕ συνέβαλε στη θετική αξιολόγηση της απόδοσής της στις αγορές.
Η διαρκής σύγκριση ανάμεσα στη Γαλλία και την Ελλάδα, παρά τις διαφορές στο οικονομικό μέγεθος και την πολιτική τους ιστορία, φωτίζει σημαντικές πτυχές της δυναμικής που διαμορφώνουν τις αγορές κρατικού χρέους. Η Γαλλία, άλλοτε πρότυπο αξιοπιστίας, καλείται να αντιμετωπίσει επείγοντα προβλήματα, ενώ η Ελλάδα, με εμφανή σημάδια ανάκαμψης, αποτελεί μια ενδιαφέρουσα περίπτωση οικονομικής σταθεροποίησης. Οι εξελίξεις στις δύο αυτές χώρες είναι χαρακτηριστικές του νέου τοπίου που διαμορφώνεται στην Ευρωζώνη, όπου η εμπιστοσύνη κερδίζεται δύσκολα και χάνεται εύκολα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ομόλογα: Το ελληνικό success story και το γαλλικό «μαύρο πρόβατο», Οικονομικός Ταχυδρόμος, διαθέσιμο εδώ
- Ομόλογα: Πώς εξηγείται το Ελλάς – Γαλλία ισοπαλία;, Protagon, διαθέσιμο εδώ
- Ομόλογα: Γιατί οι αγορές δανείζουν πιο φθηνά την Ελλάδα από τη Γαλλία, Η Ναυτεμπορική, διαθέσιμο εδώ
