Της Μελίνας Μυλωνογιάννη,
Μετά την πτώση του καθεστώτος αλ-Άσαντ στη Συρία, ύστερα από 13 χρόνια εμφυλίου πολέμου και την επικράτηση των κυβερνητικών δυνάμεων, πολλοί υποθέτουν ότι η Μιανμάρ είναι η επόμενη xώρα, η οποία θα αντιμετωπίσει την πτώση του ισχύοντος στρατιωτικού καθεστώτος. Η Μιανμάρ, η οποία βρίσκεται σε πόλεμο από το πραξικόπημα του 2021, θα μπορούσε να δει την κυβερνητική χούντα και το στρατό της να καταρρέει, λόγω μιας επαναστατικής επίθεσης στην πρωτεύουσα από τους αντάρτες, σε συνδυασμό με τη διαρκή ελάττωση του ελέγχου που ασκεί ο στρατός στο έδαφος. Οι ένοπλες νίκες των ανταρτών στη Μιανμάρ (ή Βιρμανία) έχουν γίνει πιο συχνές τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά την ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης της Αούνγκ Σαν Σου Κι από το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021. Το στρατιωτικό καθεστώς, που ανέλαβε την εξουσία, αντιμετωπίζει την έντονη αντίσταση από διάφορες ένοπλες ομάδες, περιλαμβανομένων των αντάρτικων οργανώσεων του Κογκ, των Εθνοτικών Ενόπλων Δυνάμεων και άλλων αντίπαλων στρατιωτικών δυνάμεων.
Ειδικότερα, φαίνεται ότι συντρέχουν αρκετές από τις προϋποθέσεις για μία πλήρη κατάρρευση της χούντας: η πλειονότητα του πληθυσμού τρέφει μία αντιπάθεια για τον στρατό, ο οποίος κυβερνά τη χώρα ήδη από το 1960 και έχει οδηγήσει σε πλήρη αποδιοργάνωση της οικονομίας. Παράλληλα, ο στρατός φαίνεται να αντιμετωπίζει υψηλά ποσοστά αποστασίας και δυσκολίες στον εφοδιασμό των στρατιωτών με τρόφιμα, χρήματα και άλλα βασικά αγαθά. Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι, όπως συνέβαινε και στη Συρία, επικρατεί ένα χάος και έλλειψη πληροφόρησης μεταξύ των ανώτερων διοικητών της χούντας, εκτός από έναν μικρό κύκλο γύρω από τον ηγέτη της, Μιν Άουνγκ Χλάινγκ. Ο Μιν Άουνγκ Χλάινγκ έχει επανειλημμένα απολύσει και αλλάξει μεγάλους αριθμούς ανώτερων αξιωματικών, αφήνοντας πολλούς στο σκοτάδι σχετικά με τα μελλοντικά σχέδια του στρατού.
Ανησυχητική είναι και η εκτεταμένη χρήση ναρκών στο Μιανμάρ, καθώς η σύγκρουση μεταξύ του στρατού και των επαναστατών έχει εξαπλωθεί σ’ όλη τη χώρα, μετά την κατάληψη της εξουσίας από το στρατό το Φεβρουάριο του 2021. Μετά το πραξικόπημα, μάλιστα, πολλοί πολίτες πήραν τα όπλα και δημιούργησαν δυνάμεις άμυνας του λαού για να αγωνιστούν για την εδραίωση της δημοκρατίας και τον τερματισμό της στρατιωτικής βίας, ενώ ακόμη και παλαιότερες εθνοτικές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες για μεγάλο χρονικό διάστημα ζητούσαν μεγαλύτερη αυτονομία, πολεμούν κατά διαστήματα ενάντια στη χούντα, συχνά σε συντονισμό με νεότερες ομάδες. Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε από τη Διεθνή Εκστρατεία για την απαγόρευση των ναρκών, η Μιανμάρ ξεπέρασε ακόμη και τη Συρία σε θανάτους από νάρκες, η οποία τα τελευταία τρία χρόνια ήταν η χώρα με τους περισσότερους θανάτους λόγω αυτών των εκρηκτικών μηχανισμών. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια συγκρούσεων στο πραξικόπημα, που ξέσπασε το 2021 στη Μιανμάρ, υπήρξε εκτεταμένη χρήση ναρκών, με θύματα να καταγράφονται σε όλες τις περιοχές της χώρας πέρα από την πρωτεύουσα, Ναγιαπιντάου, η οποία συνιστά και το κέντρο της στρατιωτικής εξουσίας της χώρας.
Σημαντική εξέλιξη της δράσης των επαναστατών στη Μιανμάρ είναι και η κατάληψη ενός σημαντικού στρατιωτικού αρχηγείου στα δυτικά της χώρας, σηματοδοτώντας την πτώση της δεύτερης περιφερειακής διοίκησης της χούντας, ενώ αυτή αντιμετωπίζει αυξανόμενες αποτυχίες έναντι ατού του εθνικού αντιστασιακού κινήματος. Ο στρατός της Μιανμάρ έχει 14 περιφερειακές διοικήσεις στη χώρα, με πολλές απ’ αυτές να μάχονται ήδη με εδραιωμένες εθνοτικές αντάρτικες ομάδες ή νεότερες «δυνάμεις άμυνας του λαού», που δημιουργήθηκαν για να πολεμήσουν το πραξικόπημα της χούντας, το 2021. Ταυτόχρονα, η ευρεία αντάρτικη επίθεση στη βόρεια περιοχή Σαν από την τριμερή Συμμαχία Αδελφοσύνης των Κοκάνγκ Κινέζων, των Παλάουνγκ και των Ρακχίν, η οποία ξεκίνησε στις 27 Οκτωβρίου, ήταν πρωτοφανής σε πολλά επίπεδα.
Η επιχείρηση αυτή —Επιχείρηση 1027, η οποία πήρε το όνομά της από την ημερομηνία εκκίνησης— κατέλαβε μια σειρά από πόλεις κατά μήκος των κινεζικών συνόρων —η ίδια ισχυρίζεται μάλιστα ότι κατέλαβε έως και 200 στρατιωτικά φυλάκια και βάσεις, καταλαμβάνοντας τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών— και είδε την παράδοση τριών ταγμάτων του στρατού της Μιανμάρ. Αφού μάλιστα η χώρα έχασε τον έλεγχο των περισσότερων πυλών εισόδου στα σύνορα με την Κίνα, γεγονός που μπορεί να περιορίσει αισθητά τις γραμμές ανεφοδιασμού και να επηρεάσει δυσμενώς το εμπόριο, τις τελευταίες εβδομάδες ο στρατός έχει χάσει σχεδόν τη μάχη για το Μίντατ. Το Μίντατ είναι μια πόλη μεγάλης στρατηγικής σημασίας, η οποία θα μπορούσε να επιτρέψει στους αντάρτες μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και πιθανότατα να θέσει τις βάσεις για μια επίθεση προς το νότο, προς την πρωτεύουσα με το στρατό να βομβαρδίζει καθημερινά την πόλη.
Συμπερασματικά, η κατάσταση που επικρατεί στη Μιανμάρ με τους αντάρτες να σημειώνουν συνεχείς νίκες και το στρατό να χάνει έδαφος, παρουσιάζει σοβαρές ενδείξεις κατάρρευσης του στρατιωτικού καθεστώτος. Καθοριστικής σημασίας στην επέλευση αυτού του αποτελέσματος είναι η αποδιοργάνωση της κυβέρνησης και η έλλειψη στρατηγικής πληροφόρησης, παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση της αβεβαιότητας για το μέλλον της χούντας. Η αποτυχία του στρατού να διατηρήσει τον έλεγχο σημαντικών περιοχών, όπως η πόλη Μίντατ και οι πόλεις κατά μήκος των συνόρων της Κίνας. Πύλες εισόδου της χώρας στην Κίνα σε συνδυασμό με την εκτεταμένη αντίσταση από τις εθνοτικές και λαϊκές δυνάμεις αποτελούν ενδείξεις ότι η σύγκρουση είναι μακριά από το τέλος της, με πιθανότητες μίας επαναστατικής κατάληψης της πρωτεύουσας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Could the Myanmar Junta Rapidly Collapse like Al-Assad?, Council on Foreign Relations, διαθέσιμο εδώ
- Myanmar Rebels Claims Control over Major Western Military Headquarters, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- The Dangers of Guerrilla Triumphalism in Myanmar, Asia Times, διαθέσιμο εδώ
- Myanmar Overtakes Syria as Country with Highest Landmine Casualties, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
