Η διατήρηση του εκλογικού νόμου και η υποψηφιότητα Μητσοτάκη στις εκλογές του 2027

Της Παναγιώτας Κλεφτόγιαννη,

Μετά την έναρξη του μετρό της Θεσσαλονίκης, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, παραχώρησε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης. Μεταξύ άλλων, μίλησε για την υποψηφιότητά του στις εκλογές του 2027, προκειμένου να διεκδικήσει για ακόμη μια φορά την πρωθυπουργική θέση, αλλά και για τη διατήρηση του εκλογικού νόμου ως έχει.

Αρχικά, ο ισχύον εκλογικός νόμος είναι ο 4654/2020 «Εκλογή Βουλευτών». Στην Ελλάδα, το εκλογικό σύστημα αφορά στον τρόπο κατανομής των βουλευτικών εδρών στα κόμματα, στους συνασπισμούς κομμάτων, στους συνασπισμούς μεμονωμένων υποψηφίων και στους μεμονωμένους υποψήφιους με βάση τις ψήφους που έλαβαν στις βουλευτικές εκλογές. Η ρύθμιση γίνεται από έναν ειδικό νόμο που ονομάζεται εκλογικός. Στο ισχύον εκλογικό σύστημα συνδυάζονται στοιχεία της απλής αναλογικής και του πλειοψηφικού και γι’ αυτό λέμε ότι ανήκει στην κατηγορία της ενισχυμένης αναλογικής.

Με άλλα λόγια, ένας εκλογικός νόμος εφαρμόζεται στα πλαίσια ενός εκλογικού συστήματος το οποίο έχει ορισμένα χαρακτηριστικά. Έτσι, εκλογικό σύστημα είναι η μέθοδος μετατροπής των ψήφων σε έδρες. Δηλαδή με ποιον τρόπο η βούληση του εκλογικού σώματος, που εκφράστηκε στις εκλογές με την ψήφο των εκλογέων, θα μεταφραστεί σε κατανομή των βουλευτικών εδρών. Υπάρχουν πολλά εκλογικά συστήματα και πολύ περισσότερες παραλλαγές τους.

Τα δύο βασικά, πάντως, συστήματα είναι το πλειοψηφικό (κατ’ αυτό, σε κάθε εκλογική περιφέρεια εκλέγεται ο συνδυασμός ή ο υποψήφιος που λαμβάνει την πλειοψηφία των ψήφων) και το αναλογικό (κατά το οποίο οι έδρες κάθε εκλογικής περιφέρειας κατανέμονται στους συνδυασμούς και στους μεμονωμένους υποψηφίους ανάλογα με τις ψήφους που έλαβαν).

Προκειμένου να υφίσταται ένας εκλογικός νόμος θα πρέπει να συντελούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπονται τα εξής: Για να εισέλθει ένας εκλογικός σχηματισμός (κόμμα, συνασπισμός κομμάτων, συνασπισμός μεμονωμένων υποψηφίων) ή ένας μεμονωμένος υποψήφιος στη Βουλή, πρέπει να λάβει ποσοστό τουλάχιστον 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων της επικράτειας.

Έπειτα, αν το πρώτο κόμμα λάβει ποσοστό μικρότερο του 25%, η κατανομή και των 300 εδρών γίνεται αναλογικά, αλλιώς το πρώτο κόμμα λαμβάνει ενίσχυση. Η ενίσχυση αυτή ισούται με 20+ (ποσοστό-25%) *2, με πλαφόν τις 50 έδρες. Οι υπόλοιπες έδρες, δηλαδή οι 250 με 280 έδρες, κατανέμονται αναλογικά. Εκτός αυτού, η ενίσχυση λαμβάνεται πρακτικά μόνο από κόμμα. Αν έρθει πρώτος εκλογικός συνασπισμός, η ενίσχυση μεταβαίνει στο πρώτο κόμμα. Τέλος, η κατανομή στρογγυλοποιεί τα δεκαδικά ψηφία προς τα κάτω, ενισχύοντας έμμεσα τα μεγάλα κόμματα.

Πρέπει, επίσης, να επισημάνουμε ότι ο ισχύον εκλογικός νόμος, όπως και όλοι οι προηγούμενοι, κατανέμουν τις έδρες με στρογγυλοποίηση των δεκαδικών αριθμών προς τα κάτω. Έχει δειχθεί ότι αυτή η πρακτική ωφελεί γενικά τα μεγάλα κόμματα. Η εναλλακτική είναι η στρογγυλοποίηση των εδρών προς τα πάνω με ταυτόχρονη μείωση του εκλογικού μέτρου στις περιφέρειες, μια πρακτική που ωφελεί τα μικρά κόμματα.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά την έναρξη του μετρό της Θεσσαλονίκης ανέφερε ότι θα διατηρήσει τον εκλογικό νόμο και μάλιστα θα είναι και πάλι υποψήφιος στις εκλογές του 2027, προκειμένου να διεκδικήσει και πάλι την πρωθυπουργία. Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε και στην πίστη του στην ισχύ των αυτοδύναμων κυβερνήσεων.

Συγκεκριμένα, τα λόγια του ήταν τα εξής: «Θα είμαι υποψήφιος Πρωθυπουργός το 2027. Οι εκλογές θα γίνουν σε 2,5 χρόνια, θα είναι ένας αιώνας στην πολιτική. Θα είμαι επικεφαλής της ΝΔ στις επόμενες εκλογές, θα δώσω τη μάχη των εκλογών ως επικεφαλής της ΝΔ το 2027. Αυτό είναι κάτι που έχω ξεκαθαρίσει μέσα μου. Δεν θα αλλάξω τον εκλογικό νόμο».

Κλείνοντας, είναι σαφές ότι στις εκλογές του 2027 ο εκλογικός νόμος θα είναι ο ίδιος και μάλιστα, ο Πρωθυπουργός θα είναι και πάλι υποψήφιος προς διεκδίκηση της αρχηγίας. Το μόνο που μένει, επομένως, είναι να περιμένουμε τις επόμενες εκλογές και να δούμε την εξέλιξη των γεγονότων. Ας ελπίσουμε πως οτιδήποτε και να συμβεί σε αυτές θα είναι προς όφελος του έλληνα πολίτη.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ