Της Ευγενίας Ζαφείρη,
Μια πρόσφατη υπόθεση στην Τουρκία ανέδειξε για ακόμα μία φορά τη σοβαρή καταστολή της ελευθερίας του λόγου στη χώρα. Μια γυναίκα καταδικάστηκε επειδή κοινοποίησε άρθρο της βρετανικής εφημερίδας “The Guardian” στα κοινωνικά δίκτυα. Το άρθρο, που φέρεται να επικρίνει η τουρκική κυβέρνηση, θεωρήθηκε «προσβολή κατά του κράτους» σύμφωνα με τις αυστηρές νομοθεσίες περί δυσφήμισης που ισχύουν στην Τουρκία. Η καταδίκη αυτή αντικατοπτρίζει την προσπάθεια της κυβέρνησης να φιμώσει τις διαφορετικές απόψεις στη χώρα, βάζοντάς τους τον μανδύα της τρομοκρατίας ή της προπαγάνδας.
Συγκεκριμένα, η 71χρονη Περι Παμίρ κοινοποίησε το 2018 ένα άρθρο της Guardian για την Άννα Κάμπελ, μια νεαρή κοπέλα που κατατάχθηκε με τους Κούρδους και πήγε να πολεμήσει στη Συρία όπου και σκοτώθηκε πολεμώντας στην πολιορκημένη πόλη Αφρίν . Η 26χρονη Άννα κατατάχθηκε σε μια αποκλειστικά γυναικεία πολιτοφυλακή των Μονάδων Προστασίας του Λαού, γνωστή ως YPG, πολεμώντας τους μαχητές του Ισλαμικού κράτους, στη Συρία. Η Παμίρ στη λεζάντα της δημοσίευσής της χαρακτήρισε την Κάμπελ ως «μια νεαρή ιδεαλίστρια» και αναρωτήθηκε ποια εκ των δυο ιδεολογιών θα κερδίσει στο τέλος: οι Κούρδοι μαχητές ή το Ισλαμικό κράτος;
Ένα μήνα αργότερα η Παμίρ ειδοποιήθηκε ότι βρισκόταν υπό έρευνα για το αδίκημα της «δημιουργίας προπαγάνδας για τρομοκρατική οργάνωση». Μια έκθεση της αστυνομίας περιελάμβανε μια μακρά έρευνα των λογαριασμών της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τονίζοντας την ανάρτησή της αυτή και το έμβλημα του YPG που απεικονίζεται στη στολή της Κάμπελ, η οποία είναι στο εξώφυλλο του άρθρου της Guardian. Η Τουρκία θεωρεί το YPG αλλά και άλλες κουρδικές μαχητικές ομάδες, όπως το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) ως τρομοκρατικές οργανώσεις.
Στην Παμίρ επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 15 μηνών με πενταετή αναστολή, από το δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης το 2020 με την κατηγορία «διάδοσης προπαγάνδας για τρομοκρατική οργάνωση». Η Παμίρ άσκησε έφεση κατά της απόφασης του δικαστηρίου και η δεύτερη δίκη της έγινε στις αρχές Νοεμβρίου 2024 που, παρά τις αντιδράσεις της, της επιβλήθηκε η ίδια ποινή με επιπλέον πενταετή αναστολή. Η περίοδος της δικαστικής της επιτήρησης θα διαρκέσει μέχρι το 2029 και η Περί Παμίρ δήλωσε ότι σκοπεύει να ασκήσει και δεύτερη έφεση κατά της απόφασης του δικαστηρίου παρά τον κίνδυνο να της επιβληθεί η ίδια ποινή για τρίτη φορά.
Η συγκεκριμένη υπόθεση, όμως, δεν είναι η μοναδική. Διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες δημοσιογράφοι, ακτιβιστές αλλά και απλοί πολίτες έχουν δεχθεί κατηγορίες είτε για την κοινοποίηση άρθρων στα κοινωνικά δίκτυα είτε για την ανοιχτή διαφωνία τους με την τουρκική κυβέρνηση. Σύμφωνα με το Τουρκικό Υπουργείο Εσωτερικών έχουν κατηγορηθεί 132.310 άτομα ενώ πάνω από 9.000 συνελήφθησαν.
Η νομοθεσία της Τουρκίας από το 2022 επιτρέπει φυλάκιση έως τριών ετών για «παραπληροφόρηση» και «διασπορά ψευδών ειδήσεων» σε δημοσιογράφους αλλά και απλούς χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η νομοθεσία αυτή είχε εγκριθεί από τους βουλευτές του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του κυβερνητικού του εταίρου, του ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του Ντεβλέτ Μπαχτσελί παρά τις αντιδράσεις των βουλευτών της αντιπολίτευσης, ευρωπαϊκών χωρών, ακτιβιστών και οργανώσεων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ζήτησαν την απόσυρση του. Χαρακτήρισαν τον νόμο ως «νόμο λογοκρισίας» αφού εφημερίδες, ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί και μέσα κοινωνικής δικτύωσης κλήθηκαν να παραδώσουν προσωπικά δεδομένα χρηστών τους ώστε να κατηγορηθούν για «διασπορά ψευδών ειδήσεων» από το τουρκικό κράτος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Turkish woman convicted under anti-terror laws for sharing Guardian article, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Κομισιόν: «Ανησυχία» για τον νέο νόμο στην Τουρκία που προβλέπει φυλάκιση για «παραπληροφόρηση», EuroNews, διαθέσιμο εδώ
- Στην Τουρκία, γυναίκα καταδικάστηκε για τρομοκρατία επειδή πόσταρε άρθρο του Guardian, Rosa, διαθέσιμο εδώ
