Της Μαρίας Μαυρομανωλάκη,
Η τρέχουσα πολιτική αναταραχή στη Γεωργία επανέφερε στο διεθνές προσκήνιο βαθιά ριζωμένες προκλήσεις αναφορικά με τη δημοκρατική διακυβέρνηση, αντανακλώντας έναν ευρύτερο αγώνα για τη διασφάλιση της νομιμότητας και της δημοκρατικής ακεραιότητας. Οι ισχυρισμοί περί εκλογικής νοθείας του επανεκλεγέντος κυβερνόντος κόμματος «Γεωργιανό Όνειρο» έχουν αναζωπυρώσει συζητήσεις σχετικά με τις αρχές και αξίες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, ενώ έχουν πυροδοτήσει δημόσια δυσαρέσκεια και διαδηλώσεις διαμαρτυρίας. Το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ κυβέρνησης και λαού τροφοδοτεί την κοινωνική και πολιτική πόλωση, δημιουργώντας μια ασταθή ατμόσφαιρα στην οποία τίθεται υπό αμφισβήτηση η νομιμότητα της ηγεσίας και ο βαθμός στον οποίο η διακυβέρνηση της χώρας αντικατοπτρίζει τη βούληση των πολιτών της.
Η φιλοδυτική Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Γεωργίας Salome Zourabichvili, παρά τις συνταγματικώς περιορισμένες και κυρίως τελετουργικές αρμοδιότητές της ως επικεφαλής του κράτους, έχει διαδραματίσει συμβολικό ρόλο στην παρούσα πολιτική κρίση. Αντιτασσόμενη ηχηρά στη νομιμότητα και στις αυταρχικές τάσεις της κυβέρνησης, έχει καταδικάσει το κυβερνόν κόμμα για την εδραίωση της εξουσίας του μέσω αμφιλεγόμενων εκλογικών πρακτικών, για την καταστολή των φωνών της αντιπολίτευσης, για την υπονόμευση των δημοκρατικών διαδικασιών και των θεσμικών ελέγχων. Η πρόεδρος δήλωσε ότι δεν θα εγκαταλείψει το αξίωμά της μετά το πέρας θητείας της μέχρι να σχηματιστεί ένα νόμιμα εκλεγμένο κοινοβούλιο, καθώς οι εκλογές της 26ης Οκτωβρίου, στις οποίες το «Γεωργιανό Όνειρο» κέρδισε σχεδόν το 54% των ψήφων, ήταν νοθευμένες. Μάλιστα, έχει ασκήσει προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο με αίτημα την ακύρωση των αποτελεσμάτων των βουλευτικών εκλογών.
Το πολιτικό αδιέξοδο έχει απήχηση όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και πέρα από τα σύνορα της Γεωργίας, εξαιτίας της στρατηγικής γεωπολιτικής θέσης της μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας. Οι εντάσεις που εκτυλίσσονται στο πλαίσιο της αυξανόμενης διολίσθησης της χώρας προς τη ρωσική επιρροή, ενισχύει το διακύβευμα της ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης και της προσχώρησης της Γεωργίας στην ΕΕ. Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο καταδίκασε τις βουλευτικές εκλογές, καταγγέλλοντας τις πολυάριθμες και σοβαρές εκλογικές παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένων τεκμηριωμένων περιπτώσεων εκφοβισμού των ψηφοφόρων, χειραγώγησης των ψήφων, παρεμβάσεων σε εκλογικούς παρατηρητές και ΜΜΕ. Συνεπώς, απέρριψε την αναγνώριση του εκλογικού αποτελέσματος και απαίτησε επανάληψη των βουλευτικών εκλογών υπό ενδελεχή διεθνή εποπτεία και από ανεξάρτητη εκλογική διοίκηση. Υποστηρίζοντας τις εκκλήσεις για ανεξάρτητη διεθνή έρευνα σχετικά με τους ισχυρισμούς περί εκλογικής νοθείας, το Κοινοβούλιο προέτρεψε τα κράτη μέλη της ΕΕ να επιβάλουν προσωπικές κυρώσεις στους πολιτικούς ηγέτες της Γεωργίας, που είναι υπεύθυνοι για τη δημοκρατική οπισθοδρόμηση, τις παραβιάσεις των εκλογικών νόμων και προτύπων και την κατάχρηση των κρατικών θεσμών.
Η θέση του κυβερνόντος κόμματος, του οποίου ηγούνται προσωπικότητες με φιλορωσικές τάσεις, έχει εγείρει εκτεταμένη ανησυχία και δημόσια δυσαρέσκεια σε ένα ήδη τεταμένο πολιτικό τοπίο. Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός, Irakli Kobakhidze, σε απάντηση προς την τοποθέτηση της ΕΕ, δήλωσε την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων μέχρι το 2028, καθώς και την άρνηση δημοσιονομικών επιχορηγήσεων, ανατρέποντας απότομα τον μακροχρόνιο και συνταγματικά κατοχυρωμένο εθνικό στόχο προσχώρησης της Γεωργίας στην ΕΕ. Η στάση του πρωθυπουργού πυροδότησε την αναστολή της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ ΗΠΑ-Γεωργίας, καθώς και ένα μεγάλο κύμα λαϊκών κινητοποιήσεων έξω από το γεωργιανό κοινοβούλιο, που έχει εξαπλωθεί πέρα από την πρωτεύουσα. Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, που έχουν λάβει κινηματικό χαρακτήρα με κινητήριο δύναμη τους φιλο-ευρωπαίους πολίτες, έχουν εξελιχθεί σε αιματηρές συγκρούσεις αντικυβερνητικού χαρακτήρα μετά την βίαιη καταστολή των διαδηλωτών από τις αστυνομικές δυνάμεις. Επιπλέον, έχουν σημειωθεί περιστατικά βίας που οδήγησαν σε τραυματισμούς πολιτών και δυνάμεων ασφαλείας, ενώ οι αρχές έχουν προβεί σε συλλήψεις διαδηλωτών με σκοπό την αποκατάσταση της τάξης.
Η παρούσα πολιτική ρευστότητα στη Γεωργία αντανακλά την ευθραυστότητα του δημοκρατικού συστήματος και της κοινωνικοπολιτικής συνοχής κατά την ανάδυση φαινομένων πολιτικής αυθαιρεσίας και αυταρχισμού. Η δημοκρατική διάβρωση, η αποδυνάμωση των θεσμικών ελέγχων, η αμφισβήτηση της κυβερνητικής νομιμότητας και η ευθυγράμμιση με εξωτερικές επιρροές συνιστούν δυναμικές που κλονίζουν την εμπιστοσύνη του λαού προς την κυβέρνηση. Αυτή η επισφαλής κατάσταση απειλεί τις μακροχρόνιες φιλοδοξίες της χώρας προς ενσωμάτωση στις δυτικές συμμαχίες, οξύνει την εσωτερική διαίρεση και εγείρει ερωτήματα αναφορικά με τη δημοκρατική ταυτότητα και το μέλλον του έθνους. Συνεπώς, καθίσταται αδήριτη ανάγκη, η αποκλιμάκωση της πολιτικής κρίσης, καθώς και η ανανεωμένη δέσμευση και εγγύηση της κυβέρνησης στις αρχές της λογοδοσίας, της διαφάνειας και της δημόσιας εκπροσώπησης, ώστε να επιτευχθεί η εναρμόνιση μεταξύ εσωτερικής σταθερότητας και διεθνούς αξιοπιστίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Parliament calls for new elections in Georgia, European Parliament, διαθέσιμο εδώ
- Protests in Georgia spread as PM defies US condemnation, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Georgian president calls government illegitimate, claiming rigged election, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Georgia is being rocked by growing protests, CNN, διαθέσιμο εδώ