Tης Σίλιας Παπαβασιλείου,
Στις 7 Νοεμβρίου του 2024 ένα νέο μουσείο άνοιξε και στόλισε την καρδιά της Αθήνας! Κάτω από την Ακρόπολη, στη γωνία Διοσκούρων 4 και Πολυγνώτου στην Πλάκα, ζωντάνεψε το σπίτι του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, ένα μουσείο αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του. Πρόκειται για μια έκθεση μικρού μεγέθους, αλλά μεγάλης σπουδαιότητας για την ελληνική κληρονομιά.
Το μουσείο γεννήθηκε το 2013 από την ιδέα της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, της μούσας και τελευταίας συντρόφου του Οδυσσέα Ελύτη, που έμεινε μαζί του έως και την τελευταία του πνοή στις 18 Μαρτίου του 1996. Η ίδια, ούσα κάτοχος του Αρχείου Ελύτη, πρότεινε στο Υπουργείο Πολιτισμού τη δημιουργία ενός μουσείου που θα φιλοξενούσε την ιδιωτική της συλλογή έργων του ποιητή. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, και την Πρόεδρο της Αστικής μη Κερδοσκοπικής εταιρίας «ΑΕΡΤΟΝ» — Αρχείο Ελύτη, την ίδια την Ιουλίτα Ηλιοπούλου.
Το κτήριο που φιλοξενεί τη συλλογή απαλλοτριώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, όπως και πολλά ακόμη. Σκοπός ήταν η ενοποίηση της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών με τη Ρωμαϊκή Αγορά, βλέψη των κρατικών σχεδιασμών των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα, όπως υπογραμμίστηκε από την Υπουργό Πολιτισμού στα εγκαίνια του μουσείου. Το καλοκαίρι του 2023 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες επί του συγκεκριμένου κτηρίου στη γωνία Διοσκούρων 4 και Πολυγνώτου και παραχωρήθηκε στην «ΑΕΡΤΟΝ», με αποτέλεσμα να στεγάσει το «Σπίτι του Ελύτη».
Το μουσείο εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2024 από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Οι μελοποιήσεις ποιημάτων του Ελύτη από τον Γιώργο Κουρουπό, τον βαρύτονο Τάση Χριστογιαννόπουλο και τον Θανάση Αποστολόπουλο στο πιάνο ξεκίνησαν μελωδικά τη βραδιά. Ακολούθησαν δηλώσεις του πρωθυπουργού, της Υπουργού Πολιτισμού και της τελευταίας συντρόφου του ποιητή, Ιουλίτας Ηλιοπούλου, η οποία επιπρόσθετα απήγγειλε έργα του. Το μουσείο άνοιξε για το κοινό την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2024. Λειτουργεί κάθε Πέμπτη και Παρασκευή από τις 12:00 μ.μ. έως τις 17:00 μ.μ. και κάθε Σάββατο και Κυριακή από τις 10:00 π.μ. έως τις 17:00 μ. μ.
Ο επισκέπτης μαγεύεται από τη στιγμή που πατάει το πόδι του στην αυλή της εισόδου, με τα χρωματιστά κτήρια της Πλάκας και τη βλάστηση της περιοχής να περιβάλλουν τον χώρο. Στο δεξί του χέρι μπορεί να διαβάσει το έργο του ποιητή «Μικρός Βοτανικός», που τον γοητεύει και θέτει την ατμόσφαιρα της έκθεσης. Στο αριστερό του χέρι βρίσκεται το εκδοτήριο, όπου μπορεί να αγοράσει το εισιτήριό του, στην τιμή των 7 ευρώ το κανονικό και των 4 ευρώ το μειωμένο, καθώς και να αγοράσει αναμνηστικά είδη.
Η πρώτη αίθουσα του μουσείου φιλοξενεί την εισαγωγική έκθεση. Στην αριστερή της πλευρά ο επισκέπτης έρχεται αντιμέτωπος με ένα σύντομο χρονολόγιο που περιγράφει τα κύρια περιστατικά της ζωής του Ελύτη. Στον υπόλοιπο χώρο δεσπόζει η συλλογή της Ιουλίτας Ηλιοπούλου, η οποία περιλαμβάνει επιστολές, χειρόγραφα του ποιητή, αντίγραφο του βραβείου Νόμπελ που κέρδισε το 1979, φωτογραφικό υλικό, δίσκους μελοποιημένων ποιημάτων, μεταφρασμένες εκδοχές έργων του και τις πρώτες εκδόσεις των ποιητικών συλλογών του. Συνάμα, η προσωπική πινελιά του Ελύτη αποτυπώνεται στην αίθουσα από τα εικαστικά έργα των αγαπημένων του καλλιτεχνών, που αποτελούσαν τμήμα της προσωπικής του συλλογής.
Αναντίρρητα, το έκθεμα του μουσείου που διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο είναι η αναπαράσταση του γραφείου του ποιητή, η οποία φέρνει τον επισκέπτη ακριβώς μέσα στον χώρο εργασίας του. Στον χώρο αυτό έχει διαγραφεί ολόκληρη η συγγραφική του διαδρομή, από τα μαθητικά του χρόνια μέχρι και τον θάνατό του. Παράλληλα, η δομή του μικρού καθιστικού, με τον σκούρο καναπέ και την κουνιστή καρέκλα, οι φωτογραφίες του ποιητή καθώς και οι πίνακες της προσωπικής του συλλογής γεμίζουν τον χώρο και ζωντανεύουν την αισθητική του ποιητή στα μάτια του επισκέπτη. Βέβαια, το αντικείμενο που κοσμεί την αίθουσα είναι αναμφίβολα η βιβλιοθήκη του Ελύτη. Σχεδιασμένη από τον Γιάννη Μόραλη, είναι μαγευτική για κάθε βιβλιόφιλο επισκέπτη, τόσο όσον αφορά το μέγεθός της, όσο και την ποσότητα των βιβλίων που εμπεριέχει· γύρω στους επτακόσιους τίτλους βιβλίων.
Τέλος, το μουσείο στεγάζει ακόμη δυο χώρους, πέρα από εκείνους της έκθεσης. Σπουδαίο τμήμα του μουσείου είναι η αίθουσα εκδηλώσεων, με χωρητικότητα περίπου ενενήντα θέσεων, η οποία εμπεριέχει ένα κλασικό πιάνο και ηχητική εγκατάσταση και φιλοξενεί πληθώρα εκδηλώσεων. Παράλληλα, εξίσου σημαντικό είναι το σπουδαστήριο, το οποίο εμπεριέχει εκδόσεις και μεταφράσεις βιβλίων του Ελύτη καθώς και δύο βιβλιοθήκες του ποιητή με βιβλία κατεξοχήν γαλλικής λογοτεχνίας.
Συνεπώς, το «Σπίτι του Ελύτη» αποτελεί ένα μουσείο ύψιστης αξίας για τον ελληνικό πολιτισμό. Προσφέρει μια ματιά στον εσωτερικό κόσμο ενός από τους πιο σπουδαίους ποιητές της χώρας και εμπνέει τον επισκέπτη να ασχοληθεί περαιτέρω με τα γράμματα και τις τέχνες. Αδιαμφισβήτητα, πρόκειται για μια έκθεση που δεν πρέπει να χάσει κανένας επισκέπτης της Αθήνας!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Δημιουργία Μουσείου Οδυσσέα Ελύτη στην Πλάκα, greek-language.gr, διαθέσιμο εδώ
- Εγκαινιάστηκε το νέο Μουσείο – Σπίτι του Ελύτη στην Πλάκα, elculture.gr, διαθέσιμο εδώ
- Εγκαινιάστηκε το νέο Σπίτι του Ελύτη – Μουσείο στην Πλάκα, huffingtonpost.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μέσα στο σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη: Μία περιήγηση στον κόσμο του εμβληματικού ποιητή, athinorama.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οδυσσέας Ελύτης, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σπίτι του Ελύτη, elytishousemusum.gr, διαθέσιμο εδώ
- Χαιρετισμός της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στα εγκαίνια του Μουσείου «Σπίτι του Ελύτη», culture.gov.gr, διαθέσιμο εδώ
- «Σπίτι του Ελύτη»: Ένα μουσείο για τη ζωή, το έργο και την επίδραση του Οδυσσέα Ελύτη, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
