Της Αναστασίας Δρόσου,
Για τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο των ΗΠΑ, όλα αρχίζουν και τελειώνουν με τη μετανάστευση. Για όλα «φταίνε» οι παράνομοι μετανάστες… Και για τους μετανάστες ποιος φταίει; Ο Trump, με νέο του ποστ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ρίχνει το μπαλάκι στον Καναδά και το Μεξικό, απειλώντας με φορολόγηση 25% σε όλες τις εισαγωγές προϊόντων από τις δύο χώρες, «μέχρι τα ναρκωτικά και όλοι οι παράνομοι εξωγήινοι σταματήσουν την εισβολή στη χώρα μας!». Για ποια εισβολή ακριβώς μιλάμε; Και τι σχέση έχει ο Trudeau και η Sheinbaum;
Το Μεξικό και ο Καναδάς είναι οι δύο μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, με τις τελευταίες να εισάγουν από τον Καναδά κυρίως πετρέλαιο, ξυλεία και άλλα καθημερινά αγαθά, ενώ το Μεξικό παρέχει στις ΗΠΑ τεράστιες ποσότητες αυτοκινήτων και μηχανικών εξαρτημάτων. Μία οικονομική κύρωση, όπως η επιβολή αδιακρίτως φόρου 25% σε όλες τις εισαγωγές από τις δύο γειτονικές χώρες θα ήταν καταστροφική για την οικονομία τους, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ αποτελούν τον μεγαλύτερο αγοραστή των προϊόντων τους. Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, πως πρόκειται για τη σημαντικότερη απειλή εναντίον του Καναδά εδώ και χρόνια, με τις σχέσεις μεταξύ Οτάβα και Ουάσιγκτον να κινούνται γενικά ως εδώ σε επίπεδα στενής φιλίας και συνεργασίας.
Άλλωστε, η δημοσίευση του Trump προκάλεσε πτώση της τιμής του καναδικού δολαρίου 1.2% σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο, ενώ αντίστοιχα πτώση 2% σημειώθηκε όσον αφορά το μεξικανικό πέσο. Όσον αφορά τις συνέπειες στο εσωτερικό των ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να υποστούν πλήγμα 272 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η πιθανή εφαρμογή του μέτρου θα οδηγούσε σε αύξηση των τιμών και των επιτοκίων, πλήττοντας πολλά ήδη ευάλωτα νοικοκυριά. Αμέσως μετά τη δήλωση του Trump, ακολούθησε τηλεφωνική συνομιλία του με τον πρωθυπουργό του Καναδά Trudeau, όπου συζητήθηκαν ζητήματα συνοριακής ασφάλειας. Από την πλευρά της, η Πρόεδρος του Μεξικού Sheinbaum προειδοποίησε τον Trump ότι ούτε οι απειλές ούτε οι φορολογήσεις θα λύσουν το πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης και των ναρκωτικών, που μαστίζει τις τρεις χώρες.
Πάντως, η επίθεση του Trump δεν είναι εντελώς αβάσιμη. Η είσοδος παράνομων μεταναστών από τα βόρεια σύνορα των ΗΠΑ έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αν και εξακολουθούν να κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά ποσοστά (γύρω στο 1%), ενώ η καναδική κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα για τον αυστηρότερο έλεγχο των εγγράφων και την αύξηση των περιπολιών στη συνοριακή γραμμή. Καμία σχέση, δηλαδή, με την κατάσταση που επικρατεί στα νότια σύνορα με το Μεξικό, όπου η εισροή παράνομων μεταναστών αποτελεί ιστορικά πρόβλημα με μεγάλες διαστάσεις. Σίγουρα, πάντως, οι οικονομικές κυρώσεις δεν έχουν καμία σχέση με τη μεταναστευτική πολιτική.
Κατά πόσον πρόκειται, όμως, για μια ρεαλιστική απειλή, με δυνατότητα εφαρμογής; Στην πραγματικότητα, πολλά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ από τις δύο γειτονικές χώρες βρίσκονται υπό καθεστώς ευνοϊκής φορολόγησης, υπό την εμπορική συμφωνία USMCA, που τέθηκε σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του Trump. Από νομικής άποψης, μάλλον είναι δύσκολο να συμβιβαστεί η επιβολή φόρου εισαγωγής 25%, ενώ το εν λόγω εμπορικό σύμφωνο εξακολουθεί να βρίσκεται σε εφαρμογή.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, όπως επισημαίνουν οι πολιτικοί αναλυτές τόσο στον Καναδά όσο και στο Μεξικό, οι ενέργειες του Trump δεν είναι προβλέψιμες. Όπως σημείωσε η Colin Robertson, πρώην Καναδή διπλωμάτισσα, σε αυτή τη δεύτερη θητεία του, ο Trump είναι αποφασισμένος να αφήσει το στίγμα του. Και προσθέτω: όλες οι πιθανότητες από εδώ και μπρος είναι ανοιχτές, ανεξαρτήτως νομικών δεσμεύσεων, πολιτικών προβλέψεων, κοινωνικών αναγκών. Με λίγα λόγια, ο Trump θα παίξει το παιχνίδι με τους δικούς του όρους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Trump ups the ante on tariffs, vowing massive taxes on goods from Mexico, Canada and China on day 1, CNN, διαθέσιμο εδώ
- ‘He loves to divide and conquer’: Canada and Mexico brace for second Trump term, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Donald Trump threatens 25% tariff on products from Canada, Mexico, διαθέσιμο εδώ
