Της Πωλίνας Παλλιεράκη,
Στο παρόν άρθρο, θα εξετάσουμε τη ντροπή ως κοινωνικό συναίσθημα, που διαμορφώνει τις συμπεριφορές μας και συμβάλλει στον έλεγχο και τη συνοχή της κοινωνίας. Ωστόσο, η ίδια ντροπή μπορεί να γίνεται τροχοπέδη, όταν εμποδίζει την προσωπική μας εξέλιξη ή τη φροντίδα της υγείας μας, σωματικής και ψυχικής. Σκοπός μας είναι να τονιστεί, πόσο σημαντικό είναι να ξεπερνούμε τις παρωχημένες αντιλήψεις, οι οποιες συνδέουν την αδυναμία με τη ντροπή, ώστε να αναζητούμε χωρίς φόβο την υποστήριξη, που χρειαζόμαστε για μία ισορροπημένη και υγιή ζωή.
Είναι συχνό φαινόμενο, οι άνθρωποι να παρουσιάσουν μια ευάλωτη συμπεριφορά, όταν ζητούν βοήθεια, μιας και συνήθως, η ανάγκη για υποστήριξη παρομοιάζεται με την ένδειξη αδυναμίας ή ανεπάρκειας. Η κοινωνική πίεση για αυτονομία και η προσδοκία να είμαστε «ικανοί», μπορεί να μας κάνει να βλέπουμε τη βοήθεια ως ένδειξη αποτυχίας. Αυτό ενισχύεται από φόβους έκθεσης και απόρριψης, αφού το να παραδεχτούμε ότι χρειαζόμαστε βοήθεια μας φέρνει αντιμέτωπους με την ιδέα, ότι οι άλλοι θα μας κρίνουν ή θα μας θεωρήσουν ανίσχυρους. Στην ουσία, η ντροπή και η αίσθηση απώλειας ελέγχου εντείνουν το αίσθημα ευαλωτότητας.
Ωστόσο, αυτές οι ανησυχίες συχνά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να προσφέρουν βοήθεια σε όποιον τη χρειάζεται. Σκεφτείτε αγαπημένα πρόσωπα ή φίλους γύρω σας—πιθανότατα είναι έτοιμοι να σας στηρίξουν όταν το ζητήσετε. Με αυτή τη σκέψη, είναι εύκολο να αντιληφθείτε ότι οι ανησυχίες σας ίσως δεν έχουν ρεαλιστική βάση. Στην πραγματικότητα, το να βοηθάμε είναι πηγή ικανοποίησης, ενισχύει την εμπιστοσύνη και καλλιεργεί σχέσεις, καθώς όλοι —αργά ή γρήγορα— θα χρειαστούν στήριξη στη ζωή τους.
Προκειμένου να μειώσουμε το αίσθημα ευαλωτότητας μας οι άνθρωποι, όταν ζητούμε βοήθεια, μπορούμε να ξεκινήσουμε, αναγνωρίζοντας πως η ανάγκη για υποστήριξη είναι μια πανανθρώπινη εμπειρία. Εξοικειώνοντας τον εαυτό μας με την ιδέα ότι όλοι χρειαζόμαστε βοήθεια κάποια στιγμή, μειώνεται η αίσθηση μοναξιάς ή αδυναμίας. Επίσης, είναι βοηθητικό να βλέπουμε τη διαδικασία ως αμοιβαία —οι σχέσεις μας ενδυναμώνονται, όταν μοιραζόμαστε τόσο τις επιτυχίες όσο και τις προκλήσεις. Με την εξάσκηση της αυτοσυμπόνιας και την απόρριψη των στερεοτύπων περί ανεξαρτησίας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το αίτημα για βοήθεια σαν μια πράξη θάρρους και όχι σαν σημάδι αδυναμίας.
Για να αναζητήσουμε βοήθεια με επιτυχία, είναι σημαντικό να ακολουθήσουμε ορισμένες βασικές αρχές. Αρχικά, πρέπει να επιλέξουμε προσεκτικά το άτομο, το οποίο θα μας υποστηρίξει, λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία και τη διάθεσή του. Επίσης, είναι απαραίτητο να διατυπώσουμε το αίτημά μας με σαφήνεια, παρέχοντας τις απαραίτητες λεπτομέρειες, ώστε να κατανοηθεί η ανάγκη μας. Η ειλικρίνεια, σχετικά με τα συναισθήματά μας, διευκολύνει τη διαδικασία. Αντιθέτως, η επιλογή του κατάλληλου πλαισίου και χρόνου ενισχύει τη συζήτηση. Είναι, ακόμη, χρήσιμο να είμαστε ανοιχτοί σε εναλλακτικές λύσεις και να εκφράζουμε ευγνωμοσύνη προς τον υποστηρικτή μας, ενδυναμώνοντας τη σχέση μας και προάγοντας μελλοντική συνεργασία.
Εν κατακλείδι, η ευαλωτότητα, που συνοδεύει την αναζήτηση βοήθειας είναι μία φυσική ανθρώπινη αντίδραση, η οποία μπορεί να μας προκαλεί αίσθημα αδυναμίας ή φόβο. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία είναι θεμελιώδης για την προσωπική μας ανάπτυξη. Ζητώντας βοήθεια, ανοίγουμε τον δρόμο για αυτογνωσία και βελτίωση. Η υποστήριξη, την οποία λαμβάνουμε δεν είναι απλώς μία λύση στο πρόβλημά μας, αλλά μία ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για τον εαυτό μας και να εξελιχθούμε, ενισχύοντας τις δεξιότητές μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ψυχοθεραπεία: Γιατί νιώθω ντροπή να ζητήσω βοήθεια, maxmag.gr, διαθέσιμο εδώ
- Γιατί δυσκολευόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια;, psychologynow.gr, διαθέσιμο εδώ
