Της Αντιγόνης Λαπατά,
Ποιο θα μπορούσε να είναι το κοινό σημείο ενός συγγραφέα του 19ου αιώνα και ενός μουσικού ειδώλου του 20ου και 21ου αιώνα; Ούτε η καταγωγή τους ούτε το όνομά τους. Βικτωριανή εποχή και “sex, drugs, rock n roll”· δύο εποχές στο ίδιο δίπολο. Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Landport και Μιννεσότα. 1812 και 1958. 1870 και 2016. Δύο καλλιτέχνες που δε συναντήθηκαν, δύο παράλληλες ζωές. Σημείο τομής το βιβλίο του Nick Hornby· Ντίκενς και Prince: Βίοι παράλληλοι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση της Χίλντα Παπαδημητρίου.
2020… πέρασαν, κιόλας, τριάντα τρία χρόνια από τότε που κυκλοφόρησε το θρυλικό album του Prince “Sign o’ the Times”. Τριάντα τρία χρόνια αργότερα και κυκλοφόρησε ξανά σε ειδική συλλεκτική κασετίνα, μόνο που υπάρχει μια μικρή διαφορά μεγέθους μόνο… εξήντα τριών ανέκδοτων τραγουδιών! Αυτή ήταν και η δημιουργική αφετηρία για τον συγγραφέα μας, Nick Hornby, προσπαθώντας να σκεφτεί άλλον καλλιτέχνη που να άφησε τόσο αξιοσημείωτη παρακαταθήκη έχοντας ζήσει τόσο λίγο, αφού ο Prince Nelson —κατά κόσμο Prince— ήταν μόλις 58 ετών όταν άφησε την τελευταία του πνοή. Κάνοντας μια αναδρομή στα παιδικά και εφηβικά αναγνώσματα, στις ιστορίες που ξενύχτησε να διαβάζει ως ενήλικας και στα μεγαλύτερα έργα της παγκόσμιας Λογοτεχνίας, η απορία του εξαφανίστηκε διά παντός. Η απάντηση πήρε μορφή και αυτή ήταν η εμβληματική φιγούρα του Άγγλου συγγραφέα, Charles Dickens.
Charles Dickens· γεννηθείς το 1812, στο Landport. Από μικρός… στα βάσανα! Στα δώδεκά του έτη βρίσκεται μακριά από τους γονείς του σε οικοτροφείο, όπου έπρεπε πια να εργαστεί σε εργοστάσιο για να βγάλει τα προς το ζην. Οι οικονομικές αναταράξεις της οικογένειάς του φαίνεται να άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους στον μικρό Charles, αφού στο μέλλον βρίσκεται να επιμελείται με συνέπεια εβδομαδιαία έκδοση για πολύ μεγάλο διάστημα της ζωής του, ώστε έφτασε ο “Pickwick” να είναι συνυφασμένος με το όνομά του (παρά τις προσπάθειες άλλων συγγραφέων να συνδέσουν το δικό τους όνομα με τον ήρωα αυτόν). Νουβέλες, μυθιστορήματα, διηγήματα, όλα δικά του πονήματα, δικά του δημιουργήματα, δικά του «παιδιά» πάνω στο χαρτί. Και το μελάνι στο οποίο βούταγε εκείνη τη μαγική του πένα έμελλε να είναι ανεξίτηλο. Φανταζόταν άραγε ο νεαρός Charles, όταν δημιουργούσε για να βιοποριστεί, πως το φτερό της πένας του θα «πέταγε» σε όλον τον κόσμο, πως θα χάριζε φτερά σε κάθε ηλικία;
Με τέτοιο αμείωτο ενδιαφέρον κατάφερε και ο «πρίγκιπάς» μας να μετατρέψει το studio ηχογράφησης στο δικό του βασίλειο! Ήταν γεγονός κι οι συνεργάτες του έχουν να το λένε… όταν η έμπνευση τον επισκεπτόταν, δεν είχε χρόνο για καμία άλλη συναναστροφή ή ενόχληση (κι εδώ που τα λέμε, με αυτά τα δεδομένα είναι να απορείς που είχε κοινωνική ζωή). Διαβάζοντας για τον Prince, πέρα από τους στίχους των τραγουδιών του, από τη μελωδία των μουσικών του, από την εκρηκτική του παρουσία πάνω στη σκηνή, μάς έρχεται στο μυαλό και μια φράση· «Αν κάτι θες να γίνει καλά, τότε θα πρέπει να το κάνεις μόνος σου». Εφάρμοσε για τα καλά φαίνεται αυτήν την αρχή, διαφοροποιήθηκε από τους «πρίγκιπες» που δε σηκώνουν ούτε το μικρό τους δακτυλάκι. Χωρίς τη βοήθεια υπηρετικού προσωπικού, είχε υπό την ευθύνη του την παραγωγή, την εκτέλεση των μουσικών οργάνων και, φυσικά, τη φωνή! Τη φωνή εκείνη που «γέμισε» τόσες σκηνές, τόσα μαγαζιά, τόσα δωμάτια…
Ποιανού η φαντασία έφτασε τόσο μακριά ώστε να συνδέσει αυτούς τους δύο καλλιτέχνες;
Ο Nick Hornby γεννήθηκε στο Surrey το 1957, μόλις ένα χρόνο προτού έρθει στη ζωή ο ένας από τους κεντρικούς ήρωες του εν λόγω βιβλίου, ο Prince. Αντικείμενο των σπουδών του αποτέλεσε η Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και τα πρώτα χρόνια ασχολήθηκε επαγγελματικά και με τη διδασκαλία. Σύντομα, όμως, το ενδιαφέρον του «τράβηξαν» η πένα και το χαρτί, γράφοντας έτσι βιβλία που μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και σημείωσαν μεγάλη επιτυχία (Για ένα αγόρι, Πώς να είσαι καλός, Η Τζούλιετ γυμνή και πολλά ακόμη). Αλλά ούτε ο κινηματογράφος μπορούσε να ξεφύγει από το εύρος των ενδιαφερόντων του· έτσι ασχολήθηκε και με τη συγγραφή σεναρίων, χαρίζοντας στο κοινό τις βραβευμένες ταινίες Brooκlyn και Wild. Η δραστηριότητά του έγινε με τόσο ζήλο, ώστε έφτασε να αποσπάσει πλήθος βραβείων, όπως το E. M. Forster, από την Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων (1999), W. H. Smith (2002), London Award (2003), Best Fiction for Young Adults από την αμερικάνικη ένωση βιβλιοπωλών (2008), ενώ δεν μπορούσε να μείνει απαρατήρητη και η προσφορά του στον χώρο της αθλητικογραφίας από το θεσμό British Sports Book Awards (2012).
Μία τέτοια πολυσχιδής προσωπικότητα αποφάσισε να ξεφύγει από τα τετριμμένα. Έχοντας πάνω από το γραφείο του τις φιγούρες, τα γεμάτα έμπνευση βλέμματα του Dickens και του Prince, με το βιβλίο αυτό «ζωγράφισε» μια κοινή γραμμή για το καλλιτεχνικό τους αποτύπωμα. Αποφάσισε να μας δείξει πως ο οίστρος που οδηγεί και «καίει» τον καλλιτέχνη είναι διαχρονικός. Ταξιδεύει από χιλιετία σε χιλιετία, από ήπειρο σε ήπειρο, από τη μία μορφή Τέχνης στην άλλη.
Κάποιοι από τους αναγνώστες του βιβλίου ίσως να μην έχουν πιάσει στα χέρια τους βιβλίο του Dickens, κάποιοι άλλοι ίσως να μην έχουν ακούσει ούτε ένα τραγούδι του Prince. Δεν μπορεί, όμως, να μην έχουν ακούσει έστω μία φορά αυτά τα δύο ονόματα! Δεν μπορεί στην παιδική τους ηλικία (ή ακόμη και σε μεγαλύτερη) να μη τους διηγήθηκε κάποιος τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία». Ίσως γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ίσως τα βράδια που ξάγρυπνοι περιμένανε τον Άγιο Βασίλη να εμφανιστεί φορτωμένος με δώρα και ξαφνικά τους πήρε ο ύπνος. Δεν μπορεί έστω ένας από την παρέα τους να μην ήταν ο περιπετειώδης ονειροπόλος που κρυφά, στα όνειρά του μόνο ίσως, μεταμορφωνόταν σε David Copperfield…
Όλο και κάποιον θα γνωρίζουν που αφιέρωσε στην αγαπημένη του ένα τραγούδι, θέλοντας να της πουν πως για εκείνους είναι… “The most beautiful girl in the world”. Μα δεν μπορεί κάποιος να βρέθηκε, είτε κατά λάθος είτε ηθελημένα, να περπατά στη βροχή και μετά το τραγούδι του αείμνηστου Gen Kelly “Singin in the Rain” να μην τραγούδησαν (γελώντας) τον στίχο “I only wanna see ya laughing inn the purple rain”…
