Της Ταξιαρχούλας Ματζουράνη,
Το βιβλίο Άστεγο Φιλί της Αδαμαντίνης Κουμιώτου είναι μια συλλογή διηγημάτων που εξερευνά τις ανθρώπινες σχέσεις, τις καθημερινές στιγμές και τις εσωτερικές αναζητήσεις. Με ύφος λυρικό και έντονα συναισθηματικό, η συγγραφέας επικεντρώνεται σε χαρακτήρες που βιώνουν υπαρξιακές ανησυχίες, ερωτικά αδιέξοδα και την αναζήτηση του ανήκειν. Τα διηγήματα, αν και αυτοτελή, συνδέονται μέσα από έναν κοινό θεματικό ιστό, την αίσθηση της αποξένωσης και την επιθυμία για επαφή. Οι ιστορίες φέρνουν στο φως τις σκιές της ψυχής των ηρώων, τονίζοντας ταυτόχρονα τις μικρές, αλλά σημαντικές στιγμές που δίνουν νόημα στη ζωή. Το Άστεγο Φιλί λειτουργεί συμβολικά, αναπαριστώντας τη λαχτάρα για αγάπη και αποδοχή που συχνά παραμένει ανεκπλήρωτη.
Η γραφή της Κουμιώτου είναι πλούσια σε εικόνες, ποιητική και ειλικρινής, με ιδιαίτερη έμφαση στις λεπτομέρειες που αποκαλύπτουν βαθύτερες αλήθειες. Η συλλογή αποπνέει νοσταλγία, αλλά και μια ελπίδα ότι μέσα από την κατανόηση και την αυτογνωσία μπορεί να επιτευχθεί η λύτρωση. Αν και οι ιστορίες διαπνέονται από μια αίσθηση απώλειας ή αποξένωσης, πάντα αφήνουν χώρο για ελπίδα και πίστη στη δύναμη της ζωής και της αγάπης. Το ύφος της συγγραφέως είναι ιδανικό για αναγνώστες που αποζητούν διηγήσεις με βάθος, ευαισθησία και στοχασμό πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις και τη φύση των συναισθημάτων.
Είκοσι τρία διηγήματα ή «ταξίδια σε στεριά και θάλασσα, ταξίδια του μυαλού και της ψυχής…», όπως η ίδια τα χαρακτηρίζει στην περιγραφή του βιβλίου, που βρίσκεται στο οπισθόφυλλο. Μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία για ορισμένα από τα διηγήματα: «Το Φροσάκι», ένα τρυφερό πορτρέτο μιας γυναίκας και της αλληλεπίδρασής της με τον κόσμο γύρω της, το «Άστεγο φιλί», η ομώνυμη ιστορία εστιάζει στο κενό και στις δυσκολίες των ανθρώπινων σχέσεων, με έναν συνδυασμό μελαγχολίας και ελπίδας. «Η ευτυχία της ψευδαίσθησης», ο προβληματισμός για την ψεύτικη αίσθηση της ευτυχίας και τη δύναμη της φαντασίας, «Τσάι και μνήμες», η δύναμη της ανάμνησης και το πώς επηρεάζει το παρόν, «Όταν θα ’ρχόταν το καράβι», μια ιστορία προσδοκίας και νοσταλγίας που συνδέεται με το θαλασσινό τοπίο… Όλες οι ιστορίες του βιβλίου είναι γραμμένες με ποιητικό ύφος και επιχειρούν να ενθαρρύνουν τον αναγνώστη να σκεφτεί πάνω στην αξία της ζωής, ακόμα και μέσα από τις δυσκολίες.
Τα διηγήματα περιλαμβάνουν ποικίλες πολιτισμικές αναφορές που ενισχύουν το αφηγηματικό βάθος και συνδέουν τις προσωπικές ιστορίες με το συλλογικό πολιτιστικό πλαίσιο, καθώς συχνά εξετάζουν τη ζωή μέσα σε κοινότητες που φέρουν έντονες παραδόσεις και ήθη. Οι χαρακτήρες συχνά βιώνουν σύγκρουση ανάμεσα στις παραδοσιακές αξίες και τις προσωπικές τους επιθυμίες. Για παράδειγμα, το θέμα της φιλοξενίας, το οποίο αποτελεί θεμελιώδη αξία στον ελληνικό πολιτισμό, εμφανίζεται είτε ως ανάμνηση είτε ως απουσία, υπογραμμίζοντας τη μεταβολή των κοινωνικών σχέσεων. Τα τοπία που περιγράφονται, όπως η θάλασσα, τα νησιά ή οι μικρές επαρχιακές πόλεις, δίνουν έμφαση στη σύνδεση των χαρακτήρων με τον φυσικό και πολιτισμικό τους χώρο. Όσον αφορά το διήγημα «Όταν θα ’ρχόταν το καράβι» χρησιμοποιεί τη θάλασσα ως σύμβολο ελπίδας, νοσταλγίας και αναμονής, χαρακτηριστικό πολλών νησιωτικών αφηγήσεων, ενώ το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας, με τις συμβολικές του διαστάσεις, είναι εμφανές ιδιαίτερα στο διήγημα «Λόγω βροχής».
Οι ήρωες κουβαλούν βιώματα που αντανακλούν την ιστορία και την πολιτισμική μνήμη. Η θεματολογία περιλαμβάνει τη μεταβολή των οικογενειακών και κοινωνικών δομών, ιδιαίτερα σε σχέση με τις παλαιότερες γενιές. Αυτά τα πολιτισμικά στοιχεία λειτουργούν ως γέφυρα ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό, προσφέροντας ένα πλαίσιο κατανόησης των συναισθημάτων των ηρώων και της ελληνικής ταυτότητας. Μέσα από τη λεπτομερή αναπαράσταση της καθημερινής ζωής, η συγγραφέας αποτυπώνει την επίδραση της κουλτούρας στη διαμόρφωση των χαρακτήρων και της ίδιας της αφήγησης, ώστε να ενισχύσει την ταύτιση των αναγνωστών με τους χαρακτήρες της, προβάλλοντας τη διαχρονικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας μέσα από έναν έντονα ελληνικό φακό. Η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς εμπλουτίζει το έργο της, καθιστώντας το προσιτό και ουσιαστικό για ένα ελληνικό, αλλά και διεθνές κοινό.
Το διήγημα «Αυτό που μένει» αποτελεί το καταληκτικό κομμάτι του βιβλίου και το προσωπικά αγαπημένο. Η ιστορία εξετάζει το αποτύπωμα που αφήνουν οι σχέσεις και οι εμπειρίες στη ζωή των ανθρώπων, εστιάζοντας στο πώς το παρελθόν διαπλέκεται με το παρόν, με έμφαση στην ουσία των αναμνήσεων και των συναισθημάτων που διατηρούνται παρά τις απώλειες. Με ύφος που συνδυάζει τη νοσταλγία και τη μελαγχολία, η συγγραφέας επιχειρεί να αποτυπώσει τη μόνιμη επίδραση της αγάπης, ακόμη και όταν οι συνθήκες αλλάζουν και οι άνθρωποι απομακρύνονται. Το κεντρικό θέμα φαίνεται να είναι η αναζήτηση νοήματος μέσα από τις μικρές, σημαντικές στιγμές που παραμένουν χαραγμένες στην ψυχή. Ένας άντρας και μια γυναίκα που ερωτεύθηκαν αληθινά και αγαπήθηκαν βαθιά ως νέοι, απομακρύνθηκαν για χρόνια και στη συνέχεια συναντήθηκαν υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες. Θα καταφέρουν να διατηρήσουν τη σχέση τους επαγγελματική ή τα «πνιγμένα» τους συναισθήματα θα αναζωπυρωθούν, με όποια συνέπεια αυτό συνεπάγεται; Η αφήγηση προσκαλεί τον αναγνώστη να σκεφτεί πάνω στο τι πραγματικά «μένει» από τη ζωή και τους ανθρώπους μας, ενισχύοντας την ιδέα ότι η δύναμη των αναμνήσεων και των συναισθημάτων είναι αυτό που καθορίζει την ανθρώπινη ύπαρξη.
Το έργο της Κουμιώτου αποτελεί την ιδανική συντροφιά για ένα πολύωρο ταξίδι, καθώς το μέγεθός του επιτρέπει την εύκολη και άνετη μεταφορά του. Φυσικά, δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην επιμέλεια των δύο όψεων του εξωφύλλου. Με τις αποχρώσεις του πράσινου να κυριαρχούν, ο αναγνώστης προδιατίθεται ευχάριστα για το συγγραφικό ταξίδι που ακολουθεί. Ένα βιβλίο-κόσμημα που δε θα έπρεπε να λείπει από τα ράφια των βιβλιοφάγων! Καλή ανάγνωση!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αδαμαντίνη Κουμιώτου, Άστεγο Φιλί, 2015, Εμπειρία Εκδοτική
- Άστεγο Φιλί, politeianet.gr, διαθέσιμο εδώ
