«Μεταβατικός» Πρόεδρος

Ο Σωκράτης Φάμελλος επιβεβαίωσε τον άτυπο τίτλο του φαβορί, που του έδιναν οι περισσότερες εκτιμήσεις. Είναι, λοιπόν, ο νέος Πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. από την πρώτη κιόλας Κυριακή των εκλογών, συγκεντρώνοντας λίγο περισσότερο από το 50% των ψήφων, σε μία εκλογική διαδικασία με ελάχιστο ενδιαφέρον και με τον νικητή να φαίνεται πως τελεί υπό προθεσμία.

Βασικό κριτήριο επιτυχίας μιας εσωκομματικής διαδικασίας και δη για την εκλογή ηγεσίας, αποτελεί το κατά πόσον αυτή συνιστά «πολιτικό γεγονός», με την ουσιαστική έννοια του όρου. Κατά πόσον, δηλαδή, η κοινωνία αντιλαμβάνεται ότι αυτές οι σημαντικές πολιτικές διεργασίες καταλήγουν σε ένα εκλογικό αποτέλεσμα, δυνητικά ικανό να διαμορφώσει πολιτικές εξελίξεις για τη χώρα. Η εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη νέου αρχηγού του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που διενεργήθηκε την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2024, προφανώς δεν διαθέτει τέτοια χαρακτηριστικά.

Πρώτον, η εκλογική συμμετοχή κινήθηκε σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από αυτά των εκλογών ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, πριν από ενάμιση μήνα περίπου. Πιο συγκεκριμένα, για την ανάδειξη νέου Προέδρου του Κινήματος, προσήλθαν στις κάλπες περί τις 300.000 μελών και φίλων του κόμματος. Τουναντίον, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Κουμουνδούρου, λίγοι περισσότεροι από 70.000 πολίτες προσήλθαν στις κάλπες. Να σημειωθεί εδώ ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ψηφοφορίας, όπως και μετά το πέρας αυτής, πολλές ενστάσεις διατυπώθηκαν δημοσίως, επωνύμως κι ανωνύμως, αναφορικά με την ορθότητα των στοιχείων αυτών. Διάχυτη, δηλαδή, ήταν η αίσθηση ότι το νούμερο που τελικώς δόθηκε στη δημοσιότητα είναι «φουσκωμένο».

Αν ισχύει κάτι τέτοιο, πρόκειται για σαφή πλην απέλπιδα προσπάθεια εκπομπής μηνύματος συσπείρωσης και ανθεκτικότητας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., σε μια εποχή που το κόμμα βρίσκεται σε φάση ρευστότητας. Όχι μόνο οι αποχωρήσεις βουλευτών από την Κοινοβουλευτική του Ομάδα έχουν οδηγήσει στην απώλεια της θέσης της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στη Βουλή, αλλά, συνάμα, δημοσκοπικά, τα ποσοστά του κόμματος βρίσκονται σε συνεχή φθίνουσα πορεία, καταλήγοντας να φλερτάρουν με τα επίπεδα προ κρίσης, που έθεταν εν αμφιβόλω την είσοδο στη Βουλή. Ανασταλτικά για τη συμμετοχή, σίγουρα λειτούργησε και η τηλεμαχία που προηγήθηκε της προεδρικής αναμέτρησης με όσα κωμικοτραγικά ακούστηκαν ν’ αποδεικνύουν ότι οι μπαταρίες του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. μάλλον έχουν στερέψει… Εν πάση περιπτώσει, με τον πήχη να έχει τεθεί στις 43.000 ψηφοφόρων που, σύμφωνα και πάλι με τα στοιχεία, προσήλθαν στις κάλπες ανάδειξης συνέδρων του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., είναι σαφές ότι δίνεται ο υπέρ πάντων αγών, ώστε να δοθεί μια κάποια θετική εικόνα στους εναπομείναντες πιστούς.

Δεύτερον, οι υποψηφιότητες για την προεδρεία του κόμματος στερούντο δυναμικής. Χαρακτηριστικά, ο Σωκράτης Φάμελλος, ένας χαμηλών τόνων «στρατιώτης» του κόμματος, μπορεί να διατηρήσει ένα, σχετικά αξιοπρεπές επίπεδο εκπροσώπησης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.. Στηρίχτηκε, ανεπισήμως από τους «87» και σε μεγάλο μέρος της βάσης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., παρουσιάστηκε ως ένα πρόσωπο που μπορεί να λειτουργήσει τουλάχιστον σταθεροποιητικά, αυτή τη στιγμή. Στόχος του είναι να ανακόψει τη δημοσκοπική κατάρρευση και την αποψίλωση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας και –στο πιο αισιόδοξο σενάριο– να επαναφέρει τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. στον ρόλο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, διά της επιστροφής των βουλευτών της Νέας Αριστεράς. Αυτό το ρόλο, προφανώς δεν μπορούσε να διαδραματίσει ούτε ο «αψύς Κρητικός» Παύλος Πολάκης, ούτε ο Νικόλας Φαραντούρης, με τα ισχνότατα ερείσματα στον κομματικό μηχανισμό, ούτε φυσικά η γραφική περίπτωση που ακούει στο όνομα «Απόστολος Γκλέτσος».

Το ζήτημα συνίσταται στο γεγονός πως, όχι μόνον ο Φάμελλος, αλλά κι οποιοσδήποτε κι αν εκλεγόταν Πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. έχει κατοχυρωθεί στη συνείδηση της βάσης του κόμματος ως «μεταβατικός». Αυτό γιατί, όλοι αναμένουν τις κινήσεις του Αλέξη Τσίπρα. Προσμένουν, δηλαδή, τον τρόπο, με τον οποίο θα αποφασίσει να επιχειρήσει την ολική επαναφορά του στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Η αίσθηση που εκπέμπει, είναι ότι φιλοδοξεί να παίξει τον ρόλο του ηγέτη που θα ενώσει την ευρύτερη Κεντροαριστερά, απέναντι στον Μητσοτάκη, αντιλαμβανόμενος και ο ίδιος ότι πλέον ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. συνιστά «καμένο χαρτί». Κάτι τέτοιο βέβαια ισχύει και για τον ίδιο μάλλον….

Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., λοιπόν, απέκτησε νέο Πρόεδρο. Τα παλαιά προβλήματά του, όμως, δεν λένε να επιλυθούν, ενώ νέα και πιο δύσκολα φαίνονται στον ορίζοντα. Το στοίχημα του Φάμελλου είναι σίγουρα μεγάλο και οι πιθανότητες να κερδηθεί μικρές. Το κόμμα του έπαψε να έχει λόγο ύπαρξης μετά τη σχετική αποκατάσταση της ομαλότητας που διαδέχθηκε τη μνημονιακή περίοδο. Θα καταφέρει να του προσδώσει ξανά; Δύσκολο έως ακατόρθωτο…