Της Εμμανουέλας Λατολλάρι,
Ένα ιδιαίτερα γνωστό «τρόπαιο» στον κόσμο της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου τα τελευταία χρόνια, αποτελεί το «σωστό άτομο, λάθος στιγμή». Μόνο που δεν περιορίζεται στον φανταστικό κόσμο, αλλά συχνά αγγίζει την πραγματικότητα. Αποτελεί μια πικρή συνειδητοποίηση ότι, αν και η ζωή φέρνει δύο ανθρώπους κοντά, οι συνθήκες ή η προσωπική τους ετοιμότητα δεν είναι πάντα συγχρονισμένες. Η έννοια αυτή, πέρα από τη μελαγχολικά ρομαντικοποιημένη εκδοχή της, αγγίζει και τις βαθύτερες, πιο πολύπλοκες πτυχές της ανθρώπινης σύνδεσης, της προσωπικής ανάπτυξης και της έννοιας του χρόνου. Τόσο η ψυχολογία όσο και η φιλοσοφία έχουν να πουν πολλά για αυτή την ξεχωριστή κατάσταση.
Ο χρόνος παίζει καθοριστικό ρόλο στις σχέσεις. Το «σωστό άτομο» δεν αναφέρεται απαραίτητα σε κάποιο τέλειο άτομο, αλλά κάποιον που καταφέρνει να μας συμπληρώνει μοναδικά. Δυστυχώς, ο χρόνος είναι συχνά απρόβλεπτος. Οι απαιτήσεις της ζωής, οι επαγγελματικές φιλοδοξίες ή οι προσωπικές δυσκολίες και στόχοι, μπορούν να κάνουν δύσκολο το να αφεθούμε πλήρως σε μια σχέση, ακριβώς τη στιγμή που το επιθυμούμε. Επιπλέον, μερικές φορές, οι εξωτερικοί παράγοντες απλά δεν συγχρονίζονται με την ύπαρξη κάποιου άλλου ανθρώπου. Αυτός ο συγχρονισμός μπορεί να οφείλεται και σε εσωτερικούς λόγους. Ένα άτομο μπορεί να μην είναι συναισθηματικά έτοιμο ή να έχει άλλες προτεραιότητες στη ζωή του. Συναισθηματικά τραύματα και άλλες εμπειρίες μπορεί επίσης, να κάνουν δύσκολο το να ανοιχτεί κάποιος σε μια υγιή σχέση. Ουσιαστικά, η «λάθος στιγμή» δεν είναι πάντα αντανάκλαση της σχέσης αυτής καθαυτής, αλλά του σταδίου που βρίσκεται ο καθένας στη ζωή του εκείνη τη περίοδο.
Όταν συναντάς το σωστό άτομο στη λάθος στιγμή, τα συναισθήματα γίνονται πολύπλοκα και αντιφατικά. Υπάρχει μια αίσθηση ισχυρής σύνδεσης, αλλά ταυτόχρονα καταλαβαίνεις ότι ο χρόνος δεν είναι κατάλληλος για μεγαλύτερες προσδοκίες. Δεν πρόκειται πάντα για την έλλειψη αγάπης ή επικοινωνίας, αλλά για τη συνειδητοποίηση ότι η αγάπη χρειάζεται τις σωστές συνθήκες για να αναπτυχθεί. Αυτή η συναισθηματική σύγκρουση δεν περιορίζεται απλώς στην απώλεια μιας ευκαιρίας, αλλά επεκτείνεται στην αίσθηση του «τι θα μπορούσε να έχει γίνει». Αυτό το παράδοξο δημιουργεί έντονη συναισθηματική σύγχυση, αφήνοντας πίσω της μια αίσθηση νοσταλγίας και αμφιβολίας: Αν ο χρόνος ήταν διαφορετικός, θα μπορούσαν τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί αλλιώς;
Ένα σημαντικό σημείο που πρέπει να ληφθεί υπόψιν είναι ότι η «λάθος στιγμή» μπορεί στην πραγματικότητα να είναι μια ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη. Όταν δύο άνθρωποι χωρίζουν λόγω της «στιγμής» αυτό είναι όντως οδυνηρό, αλλά αποτελεί ταυτόχρονα μια ευκαιρία χώρου για αυτοβελτίωση. Με τον καιρό, το άτομο ίσως καταφέρει να εξελιχθεί συναισθηματικά και να αποκτήσει μια βαθύτερη κατανόηση του εαυτού του. Ψυχολογικές θεωρίες, όπως τα στάδια ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του Erik Erikson, υποστηρίζουν ότι η προσωπική ανάπτυξη και η συναισθηματική ωριμότητα πραγματοποιούνται σε στάδια. Όταν συναντάς το σωστό άτομο στη λάθος στιγμή, ίσως αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχεις φτάσει ακόμα στο σημείο της πλήρους συναισθηματικής ετοιμότητας. Η σωστή σχέση μπορεί να απαιτεί να γίνουμε πιο συναισθηματικά ικανοί πρώτα. Κάποιες φορές, η αγάπη δεν μπορεί να ανθίσει γιατί δεν είμαστε έτοιμοι να τη φροντίσουμε πλήρως.
Η ιδέα του «σωστού ατόμου, λάθος στιγμή» εγείρει επίσης ερωτήματα για την μοίρα, την τύχη και την ελεύθερη βούληση. Υπάρχει κάτι τέτοιο, όπως η «τέλεια στιγμή», ή είναι απλώς ένα ιδεατό που δημιουργήσαμε για να εξηγήσουμε τις εμπειρίες και το χάος που νιώθουμε; Αν ο χρόνος είναι πραγματικά έξω από τον έλεγχό μας, τότε ίσως ο πόνος που νιώθουμε δεν είναι αποτέλεσμα ενός λάθους μας ή μιας λάθος πορείας, αλλά μια εκδήλωση της ανθρώπινης επιθυμίας να ελέγξουμε τα πράγματα που είναι πέρα από τον έλεγχό μας. Ίσως η «λάθος στιγμή» να είναι απλώς ένα μέρος της πορείας της ζωής—ένα κεφάλαιο μιας μεγαλύτερης ιστορίας που μας σμιλεύει για να γίνουμε αυτοί που πρέπει να γίνουμε. Ο Albert Einstein είχε πει: «Η πιο όμορφη εμπειρία που μπορούμε να έχουμε είναι το μυστηριώδες.» Με βάση αυτή τη φράση, η στιγμή για την αγάπη δεν είναι θέμα σωστού ή λάθους, αλλά μάλλον μια έκφραση του μυστηρίου της ίδιας της ζωής – ένας απρόβλεπτος, όμορφα χαοτικός χορός της μοίρας και της ελεύθερης βούλησης. Οι άνθρωποι που συναντάμε, οι στιγμές που μας αγγίζουν, είναι κομμάτια μιας μεγαλύτερης ιστορίας που είναι δύσκολο να κατανοηθεί πλήρως τη στιγμή που τη βιώνουμε.
Οι σχέσεις, όπως και η ζωή, δεν είναι ποτέ άσπρο ή μαύρο. Είναι γεμάτες αποχρώσεις, αντιφάσεις και αβεβαιότητες. Όσο κι αν επιθυμούμε να επιβάλουμε τη θέλησή μας και να ελέγξουμε την πορεία των πραγμάτων, κάποιες φορές δεν μπορούμε να αναγκάσουμε τις καταστάσεις να γίνουν, όπως εμείς τις θέλουμε. Ωστόσο, με την κατάλληλη υπομονή, επιμονή και αυτογνωσία, οι σχέσεις μπορούν να ανθίσουν. Δεν είναι έτοιμες και τέλειες από την αρχή. Τις δημιουργούμε εμείς, με τις πράξεις μας, τις αποφάσεις μας και την ικανότητά μας να προσφέρουμε και να εξελισσόμαστε μέσα στη διαδικασία αυτή.
Η «λάθος στιγμή» μπορεί να είναι απλώς μια παύση, και όταν όλα ευθυγραμμιστούν, η σωστή στιγμή, ίσως να άξιζε την αναμονή. Μια αναμονή προς κάτι που προσμέναμε με πάθος, ή κάτι εντελώς απρόβλεπτο, που τελικά φαντάζει πιο σωστό από ό,τι είχαμε φανταστεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Erik Erikson’s Stages Of Psychosocial Development, simplypsychology.org, διαθέσιμο εδώ
