Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Η Yrsa Sigurðardóttir, που συχνά φημίζεται ως η «Βασίλισσα του Εγκλήματος» της Ισλανδίας, έχει ένα μοναδικό ταλέντο να συνδυάζει το μυστήριο και το υπερφυσικό σε ανατριχιαστικές, αξέχαστες αφηγήσεις. Το μυθιστόρημά της Η Εκδίκηση κέρδισε το βραβείο Ισλανδικής Αστυνομικής Φαντασίας το 2010 και προβάλλει την αξιοσημείωτη ικανότητά της να δημιουργεί σασπένς και πολυεπίπεδες ιστορίες. Αυτό το βιβλίο είναι κάτι περισσότερο από μια απλή ιστορία φαντασμάτων — είναι μια απόδειξη των ιδιαίτερων ικανοτήτων της Sigurðardóttir, η οποία εξερευνά την ανθρώπινη ψυχή στα απόκοσμα τοπία της Ισλανδίας. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε αρχικά στην ισλανδική έκδοση και κατόπιν μεταφράστηκε στα αγγλικά. Η ελληνική έκδοση, σε μετάφραση της Γωγώς Αρβανίτη, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Το μυθιστόρημα ακολουθεί δύο διαφορετικές αφηγήσεις, για τις οποίες ο αναγνώστης υποψιάζεται εξαρχής ότι πρόκειται να συγκλίνουν με απροσδόκητους τρόπους. Η πρώτη επικεντρώνεται σε τρεις φίλους, τον Garðar, τη σύζυγό του Katrín και τη χήρα φίλη τους Líf. Οι τρεις τους χρησιμοποιούν τις λίγες οικονομίες τους για να ανακαινίσουν ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι στο απομακρυσμένο χωριό Hesteyri, πράγμα το οποίο είχε σχεδιάσει αρχικά ο Einar, σύζυγος της Lif, πριν τον θάνατό του, έχοντας την πρόθεση να το μετατρέψουν σε ξενώνα. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι υπάρχει κάτι μέσα στο σπίτι που δηλώνει σαφώς την παρουσία του εναντίον των απρόσκλητων επισκεπτών.
Η άλλη ιστορία διαδραματίζεται στο Ísafjörður και αφορά έναν νοσοκομειακό ψυχολόγο που καλείται να βοηθήσει την τοπική αστυνομία σε μια ανησυχητική περίπτωση βανδαλισμού στο τοπικό νηπιαγωγείο, ενώ παράλληλα διερευνά την αυτοκτονία μιας γηραιάς γυναίκας. Αυτός είναι ο Freyr, που παλεύει παράλληλα με τους προσωπικούς του δαίμονες, διότι έχει πρόσφατα χωρίσει από την σύζυγό του και ο γιος του εξαφανίστηκε τρία χρόνια νωρίτερα ενώ έπαιζε με τους φίλους του.
Οι τρεις νέοι στο Hesteyri είναι απελπισμένοι, σαφώς απροετοίμαστοι, χωρίς να έχουν ιδέα για το τι χρειάζεται να κάνουν στο σπίτι. Η Líf είναι από την αρχή αναβλητική και δεν δείχνει να έχει ιδιαίτερη διάθεση, ενώ η Katrín είναι ο πιο λογικός χαρακτήρας στα μάτια του αναγνώστη, αφού ζητά να πάει στο σπίτι της από τη στιγμή που βλέπει την απόκοσμη τοποθεσία του σπιτιού. Παράλληλα, το ζευγάρι αντιμετωπίζει συγκρούσεις και ένταση, ενώ οι τρεις φίλοι βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κακόβουλη παρουσία που γίνεται ολοένα και πιο απειλητική, υποδηλώνοντας ότι το σκοτεινό παρελθόν του σπιτιού αρνείται να μείνει θαμμένο. Η Sigurðardóttir εναλλάσσεται μεταξύ αυτών των νημάτων με μετρημένο ρυθμό, αποκαλύπτοντας σιγά σιγά τις συνδέσεις μεταξύ της προσωπικής τραγωδίας του Freyr και του μυστηρίου του Hesteyri.
Η Sigurðardóttir δημιουργεί με μαεστρία την ένταση, αποτυπώνοντας τόσο την έντονη ομορφιά όσο και την απομόνωση των τοπίων της Ισλανδίας. Οι περιγραφές της για το έρημο χωριό, με τα εγκαταλελειμμένα σπίτια και τις καταιγίδες του χειμώνα, ενισχύουν την αίσθηση της απελπισίας που διαποτίζει την ιστορία. Η αργή φύση του μυθιστορήματος μπορεί να δοκιμάσει την υπομονή των αναγνωστών που αναζητούν άμεση ικανοποίηση, αλλά έχει τον ρόλο της στην εξέλιξη της ιστορίας, καθώς αυξάνει το σασπένς, ανταμείβοντας τελικά τον υπομονετικό αναγνώστη, καθώς οι αφηγήσεις ενώνονται με έναν απροσδόκητο τρόπο, αποκαλύπτοντας μια φρικτή αλήθεια.
Ενώ τα υπερφυσικά στοιχεία έχουν ιδιαίτερη θέση στην ιστορία, συνυφαίνονται άψογα στο μυστήριο της ιστορίας και συνεισφέρουν εν τέλει στον ψυχολογικό και συναισθηματικό ρεαλισμό. Η θλίψη του Freyr και οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ των φίλων στο Hesteyri καθιστούν την ιστορία μια αφήγηση τόσο για την ανθρώπινη αδυναμία όσο και για τον μεταφυσικό τρόμο. Μέσα από το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, η Yrsa Sigurðardóttir παγίωσε τη φήμη της ως κορυφαίας συγγραφέως της αστυνομικής λογοτεχνίας, μέσα από την ικανότητά της να μεταμορφώσει μια παραδοσιακή ιστορία φαντασμάτων σε μια πολυεπίπεδη αφήγηση με πλούτο συναισθημάτων. Το μυθιστόρημα συνιστάται ιδιαίτερα για τους λάτρεις του σκανδιναβικού νουάρ και της γοτθικής φαντασίας, αλλά μπορεί παράλληλα να εκτιμηθεί από όλους όσοι προτιμούν τα αστυνομικά μυθιστορήματα ή τις ιστορίες με μεταφυσικά στοιχεία.
