Της Αριστέας-Ελένης Παπαθανασίου,
Με αφορμή την έκρηξη, που σημειώθηκε στους Αμπελόκηπους, από την κατασκευή βόμβας μίας τρομοκρατικής οργάνωσης, θα ασχοληθούμε με την αιτία ύπαρξης αυτών των οργανώσεων, την κοινωνική αποδοχή ή μη, που έχουν στο κοινωνικό σύνολο και αν τελικά, οι «συνήθως» αντικυβερνητικοί σκοποί, που εκπροσωπούν και οι τρόποι, που χρησιμοποιούν, είναι η λύση προς μία κοινωνική αλλαγή για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Το περιστατικό, στο οποίο αναφερόμαστε, δεν είναι άλλο παρά η προσπάθεια μιας τρομοκρατικής οργάνωσης να κατασκευάσει μία βόμβα, της οποίας η κατασκευή δεν εξελίχθηκε, όπως περίμεναν, με αποτέλεσμα αυτή να εξερράγη εντός του διαμερίσματος, που χρησιμοποιούσαν. Εκτός από τις υλικές ζημιές, οι οποίες προκλήθηκαν λόγω της έκρηξης, όλη η πολυκατοικία κρίθηκε ακατάλληλη προς οίκηση, ενώ παράλληλα λόγω του μεγέθους της, όταν θα τοποθετούνταν από τους τρομοκράτες σίγουρα θα υπήρχαν παράπλευρες απώλειες. Στόχος της ενέργειας τους ήταν διάφορες αστυνομικές αρχές, ενώ έχουν ταυτοποιηθεί και άλλοι χώροι με τα βαθύτερα κίνητρα να παραμένουν άγνωστα και τα οποία θα πρέπει να διερευνηθούν σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
Με μία πολύ σύντομη αναδρομή στην ιστορία της τρομοκρατίας στη χώρα μας, μπορούμε να εκθέσουμε την Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη (1974 — 2002), τον Επαναστατικό Λαϊκό Αγώνα (1975 — 1995), τον Επαναστατικό Αγώνα (2003 — 2017), τη Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς (2008 — σήμερα) και τη Σέχτα Επαναστατών (2009 — σήμερα), οι οποίες ευθύνονται και για τις περισσότερες τρομοκρατικές ενέργειες, ενώ οι περισσότερες τρομοκρατικές οργανώσεις πηγάζουν από τον αναρχικό χώρο, ο οποίος εκτός από τις διαδηλώσεις και τις κινητοποιήσεις δεν αποθαρρύνει την ένοπλη πάλη. Άρα, για κάποιους η ένοπλη πάλη αυτού του βαθμού είναι απαραίτητη για την αλλαγή σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Επομένως, αυτό με το οποίο θα ασχοληθούμε, είναι αν όντως αυτές οι ακραίες ενέργειες μπορούν να συνεισφέρουν στην βελτίωση της κοινωνίας.
Ως μορφές διαμαρτυρίας στην ελληνική κοινωνία, είμαστε εξοικειωμένοι με την κατάληψη συνήθως δημοσίων χώρων, τις διαμαρτυρίες, τις εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης, τις πορείες και τις διαδηλώσεις. Οι ενέργειες αυτές, ορμώμενες από πολιτικά γεγονότα και περιστατικά, έχουν αντίκτυπο καθαρά κοινωνικό, αφού δημιουργούνται, διαδραματίζονται και επηρεάζουν το κοινωνικό σύνολο, ενώ έχει υποστηριχθεί, παράλληλα, ότι εκφράζουν την γνώμη και τις απόψεις του κοινωνικού συνόλου. Ωστόσο, συμβαίνει αυτό, όντως, στην πραγματικότητα;
Είναι φανερό ότι το μέγεθος αυτών των συγκεντρώσεων είναι αξιοσημείωτο και απαρτίζονται κυρίως από άτομα ίδιων ιδεολογιών και αντιλήψεων, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι μαζικές κινητοποιήσεις, είναι αυτές, οι οποίες μπορούν να επιφέρουν την όποια κοινωνική αλλαγή. Ωστόσο, στις περισσότερες καθημερινές κινητοποιήσεις, ο αριθμός των συμμετεχόντων είναι μικρότερος από τους πολίτες. Το γεγονός αυτό έχει διάφορες αιτίες, αφού κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να συμμετάσχει σ’ αυτές, αν και οι ίδιες διατείνουν ότι εκφράζουν την πλειοψηφία και επηρεάζουν την καθημερινότητα του καθένα από εμάς. Άρα, με βάση τον παραπάνω συλλογισμό, πώς εκτιμάται, ότι αυτές οι κινητοποιήσεις εκφράζουν την πλειοψηφία ή εν τέλει δεν θα πρέπει να αναρωτηθούμε, αν είναι αναγκαίο να την εκφράζουν, ακόμα και αν είναι εις βάρος μίας άλλης πλειοψηφίας ή μειοψηφίας, ορισμένες φορές;
Η δυνατότητα κινητοποιήσεων και εκδηλώσεων είναι αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών. Αντίθετα, η συμμετοχή σε τέτοιες οργανώσεις καλλιεργεί αξίες, όπως το συλλογικό πνεύμα, η ευαισθητοποίηση για κοινωνικά και πολιτικά θέματα, προάγοντας την ενεργώ πολιτική και κοινωνική δράση. Τι γίνεται, όμως, στις περιπτώσεις που αυτό το δικαίωμα ασκείται καταχρηστικά και εκτείνεται σε βίαιες ενέργειες; Οι τρομοκρατικές οργανώσεις είναι το ακραίο παράδειγμα, το οποίο, όμως, δεν ελλείπει από την κοινωνία μας. Σε κάποιους, φαίνεται η μόνη λύση αλλαγής της πολιτικής κατάστασης και ενεργοποίησης του κοινωνικού ιστού. Πρέπει, όμως, να καταστεί σαφές ότι οι ίδιες έχουν επιρροή και ανταπόκριση σε μία μόνο ορισμένη μειοψηφία και επιδέχονται έντονης αποδοκιμασίας από τις πλειονότητες. Αυτό καταδεικνύει ότι εφόσον δεν έχουν απήχηση στο κοινωνικό σύνολο, που απευθύνονται, δεν ανταποκρίνονται στον στόχο τους. Η άποψη, ωστόσο, ότι οι ενέργειες τους είναι για ένα ανώτερο καλό, που εμείς οι ίδιοι δεν μπορούμε να επιτύχουμε είναι προβληματική. Άλλωστε, με την έννοια «τρομοκρατική οργάνωση» περιγράφεται εμμέσως και το γενικό αίσθημα, το οποίο προκαλεί και η έκταση των ενεργειών τους.
Εφόσον, λοιπόν, καταλήξαμε στο γεγονός ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις εντείνουν τα κοινωνικά προβλήματα, ενώ δεν είναι βιώσιμες για το κοινωνικό σύνολο, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν οι συλλογικές οργανώσεις, οι οποίες έχουν φιλειρηνική βάση, επιτυγχάνουν τον σκοπό τους, ο οποίος είναι η κινητοποίηση των πολιτών.
Μεγάλες διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις στην Ελλάδα έχουν αποτελέσει ιστορικά ορόσημα, τα οποία χρησιμοποιούνται για την τόνωση του αισθήματος συλλογικότητας, για την αλλαγή της κοινωνικής κατάστασης της χώρας και την ευαισθητοποίηση πολιτών. Αυτές έχουν εκφράσει —και εκφράζουν— το αίσθημα και την αγανάκτηση της κοινωνίας και την ανάγκη για αλλαγή, καθώς είναι αποδεκτές από το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας. Τι γίνεται, όμως, όταν αυτές εκφράζουν τα προβλήματα μίας μειοψηφίας, η οποία, όμως, έχει το δικαίωμα να καταφύγει σε καταλήψεις, πορείες, διαδηλώσεις; Όταν οποιαδήποτε μειοψηφία ή πλειοψηφία τηρεί τις προϋποθέσεις, ώστε να μπορεί να κινητοποιηθεί για να επιτύχει τους στόχους της και δεν καταπατά τις δημοκρατικές αρχές και την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας, δεν γίνεται να της αφαιρείται το δικαίωμα της και η άσκηση αυτού. Είναι κοινωνική υποχρέωση του καθένα από εμάς, να δρούμε προς το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου και να προωθούμε τη συλλογικότητα και τις κοινωνικές δράσεις. Ωστόσο, αυτές οι κινήσεις δεν θα πρέπει να καταφεύγουν σε περιστατικά αυθεντίας ιδεών και απόψεων, απολυτότητας και φανατισμού. Δεν είναι λίγες οι φορές, που τα ίδια άτομα, τα οποία προσπαθούν να προάγουν ιδεολογίες και κινήσεις, οι οποίες θεωρούν ότι θα βοηθήσουν την κοινωνία, αγγίζουν τα όρια της απολυτότητας και της αυταρχικότητας.
Είναι σημαντικό να διαπιστώσουμε ότι στο κοινωνικό σύνολο εμφανίζονται διαφορετικές απόψεις και στάσεις, οι οποίες εξαιρώντας τις αβάσιμες και τις ακρότητες είναι πολύπλευρες, μ’ αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν ποτέ να είναι αλάνθαστες. Η υποστήριξη απόλυτων απόψεων, στις οποίες βασίζονται οι συλλογικές δράσεις χωρίς περιθώρια συζήτησης και προβληματισμού μεταξύ διαφορετικών ατόμων, είναι επιβλαβής για την επίτευξη των σκοπών τους. Αντιθέτως, η τυφλή πεποίθηση, μίας τέτοιας άποψης χωρίς δυνατότητα μεταβολής και βελτίωσής της, δεν μπορεί παρά να είναι προβληματική και να αποξενώνει τους ανθρώπους από το συλλογικό χώρο.
Επομένως, επανερχόμενοι στο θέμα των τρομοκρατικών οργανώσεων και το αντίκτυπο, που έχουν στο κοινωνικό σύνολο, είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε ότι πρόκειται για ακραίες ενέργειες, οι οποίες στιγματίζουν το μήνυμα, που προσπαθούν να προωθήσουν και είναι επιβλαβείς για τη συνοχή και την ομαλότητα της κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, οι κινητοποιήσεις με εκδηλώσεις, πορείες, οι οποίες προάγουν την συμμετοχική δράση και προωθούν το αίσθημα της κοινωνικής αλλαγής, είναι απαραίτητες για το κοινωνικό σύνολο και για κάθε άτομο ξεχωριστά. Ωστόσο, θα πρέπει οι ίδιοι οι συμμετέχοντες να διερωτώνται συνεχώς, για τα κοινωνικά και πολιτικά θέματα, χωρίς σημάδια φανατισμού και απολυτότητας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αμπελόκηποι: Θα τοποθετούσαν τη βόμβα το ίδιο βράδυ – Η αστυνομία αναζητά το δίκτυο της ομάδας, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- Τρομοκρατία στην Ελλάδα, Βικιπαίδεια, διαθέσιμο εδώ
- Χρυσοχοΐδης: Θηριώδης η βόμβα στους Αμπελόκηπους, ακατάλληλη η πολυκατοικία μετά την έκρηξη, Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ
- Έκρηξη στους Αμπελόκηπους: Το ίδιο βράδυ θα τοποθετούσαν τη βόμβα οι τρομοκράτες, Lifo.gr, διαθέσιμο
- Το ΒΗΜΑ Σήμερα: Ποιοι οι πιθανοί στόχοι των τρομοκρατών στους Αμπελοκήπους, Το Βήμα, διαθέσιμο εδώ
- Κατάληψη (μορφή διαμαρτυρίας), Βικιπαίδεια, διαθέσιμο εδώ
