Της Ευτυχίας Αντωνοπούλου,
Με μία νέα θεατρική σεζόν να έχει ξεκινήσει, ανακαλύπτουμε διάφορες νέες παραγωγές, μία εκ των οποίων και η παράσταση Blue Train, ένα έργο του Γεράσιμου Ευαγγελάτου σε σκηνοθεσία του Γιώργου Σουλεϊμάν. Ένα σενάριο ιδιαίτερα γνώριμο για τα μάτια του θεατή θα αποπειραθεί να τον εξοικειώσει με την ιδέα ενός όχι και τόσο συμβατικού —και σύμφωνα με τα κοινωνικά πρότυπα— ορθού τρόπου ζωής.
Ξετυλίγεται, λοιπόν, μέσα από λιγοστές σκηνές, μία τυπική ημέρα του 45χρονου Μιχάλη (Σπύρος Χατζηαγγελάκης). Σε μία σειρά από συζητήσεις με τη μητέρα, την κολλητή του φίλη, τον πρώην σύντροφο και τον περιστασιακό εραστή του, ο πρωταγωνιστής έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματική του ηλικία και αναγκάζεται να απολογηθεί στους ανθρώπους του σχετικά με τον τρόπο που ζει τη ζωή του. Φαίνεται, αρχικά, να είναι απόλυτα συμφιλιωμένος με μία πιο μοναχική και ανεξάρτητη ζωή και έτσι παρουσιάζεται απαθής και αμέτοχος στην ανησυχία των συνομιλητών του για τα συντηρητικά στερεότυπα.
Είναι ξεκάθαρο ότι το ζήτημα που θίγεται είναι η καταπολέμηση των κοινωνικών στερεοτύπων και η πίεση συμμόρφωσης προς αυτά. Αυτό συμβαίνει καθώς στο πρόσωπο του ήρωα βλέπουμε έναν αποφασισμένο άνδρα, που έχει συνειδητά επιλέξει να απέχει από τον ιδανικό —με βάση τα κοινωνικά πρότυπα— βίο και να ζει με τον ιδανικό για εκείνον τρόπο. Ειδικά στη διαρκώς μεταβαλλόμενη και σύγχρονη πραγματικότητα, που χαρακτηρίζεται από πληθώρα ευκαιριών και δυνατοτήτων, κανείς δεν θα σκεφτόταν ότι ο 45χρονος Μιχάλης είναι εγκλωβισμένος σε αυτήν την καθημερινότητα.
Όσο, όμως, η παράσταση εξελίσσεται, έρχεται και η κλιμάκωση της συναισθηματικής έντασης του πρωταγωνιστή. Βλέπουμε τον Μιχάλη να ταρακουνιέται, να επηρεάζεται και να αμφισβητεί τις επιλογές και τις πράξεις του. Προβληματίζεται και περνάει, τελικά, σε μία φάση ηλικιακής κρίσης. Μία φάση που παρουσιάζεται με χαρακτηριστικά «πάθησης» από την οποία «νοσεί» ο κάθε 45χρονος που δεν έχει δημιουργήσει οικογένεια, και εν γένει δεν πληροί τα κριτήρια ενός στερεοτυπικού μεσήλικα.
Η σκηνοθεσία του έργου επιδιώκει να πλαισιώσει τον πρωταγωνιστή και να τονίσει την αντίθεση ανάμεσα στον ξέφρενο τρόπο ζωής του και τη ζωή που, ίσως, στην ηλικία του θα έπρεπε να έχει. Οι συνομιλητές έρχονται ως αντίλογος για να προβληματίσουν, να συνταράξουν και να εντείνουν τις ανασφάλειες και τις φοβίες του. Η στάση των χαρακτήρων απέναντι στα ζητήματα που θίγονται, κατά τη γνώμη μου, είναι αρκετά αναμενόμενη. Λείπει, έτσι, το στοιχείο της έκπληξης και του αναπάντεχου που, προσωπικά, σε μία θεατρική παράσταση αναζητώ. Μόνο ο χαρακτήρας του 20χρονου άνδρα, που έρχεται στο τέλος του έργου να αντιταχθεί σε όσα έχουν προηγουμένως λεχθεί από τον πρωταγωνιστή αλλά και τους συνομιλητές του, δίνει μία ανάσα —πρωτίστως στον κεντρικό ήρωα— αλλά και στους θεατές που αναμένουν τη λύτρωσή του. Η έλλειψη κινητικότητας και πολυμορφίας στη σκηνοθεσία καθιστά το έργο πιο σοβαρό και τυπικό. Ενώ από το γενικότερο κλίμα και την εισαγωγική σκηνή με την πολύ δυνατή μουσική με τον εναλλακτικά ατμοσφαιρικό φωτισμό, η πρόθεση του σκηνοθέτη φαίνεται να είναι η πιο σύγχρονη προσέγγιση του θέματος, το στήσιμο των διαλόγων δεν εκπληρώνει τον σκοπό αυτό. Αναλυτικότερα, λείπει η φυσικότητα και το αυθόρμητο στοιχείο και αντ’ αυτών επικρατεί ο τυποποιημένος διάλογος.
Καταληκτικά, πιστεύω ότι η παράσταση ενισχύει την αίσθηση ανασφάλειας και αβεβαιότητας, αφήνει μετέωρες τις σκέψεις του θεατή περί των ζητημάτων που πραγματεύτηκε, χωρίς τελικά να καταφέρνει να ανατρέψει τα ηλικιακά στερεότυπα. Έτσι, έρχεται το τέλος να επιβεβαιώσει τις φοβίες του θεατή, ο οποίος από την πρώτη στιγμή ανησυχεί ότι ο 45χρονος είναι συμβιβασμένος με τη ρουτίνα του και φοβάται ότι η αντίσταση στη συμμόρφωση προς το κοινωνικά αποδεκτό δεν είναι συνειδητή επιλογή του. Πετυχαίνει, δηλαδή, τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που κανείς θα περίμενε από μία σύγχρονη παράσταση με ένα σενάριο βασισμένο σε φαινόμενα που κυριαρχούν στην κοινωνική σφαίρα. Αρκεί κανείς να εξελίσσεται διαρκώς για να είναι πάντα η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Απελευθερωμένος από στερεότυπα και απαλλαγμένος από ηλικιακές προκαταλήψεις θα κατορθώσει να φτάσει το ζενίθ της ύπαρξής του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Blue train”, athinorama.gr, διαθέσιμο εδώ
