Της Άντζελας Μανώλακα,
Οι τελευταίες εξελίξεις στον γεωπολιτικό χάρτη έχουν προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες παγκοσμίως, με τη ρητορική γύρω από τη χρήση πυρηνικών όπλων, να βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο. Η σύγκρουση στην Ουκρανία, η κρίση στη Μέση Ανατολή και η αυξανόμενη επιθετικότητα από μεγάλες δυνάμεις, φέρνουν την ανθρωπότητα πιο κοντά σ’ έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές. Οι στρατηγικές επιλογές των μεγάλων κρατών, σε συνδυασμό με την ύπαρξη πυρηνικών οπλοστασίων, δημιουργούν έναν νέο και ιδιαίτερα, επικίνδυνο γεωπολιτικό χάρτη.
Η Ρωσία, με ηγέτη τον Vladimir Putin, εντείνει τις προειδοποιήσεις προς τις δυτικές χώρες, τονίζοντας ότι είναι έτοιμη να λάβει «όλα τα απαραίτητα μέτρα» για την προστασία των συμφερόντων της. Η δυτική στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία θεωρείται απειλητική για τη Ρωσία, η οποία αντιλαμβάνεται τις ενέργειες αυτές ως άμεση απειλή κατά της εθνικής της ασφάλειας. Ο Putin ισχυρίζεται ότι η Ρωσία ήταν πρόθυμη να διαπραγματευτεί για την ειρήνη, αλλά υποστηρίζει ότι οι Δυτικοί δεν άφησαν περιθώριο, οδηγώντας αναπόφευκτα σε σύγκρουση. Ο Λευκορώσος Πρόεδρος, Aleksandr Lukashenko πιστός σύμμαχος του Putin, ενισχύει αυτή τη στάση, επισημαίνοντας ότι ο κόσμος βρίσκεται και πάλι «στο χείλος της αβύσσου».
Η Αμερική, από την άλλη πλευρά, συνεχίζει να ενισχύει τις δυνάμεις της στην Ευρώπη και να στέλνει στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία, προκειμένου να βοηθήσει τη χώρα να αμυνθεί. Η αμερικανική κυβέρνηση βλέπει τη ρωσική επιθετικότητα ως απειλή για τη σταθερότητα της Ευρώπης και θεωρεί απαραίτητη τη στήριξη του Κιέβου. Ωστόσο, αυτή η διαρκής στήριξη έχει προκαλέσει νέες εντάσεις, καθώς η Ρωσία θεωρεί την παρέμβαση των ΗΠΑ ως πράξη επιθετική και επικίνδυνη για την παγκόσμια ασφάλεια.
Παράλληλα, η αυξανόμενη ένταση στη Μέση Ανατολή επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση. Η αστάθεια στην περιοχή αυξάνει τον κίνδυνο νέων περιφερειακών συγκρούσεων, οι οποίες μπορούν να εμπλέξουν μεγάλα κράτη, είτε άμεσα είτε μέσω υποστηρικτών. Μεγάλες δυνάμεις, όπως η Κίνα και το Ιράν, αλλά και οργανισμοί, όπως το ΝΑΤΟ, συμμετέχουν στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό για επιρροή στην περιοχή, δημιουργώντας νέες εντάσεις και ενισχύοντας τον κίνδυνο κλιμάκωσης. Το Ισραήλ και η Παλαιστίνη βρίσκονται σε μια από τις πιο αιματηρές περιόδους σύγκρουσης εδώ και χρόνια, με τον πόλεμο να κλιμακώνεται και να επηρεάζει τις γειτονικές χώρες.
Η έννοια της «πυρηνικής αποτροπής» επανέρχεται στο προσκήνιο, με πολλές χώρες να θεωρούν ότι η κατοχή πυρηνικών όπλων αποτελεί το μόνο μέσο για την αποτροπή μίας καταστροφικής σύρραξης. Παράλληλα, η κοινή γνώμη διεθνώς είναι διχασμένη, με μερικούς να απαιτούν την ενίσχυση της διπλωματίας και άλλους να υποστηρίζουν τη στρατιωτική ισχύ ως μέσο διασφάλισης της ειρήνης. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η ύπαρξη πολλών κρατών με πυρηνικά οπλοστάσια αυξάνει τον κίνδυνο λάθους ή παρεξήγησης, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη κλιμάκωση.
Η διπλωματία είναι επιτακτική ανάγκη, αλλά παραμένει σε αδιέξοδο. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών καλεί για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις και αποκλιμάκωση, αλλά οι συγκρουόμενοι στόχοι των κρατών καθιστούν δύσκολη την επίτευξη μίας συνολικής λύσης. Η αμερικανική κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθούν να επιβάλουν κυρώσεις στη Ρωσία για τις επιθετικές της ενέργειες, αλλά τα μέτρα αυτά δεν φαίνεται να αναχαιτίζουν την αποφασιστικότητα της Μόσχας. Η Ρωσία, από την πλευρά της, έχει επενδύσει σε πυρηνική αποτροπή, διατηρώντας τη ρητορική περί αυτοάμυνας και υπεράσπισης της επικράτειάς της.
Συνολικά, η παγκόσμια κοινότητα καλείται να ενεργήσει με σύνεση και αποφασιστικότητα. Η αποτροπή ενός Γ’ Παγκόσμιου Πολέμου απαιτεί τη συνεργασία των κρατών και την ενίσχυση των διεθνών μηχανισμών ασφαλείας, αλλά και την αμοιβαία αποδοχή των διαφορών και των συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων. Οι συζητήσεις για πυρηνικά όπλα και η ανάγκη για αποκλιμάκωση δείχνουν ότι το μέλλον της παγκόσμιας ασφάλειας εξαρτάται από τη σοφία και την αυτοσυγκράτηση των ηγετών του κόσμου.
Είναι φανερό, επομένως, ότι ο κόσμος βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή. Η ανθρωπότητα πρέπει να προχωρήσει σε συντονισμένες και προληπτικές ενέργειες για να αποτραπεί η καταστροφή, η οποία θα φέρει μία ενδεχόμενη πυρηνική σύγκρουση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Λουκασένκο: Οι αναφορές στον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο — Οι προετοιμασίες και η προειδοποίηση, Ot.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ουκρανία: Θέλει ο Ζελένσκι να εμπλέξει άμεσα τις ΗΠΑ σε πόλεμο με την Ρωσία; Οι φόβοι του Μπάιντεν, Naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Προειδοποίηση για χρήση πυρηνικών και Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο από τη Μόσχα προς την Ουάσινγκτον, EuroNews, διαθέσιμο εδώ
