Του Κωνσταντίνου Μπαρτζώκα,
Στη σημερινή εποχή όπου τα πάντα «τρέχουν», οι σχέσεις συχνά αναπτύσσονται μέσα σε έναν στρόβιλο συναισθημάτων και προσδοκιών. Ο όρος “red flag” έχει γίνει δημοφιλής για να περιγράψει προειδοποιητικά σημάδια, που υποδηλώνουν ότι ένας πιθανός σύντροφος μπορεί να μην είναι κατάλληλος. Ενώ η αναγνώριση αυτών των σημάτων είναι κρίσιμη για την προστασία της συναισθηματικής μας ευεξίας, υπάρχει επίσης μια αυξανόμενη τάση υπερβολικής χρήσης του όρου, χαρακτηρίζοντας μικρές διαφωνίες ή προσωπικές ιδιορρυθμίες ως “red flags”. Αυτή η υπεργενίκευση μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη ουσιαστικών σχέσεων. Η κατανόηση της πραγματικής φύσης των “red flags” και η διάκριση τους από τις φυσιολογικές προκλήσεις των σχέσεων είναι απαραίτητη για την οικοδόμηση υγιών και ικανοποιητικών αλληλεπιδράσεων.
Τα “red flags” στις σχέσεις είναι ενδείξεις προβληματικών συμπεριφορών ή προτύπων, που μπορεί να υποδηλώνουν βαθύτερα ζητήματα. Είναι προειδοποιητικά σημάδια που, αν αγνοηθούν, μπορούν να οδηγήσουν σε εντάσεις, δυσαρέσκεια ή ακόμη και κακοποίηση. Η αναγνώριση των “red flags” από νωρίς επιτρέπει στα άτομα να κρίνουν αν θέλουν να προχωρήσουν ή όχι στη σχέση.
Συνηθισμένα “red flags” περιλαμβάνουν συνεχή ανειλικρίνεια, ελεγκτική συμπεριφορά, έλλειψη ενσυναίσθησης, υπερβολική ζήλια και τάσεις κακοποίησης. Για παράδειγμα, αν ένας σύντροφος ψεύδεται συχνά ή αποκρύπτει πληροφορίες, υπονομεύει την εμπιστοσύνη—το θεμέλιο κάθε υγιούς σχέσης. Τα θέματα εμπιστοσύνης μπορούν να οδηγήσουν σε συνεχή αμφιβολία και άγχος, καθιστώντας δύσκολη την οικοδόμηση μιας ισχυρής συναισθηματικής σύνδεσης.
Η ελεγκτική συμπεριφορά είναι ένα ακόμη σημαντικό “red flag”. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί ως υπαγόρευση και έλεγχος στην κοινωνική ζωή του άλλου, αδιάκριτες ερωτήσεις ή λήψη μονομερών αποφάσεων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του άλλου. Τέτοια συμπεριφορά συχνά προκύπτει από ανασφάλεια ή επιθυμία για κυριαρχία και μπορεί να κλιμακωθεί με την πάροδο του χρόνου, ενδεχομένως οδηγώντας σε συναισθηματική ή σωματική κακοποίηση.
Η έλλειψη ενσυναίσθησης είναι εξίσου ανησυχητική. Ένας σύντροφος που απορρίπτει τα συναισθήματά μας, υποτιμά τις εμπειρίες μας ή δείχνει αδιαφορία για τις ανάγκες μας μπορεί να μην παρέχει την συναισθηματική υποστήριξη που είναι απαραίτητη για μια ικανοποιητική σχέση και να μην είναι εκεί όταν τον/την χρειαζόμαστε. Η ενσυναίσθηση είναι ζωτικής σημασίας μακροπρόθεσμα για όλες τις πτυχές της σχέσης.
Η αγνόηση των “red flags” μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Με την πάροδο του χρόνου, οι προβληματικές συμπεριφορές μπορεί να ενταθούν, οδηγώντας σε αυξημένη σύγκρουση, συναισθηματική αναστάτωση ή ακόμη και κίνδυνο. Για παράδειγμα, η ανεξέλεγκτη ελεγκτική συμπεριφορά μπορεί να εξελιχθεί σε απομόνωση από φίλους και οικογένεια, καθιστώντας δυσκολότερο να αναζητήσει κανείς υποστήριξη ή να φύγει από τη σχέση. Η αναγνώριση των “red flags” δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να θέτουν όρια, να ζητούν βοήθεια ή να λαμβάνουν τη δύσκολη απόφαση να φύγουν από μια δυσάρεστη/τοξική κατάσταση.
Η αντιμετώπιση των “red flags” δεν σημαίνει απαραίτητα τον άμεσο τερματισμό της σχέσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ανοιχτή επικοινωνία και η προθυμία για αλλαγή μπορούν να επιλύσουν τα ζητήματα. Ωστόσο, είναι σημαντικό να προσεγγίζει κανείς τέτοιες συζητήσεις με προσοχή και να δίνει προτεραιότητα στην προσωπική ασφάλεια, ειδικά αν εμπλέκεται κακοποιητική συμπεριφορά.
Ενώ η επαγρύπνηση για τα “red flags” είναι σημαντική, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση υπερβολικής χρήσης του όρου, χαρακτηρίζοντας φυσιολογικές προκλήσεις στις σχέσεις ως “red flags”. Αυτή η υπεργενίκευση μπορεί να προέρχεται από αυξημένη ευαισθησία (ή έλλειψή της), παλαιά τραύματα, κοινωνικές επιρροές που προωθούν μια μη ρεαλιστική ιδέα τέλειων συντρόφων, αλλά και επιρροές από την pop ψυχολογία, η οποία είναι μέρος του διαδικτύου. Ωστόσο, κανείς δεν είναι χωρίς ελαττώματα, και η προσδοκία τελειότητας μπορεί να σαμποτάρει πιθανές ικανοποιητικές σχέσεις.
Μικρές διαφωνίες και περιστασιακές παρεξηγήσεις είναι φυσιολογικές σε κάθε σχέση. Για παράδειγμα, οι διαφορετικές προτιμήσεις σε ταινίες και μουσική ή η ύπαρξη διαφορετικών απόψεων σε καθημερινά (ίσως ασήμαντα) θέματα, δεν υποδηλώνουν απαραίτητα ασυμβατότητα. Η επισήμανση τέτοιων διαφορών ως “red flags” μπορεί να εμποδίσει τους συντρόφους να εκτιμήσουν τη μοναδικότητα του άλλου και να μάθουν από διαφορετικές προοπτικές.
Η υπεργενίκευση μπορεί επίσης να οδηγήσει στην αδυναμία να είναι κανείς ευάλωτος με τον/την σύντροφό του. Με το να αναζητάμε συνεχώς ατέλειες, τα άτομα μπορεί να προστατεύονται από πιθανό πόνο, αλλά και να χάνουν βαθύτερη σύνδεση μεταξύ τους. Οι σχέσεις απαιτούν ένα βαθμό «ανοιχτότητας» και αποδοχής της ανθρώπινης φύσης του άλλου. Η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της αναγνώρισης των πραγματικών “red flags” και της αποδοχής φυσιολογικών ατελειών περιλαμβάνει αυτογνωσία, επικοινωνία και πάνω απ’ όλα ενσυναίσθηση.
Η κατανόηση των δικών σας αξιών, ορίων και μη διαπραγματεύσιμων στοιχείων είναι κρίσιμη. Ας αναλογιστούμε τι είναι πραγματικά σημαντικό για εμάς σε μια σχέση. Αυτή η αυτογνωσία βοηθά στη διάκριση μεταξύ συμπεριφορών που είναι απαράδεκτες και εκείνων που είναι απλώς διαφορετικές από τις δικές μας. Για παράδειγμα, αν η ειλικρίνεια είναι βασική αξία, η συνεπής ανειλικρίνεια είναι ένα σαφές “red flags”. Ωστόσο, αν η συνέπεια χρόνου δεν είναι τόσο κρίσιμη για εμάς, η περιστασιακή καθυστέρηση μπορεί να είναι ένα «συγχωρήσιμο» ελάττωμα.
Η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση ανησυχιών χωρίς βιαστικά συμπεράσματα. Αν η συμπεριφορά ενός συντρόφου σας προκαλεί δυσφορία, η συζήτηση μπορεί να παρέχει σαφήνεια. Μπορεί να μην έχουν επίγνωση του πώς οι πράξεις τους μας επηρεάζουν ή να έχουν υποκείμενους λόγους που, μόλις γίνουν κατανοητοί, μετριάζουν την ανησυχία. Η αποτελεσματική επικοινωνία προάγει την αμοιβαία κατανόηση και μπορεί να ενισχύσει τη σχέση.
Για παράδειγμα, αν ο/η σύντροφός μας φαίνεται απόμακρος/-η, αντί να τους επιρρίψουμε χαρακτηρισμούς, μπορούμε να εκφράσουμε τις παρατηρήσεις ή τα παράπονά μας. Μπορεί να αντιμετωπίζουν προσωπικό άγχος ή ανησυχία που διστάζουν να μοιραστούν. Αυτή η συζήτηση μπορεί να ανοίξει δρόμους για βαθύτερη οικειότητα και υποστήριξη.
Η προσέγγιση καταστάσεων με ενσυναίσθηση επιτρέπει μια πιο συμπονετική αξιολόγηση των συμπεριφορών. Ο καθένας έχει παρελθούσες εμπειρίες που διαμορφώνουν τις πράξεις τους. Πολιτισμικά υπόβαθρα, οικογενειακή ανατροφή και προηγούμενες σχέσεις επηρεάζουν το πώς οι άνθρωποι επικοινωνούν και εκφράζουν συναισθήματα. Αν το αναγνωρίσουμε αυτό, θα γίνουμε λιγότερο αυστηροί και περισσότερο «ενσυναισθητικοί» (είναι το επίθετο του «ενσυναίσθηση» – το έψαξα).
Για παράδειγμα, κάποιος που μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου τα συναισθήματα δεν συζητούνταν ανοιχτά μπορεί να δυσκολεύεται με την ευαλωτότητα. Αντί να το βλέπετε αυτό ως “red flag”, η κατανόηση αυτού μπορεί να μας βοηθήσει να χτίσουμε μαζί μια πιο ανοιχτή επικοινωνία.
Η καθιέρωση και διατήρηση υγιών ορίων είναι απαραίτητη. Πρέπει να επικοινωνούμε καθαρά τα όριά μας και τις προσδοκίες μας. Αν ένα όριο παραβιάζεται, αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα άμεσα. Αυτό όχι μόνο προστατεύει την ευημερία μας, αλλά και θέτει το πρότυπο για αμοιβαίο σεβασμό μέσα στη σχέση.
Για παράδειγμα, αν εκτιμάμε τον προσωπικό μας χώρο και τον χρόνο, πρέπει να εκφράσουμε αυτή την ανάγκη στον σύντροφό μας. Αν το σεβαστούν, αυτό είναι ένα θετικό σημάδι. Αν το αγνοούν όμως επανειλημμένα, μπορεί να υποδηλώνει ένα βαθύτερο ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Μερικές φορές, είναι δύσκολο να αξιολογήσουμε μια κατάσταση αντικειμενικά όταν εμπλέκονται συναισθήματα. Η αναζήτηση συμβουλών από έμπιστους φίλους, μέλη της οικογένειας ή επαγγελματίες μπορεί να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες. Μπορούν να προσφέρουν διαφορετικές προοπτικές, να επισημάνουν πιθανά “red flags” που μπορεί να έχουμε παραβλέψει ή να μας καθησυχάσουν όταν κάνουμε λάθος, υπεργενικεύουμε ή σπεύδουμε να χαρακτηρίσουμε συμπεριφορές ως τοξικές.
Το να αποδεχτούμε ότι τόσο εμείς όσο και ο σύντροφός μας είμαστε έργα σε εξέλιξη μπορεί να ανακουφίσει την περιττή πίεση. Η αγκαλιά της προσωπικής ανάπτυξης μέσα σε μια σχέση επιτρέπει και στα δύο άτομα να εξελιχθούν μαζί. Η συγχώρεση παίζει ρόλο στην υπέρβαση μικρών παραπτωμάτων, εφόσον υπάρχει ανάληψη ευθύνης και προσπάθεια βελτίωσης. Η εμμονή με μικρές δυσαρέσκειες μπορεί να δημιουργήσει περιττές εντάσεις.
Παρά τις καλύτερες προσπάθειες, ορισμένες καταστάσεις μπορεί να μην βελτιωθούν. Αν τα πραγματικά “red flags” επιμένουν παρά την επικοινωνία και τις προσπάθειες αντιμετώπισης, μπορεί να είναι απαραίτητο να επανεξετάσουμε τη σχέση. Η προτεραιότητα στην προσωπική ευημερία και ασφάλεια είναι υψίστης σημασίας.
Σημάδια ότι είναι ώρα να σκεφτείτε τον τερματισμό της σχέσης περιλαμβάνουν:
– Επίμονη ασέβεια ή αδιαφορία για τα όριά σας.
– Κλιμάκωση ελεγκτικών ή κακοποιητικών συμπεριφορών.
-Έλλειψη προσπάθειας αντιμετώπισης σοβαρών ζητημάτων.
– Αίσθηση ανασφάλειας, έλλειψης υποστήριξης ή χρόνιας δυστυχίας.
Ο τρόπος που λειτουργούμε στις σχέσεις απαιτεί μια λεπτή ισορροπία ευαισθητοποίησης, ανοιχτότητας και διάκρισης. Η αναγνώριση των πραγματικών “red flags” είναι απαραίτητη για την προστασία μας από εντάσεις, βλάβη, τραύματα, αλλά και για την προώθηση υγιούς συνεργασίας. Ωστόσο, είναι εξίσου σημαντικό να αποφύγουμε την υπεργενίκευση και να αγκαλιάσουμε τις φυσιολογικές προκλήσεις που συνοδεύουν τις ανθρώπινες συνδέσεις.
Με την καλλιέργεια αυτογνωσίας, την αποτελεσματική επικοινωνία και την προσέγγιση των άλλων με ενσυναίσθηση, τα άτομα μπορούν να οικοδομήσουν ισχυρές σχέσεις. Η αποδοχή των ατελειών, τόσο στους εαυτούς μας όσο και στους άλλους, καλλιεργεί γνήσια οικειότητα και ανάπτυξη. Οι σχέσεις ανθίζουν όταν και οι δύο σύντροφοι είναι εστιάζουν στην κατανόηση, τον σεβασμό και την υποστήριξη του άλλου μέσα από τις πολυπλοκότητες της ζωής.
Τελικά, το να είμαστε συνειδητοί στις σχέσεις σημαίνει να είμαστε προσεκτικοί στα προειδοποιητικά σημάδια ενώ παράλληλα να είμαστε ανοιχτοί στο όμορφο, αν και ατελές, ταξίδι της σύνδεσης με έναν άλλο άνθρωπο. Έχει να κάνει με το να ξέρουμε πότε να απομακρυνθούμε για το καλό μας και πότε να μείνουμε και να θρέψουμε μια σχέση που, ενώ δεν είναι τέλεια, έχει τη δυνατότητα να εμπλουτίσει τη ζωή μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τα dating red flags που πρέπει να προσέξεις, για να είναι όντως καλό το καλοκαίρι, Jenny.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κυνηγώντας τα «red flags», Lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
