Του Γιάννη Αρμύρα,
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε την Βόρεια Μακεδονία, να κάνει συνταγματικές αλλαγές και να δημιουργήσει σχέσεις καλής γειτονίας με τη Βουλγαρία και την Ελλάδα, προκειμένου να προχωρήσει το αίτημα ένταξης της προς την ΕΕ. Η έκθεση της επιτροπής τονίζει την ανάγκη τήρησης της «Συνθήκης Φιλίας» με τη Βουλγαρία (υπογεγραμμένη το 2017) και της «Συμφωνίας των Πρεσπών» με την Ελλάδα (υπογεγραμμένη το 2018).
Αυτό είναι το επίκεντρο της ετήσιας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόοδο της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, που παρουσίασαν ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Oliver Varheyi, και ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική, Josep Borrell. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων, που σχετίζονται με την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. Ανάμεσα στα κυριότερα σημεία είναι η ενίσχυση του κράτους δικαίου, η αύξηση της εμπιστοσύνης στο δικαστικό σύστημα, καθώς και η διεξαγωγή ερευνών και διώξεων, ιδίως σε σχέση με υψηλόβαθμα άτομα.
Ωστόσο, τα Σκόπια πρέπει να εκπληρώσουν τη δέσμευσή τους, να ολοκληρώσουν τις συνταγματικές αλλαγές και να αναγνωρίσουν ορισμένες μειονότητες, οι οποίες κατοικούν εντός των συνόρων της χώρας. Η Βόρεια Μακεδονία δεσμεύεται να ξεκινήσει και να πραγματοποιήσει αυτές τις αλλαγές μετά την έγκριση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου της Ε.Ε. της 18ης Ιουλίου 2022, καθώς δεν επιτεύχθηκε η απαραίτητη πλειοψηφία των δύο τρίτων στο κοινοβούλιο γι’ αυτή την αλλαγή. Στο προοίμιο, εκτός από τους Βούλγαρους, θα πρέπει να συμπεριληφθούν πέντε ακόμη εθνικότητες. Αυτές είναι οι Κροάτες, οι Μαυροβούνιοι, οι Σλοβένοι, οι Εβραίοι και οι Αιγύπτιοι —αυτή τη στιγμή ένα μεγάλο μέρος των Ρομά στη χώρα ορίζονται ως Αιγύπτιοι.
Παραμένει, όμως, σημαντικό να υλοποιηθούν αποτελέσματα όσον αφορά την καλή εφαρμογή διμερών συμφωνιών. Τους τελευταίους μήνες, οι δηλώσεις μεμονωμένων πολιτικών είχαν αρνητική επίδραση στις σχέσεις των τριών χωρών. Η επιτροπή δήλωσε ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για να καλλιεργηθεί μια ατμόσφαιρα διαλόγου και αμοιβαίου σεβασμού. Επιπλέον, αναφέρεται στο γεγονός, ότι η Βόρεια Μακεδονία έχει επιτύχει καλό επίπεδο προετοιμασίας στον τομέα των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών, αλλά έχει σημειώσει «περιορισμένη πρόοδο» κατά την περίοδο της αξιολόγησης. Η Κομισιόν ανέφερε, ότι οι συστάσεις της από την περσινή έκθεση, δεν έχουν εφαρμοστεί και γι’ αυτό το λόγο παραμένουν σε ισχύ. Επίσης, απαριθμεί αρκετούς στόχους για τα Σκόπια το επόμενο διάστημα.
Μεταξύ αυτών των στόχων, είναι η Βόρεια Μακεδονία «να επιταχύνει την πρόοδο στην κατασκευή και την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής σύνδεσης κατά μήκος του Διαδρόμου 8 με τη Βουλγαρία». Η Κομισιόν σημειώνει ότι οι εργασίες στον σιδηροδρομικό διάδρομο αριθ. 8 προχωρούν, αλλά η τρίτη φάση του έργου από την Κρίβα Παλάνκα έως τα σύνορα με τη Βουλγαρία έχει διακοπεί από τις εθνικές αρχές στα Σκόπια. Όσον αναφορά τις σχέσεις με τη χώρα μας, η Κομισιόν εφιστά την προσοχή στη σημασία της τήρησης της Συμφωνίας των Πρεσπών, με την οποία η Βόρεια Μακεδονία πρόσθεσε το «Βόρεια» στο όνομά της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημειώνει στην έκθεση ότι η νεοεκλεγείσα πρόεδρος, Gordana Siljanovska, κατά την ανάληψη των καθηκόντων της, αποκάλεσε τη χώρα μόνο «Μακεδονία», αντί να χρησιμοποιήσει το συνταγματικό της όνομα.
Η Επιτροπή σημειώνει στην έκθεση ότι αυτή την πρακτική ακολούθησαν αρκετοί εκπρόσωποι της κυβέρνησης και αναφέρει ότι «αυτό αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ζήτημα στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών». Επιπροσθέτως, δηλώνει ότι η Βόρεια Μακεδονία θα πρέπει να συνεχίσει να καταβάλλει προσπάθειες για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, που σχετίζονται με την ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τα βασικά ζητήματα, δηλαδή το δικαστικό σύστημα, την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος. Η έκθεση επισημαίνει, επίσης, την ανάγκη να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στο δικαστικό σύστημα και να συνεχιστεί η καταπολέμηση της διαφθοράς μέσω συνεπούς δράσης στα στάδια έρευνας, δίωξης και καταδίκης υποθέσεων υψηλού προφίλ.
Καταλήγοντας, ο πρωθυπουργός της χώρας, Hristijan Mickoski, με την σειρά του δήλωσε ότι αλλαγές δεν πρόκειται να γίνουν, όσο ο ίδιος και η κυβέρνηση του βρίσκονται στην εξουσία της χώρας. Τόνισε, μάλιστα, ότι αλλαγές θα καταστούν δυνατές μόνο μετά την επικύρωση της ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. από τη Βουλγαρία. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ένταξη των Βουλγάρων και των άλλων μειονοτήτων στο σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας θα γίνει μόνο όταν το βουλγαρικό κοινοβούλιο πιστοποιήσει τη συμφωνία για την ενσωμάτωση της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- EU puts an ultimatum on Macedonia: Constitutional changes or delay in European membership, frognews.bg, διαθέσιμο εδώ
- EC to RS Macedonia: Good relations with Bulgaria, vesti.bg, διαθέσιμο εδώ
- Brussels wants the Russian Federation to include five more nationalities in its constitution, dnes.bg, διαθέσιμο εδώ
