Του Ιωάννη Αμπατζίδη,
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή παραμένει εκρηκτική. Το Ισραήλ επιχειρεί σε τρία μέτωπα, στη Γάζα με τη Χαμάς, στον νότιο Λίβανο με τη Χεζμπολάχ κι επιδίδεται σε μια αμφίδρομη ανταλλαγή πυραύλων με το Ιράν. Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής φαίνεται να υποστηρίζουν το Ισραήλ οικονομικά αλλά και στρατιωτικά, έχοντας τον ρόλο του προστάτη του Ισραήλ. Σε αυτό το περίπλοκο πολεμικό σχήμα προστίθενται κι οι δυνάμεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στο νότιο Λίβανο.
Η Προσωρινή Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (UNIFIL) αποτελεί μια στρατιωτική κοινοπραξία μεταξύ των Ηνωμένων Εθνών και του NATO που ιδρύθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε τον Μάρτιο του 1978 με στόχο την αποχώρηση των Ισραηλινών δυνάμεων από τον Λίβανο, την αποκατάσταση της ειρήνης και της ασφάλειας καθώς και την ειρηνική επιστροφή της Λιβανέζικης κυβέρνησης στην εξουσία, μετά την εισβολή του Ισραήλ στον Λίβανο τον ίδιο μήνα. Η UNIFIL αποτελεί ειρηνευτική δύναμη, μη έχοντας, έτσι, το δικαίωμα να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε μάχη, παραμένοντας πάντα αμερόληπτη. Επιπλέον, η παρουσία της στον Λίβανο είναι εφικτή μόνο με τη συγκατάθεση της κυβέρνησης του Λιβάνου. Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε «οι σημερινές πολυδιάστατες ειρηνευτικές επιχειρήσεις έχουν ως στόχο, όχι μόνο τη διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας αλλά και τη διευκόλυνση των πολιτικών διαδικασιών της εκάστοτε χώρας, την προστασία των αμάχων, των αφοπλισμό και την επανένταξη πρώην μαχητών, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αποκατάσταση του κράτους δικαίου».
Μέχρι και τον περασμένο Σεπτέμβριο η UNIFIL μετρούσε περισσότερους από δέκα χιλιάδες στρατιώτες και πολιτικό προσωπικό και με τον χώρο ευθύνης της να εκτείνεται από τον ποταμό Λιτάνι στο νότιο Λίβανο μέχρι και την αποκαλούμενη Μπλε Λωρίδα, τη συνοριακή γραμμή μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου. Σε αυτή τη περιοχή η UNIFIL διαθέτει πενήντα φυλάκια με το αρχηγείο της να βρίσκεται στη πόλη Naqoura του νοτιοδυτικού Λιβάνου. Αμφότερες οι δυνάμεις του Ισραήλ και του Λιβάνου υποχρεούνται να ενημερώνουν την Προσωρινή Δύναμη του Ο.Η.Ε για οποιαδήποτε δραστηριότητα τους στην περιοχή που εν καιρώ ειρήνης συνήθως αποτελούνταν από εργασίες ασφαλείας και συντήρησης. Αυτό το πρωτόκολλο βοηθούσε στην αποτελεσματική παρακολούθηση της συνοριακής περιοχής.
Η UNIFIL επανήλθε στο προσκήνιο στα μέσα Οκτωβρίου μετά την επίθεση που δέχτηκαν οι δυνάμεις της από τον Ισραηλινό στρατό. Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε αρκετές τοποθεσίες της ειρηνευτικής αποστολής δέχτηκαν επίθεση, σε μια εκ των οποίων ένα Ισραηλινό τανκ χτύπησε με βλήμα του έναν πύργο επιτήρησης της UNIFIL στη πόλη Naqoura, με την πτώση του κτηρίου να έχει ως αποτέλεσμα τον ελαφρύ τραυματισμό δύο Ινδονήσιων στρατιωτών. Ο εκπρόσωπος Τύπου της UNIFIL, Andrea Tenenti, δήλωσε πως η UNIFIL βρίσκεται σε συζητήσεις με τις Ισραηλινές Αρχές για να ξεκαθαριστεί το τι ακριβώς οδήγησε σε αυτή τη πράξη, ενώ σημείωσε πως η στόχευση ειρηνευτικών δυνάμεων αποτελεί μια σοβαρή παραβίαση, όχι μόνο του ψηφίσματος 1701 του Ο.Η.Ε αλλά και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Επιπλέον, πρόσθεσε πως τους είχε ζητηθεί από τον Ισραηλινό στρατό να αποχωρίσουν από ορισμένες θέσεις τους πάνω στη συνοριακή γραμμή. Χαρακτηριστικά, ο Tenenti απάντησε σε αυτό πως «αποφασίσαμε να μείνουμε καθώς είναι σημαντικό η σημαία του Ο.Η.Ε να κυματίζει στο νότο του Λιβάνου».
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε δήλωσε την υποστήριξη του προς τις δυνάμεις της UNIFIL, με τα δεκαπέντε μέλη της σε κοινή ανακοίνωση να δηλώνουν πως «όλα τα μέρη πρέπει να σεβαστούν την ασφάλεια και την προστασία των μελών και των χώρων της UNIFIL» ενώ υποστήριξαν πως ο ρόλος της υπηρεσίας στην περιοχή είναι κομβικός για τη μείωση της περιφερειακής αστάθειας. Παράλληλα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu σε δηλώσεις του είχε καλέσει τις ειρηνευτικές δυνάμεις να λάβουν υπόψιν τους το αίτημα του Ισραήλ και να αποχωρίσουν προσωρινά από την περιοχή. Τέλος, ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε, Antonio Guterres, δήλωσε μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πως οι επιθέσεις κατά των ειρηνευτικών δυνάμεων αποτελούν παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου κι ίσως να αποτελούν ακόμα κι έγκλημα πολέμου.
Η Μέση Ανατολή παραμένει σε μια ιδιαίτερα δυσχερή κατάσταση. Ο πόλεμος συνεχίζεται ενώ συνεχώς νέες δυνάμεις εισέρχονται σε αυτόν. Έναν χρόνο μετά τις τρομοκρατικές ενέργειες της Χαμάς που πυροδότησαν τη συμπλοκή, ο πόλεμος έχει γίνει περιφερειακός, με τον Ο.Η.Ε για ακόμη μια φόρα στην ιστορία του να παρουσιάζεται ανεπαρκής και να θέτει σε κίνδυνο ακόμα κι το προσωπικό του. Απομένει πλέον να δούμε πότε και με ποιόν τρόπο μπορεί να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος, κι εάν ο Ο.Η.Ε θα καταφέρει να έχει κάποιον ρόλο στη λύση αυτή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- UNIFIL Mandate, UNIFIL, διαθέσιμο εδώ
- What is UNIFIL?, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Israeli forces fire on UN peacekeepers in Lebanon, wounding two, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
