Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Ο χρυσός εδώ και ένα μεγάλο διάστημα βρίσκεται σε συνεχή άνοδο, έχοντας καταγράψει πολλαπλά ιστορικά υψηλά. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, οι επενδυτές επένδυσαν σε μεγάλο βαθμό στο συγκεκριμένο εμπόρευμα, οδηγώντας την τιμή του σε άνοδο κατά 38%, πάνω από τα $ 2.700 η ουγκιά. Πολλοί παράγοντες έχουν συντελέσει στην άνοδο της τιμής τους, που σε μεγάλο βαθμό έχει προέλθει από την αύξηση της ζήτησης (γεωπολιτικοί κίνδυνοι, αποδυνάμωση δολαρίου και χρηματοοικονομικός κατακερματισμός, πληθωρισμός κ.ά). Μεγάλος αγοραστής αυτής της περιόδου υπήρξαν, μάλιστα, οι Κεντρικές Τράπεζες, λόγω της απουσίας ενός νομίσματος «οδηγού», εν μέσω αποδυνάμωσης του δολαρίου (τόσο σε συναλλαγματική ισοτιμία με πολλά νομίσματα όσο και σε μερίδιο στην παγκόσμια αγορά).
Γενικότερα, όπως είναι γνωστό στον κόσμο των επενδύσεων και των αγορών, ο χρυσός αποτελεί ένα «καταφύγιο» για τους επενδυτές σε περιόδους αναταραχών και υψηλού πληθωρισμού. Ωστόσο, οι επαγγελματίες επενδυτές συχνά περιφρονούν τα πολύτιμα μέταλλα, κυρίως επειδή δεν παράγουν εισόδημα. Παράδειγμα αποτελεί ο Warren Buffett, ο οποίος υποστηρίζεις πως οι τοποθετήσεις στον χρυσό γίνονται από εκείνους που φοβούνται άλλα περιουσιακά στοιχεία και πιστεύουν ότι οι ο φόβος αυτός θα επεκταθεί στο κοινό. Μεταξύ των Αμερικανών θεσμικών επενδυτών που διαχειρίζονται περιουσιακά στοιχεία άνω των $ 100 εκατ., μόνο το ένα τέταρτο αναφέρει ότι κατέχει μερίδια σε χρηματιστήρια χρυσού (ETFs). Μόλις το 1,5% των περιουσιακών στοιχείων αυτών των επιχειρήσεων είναι σε χρυσό. Όλα αυτά βοηθούν να εξηγηθεί γιατί οι συμμετοχές σε ETF χρυσού απέτυχαν να αυξηθούν, παρόλο που η τιμή του μετάλλου έχει ανέβει.
Επίσης, συνήθως οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές των πολύτιμων μετάλλων (ιδίως σε περιόδους κρίσεων) βασίζονται σε ανεπαρκή σενάρια για την άνοδό τους και την ασφάλειά τους, όπως η επικείμενη χρεοκοπία των ΗΠΑ… Ναι, οι ΗΠΑ «πνίγονται» στο χρέος, αλλά η δυναμική της οικονομίας τους τους επιτρέπει να το διαχειριστούν, παρά τα προβλήματα που προκαλεί. Επίσης, άλλο σενάριο που κυκλοφορεί είναι η υποτιθέμενη κυκλοφορία ενός νομίσματος που υποστηρίζεται από χρυσό από την Κίνα και τη Ρωσία…
Ωστόσο, υπάρχουν και σοβαροί λόγοι ανησυχίας, οι οποίοι μπορούν να ταράξουν την παγκόσμια οικονομία και ο χρυσός αποτελεί ένα πολύ καλό «καταφύγιο» για να προστατευτούν οι επενδυτές. Τα οικογενειακά γραφεία αναπτύσσονται πολύ γρήγορα, ενδεικτικά τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία αυξήθηκαν από $ 3,3 τρις το 2019 σε $ 5,5 τρις σήμερα, και πολλοί επενδυτές θέλουν να προστατεύσουν τον πλούτο τους από αρνητικά σενάρια. Η αξία ενός νομίσματος μπορεί να πέσει τόσο έναντι άλλων όσο και ως προς την αγοραστική του δύναμη, ως απόρροια των αντισυμβατικών νομισματικών πολιτικών που ακολουθούνται σε άσκοπο βαθμό τα τελευταία χρόνια. Η σχετικά σταθερή προσφορά και η ιστορική δημοτικότητα του χρυσού, ενθαρρύνουν τους επενδυτές να πιστεύουν ότι μπορεί να τους προστατεύσει από τις αυξανόμενες τιμές και τις εσφαλμένες πολιτικές.
Σύμφωνα με την Campden Wealth, έναν πάροχο δεδομένων, πάνω από τα δύο τρίτα των οικογενειακών γραφείων επενδύουν σε χρυσό. Η μεγάλη ζήτηση προέρχεται, μάλιστα, από την Ασία: η Κίνα και η Ινδία αποτελούν το ένα πέμπτο της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής, ωστόσο αντιπροσωπεύουν το ήμισυ των καταναλωτικών αγορών φυσικού χρυσού. Επιπλέον, η αγάπη των Κινέζων και Ινδών για τον χρυσό αυξάνεται. Στην Κίνα, μια κρίση ιδιοκτησίας ώθησε τους ανθρώπους με κεφάλαιο να ψάξουν αλλού. Οι αγορές ράβδων χρυσού και νομισμάτων αυξήθηκαν κατά 44% το έτος έως τον Ιούνιο σε σύγκριση με τους προηγούμενους 12 μήνες. Αντίστοιχα, καθώς η Ινδία γίνεται πλουσιότερη, περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να αγοράσουν χρυσό, με αποτέλεσμα ο δανεισμός με χρυσό να έχει αυξηθεί σημαντικά.
Όσον αφορά το πιο πρόσφατο «ράλι» της τιμής του χρυσού, σύμφωνα με μεγάλη μερίδα αναλυτών, πηγάζει από τους διαχειριστές αποθεματικών στις Κεντρικές Τράπεζες, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω. Το μερίδιο του χρυσού στα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας είχε μειωθεί για δεκαετίες, από σχεδόν 40% το 1970 σε μόλις 6% το 2008. Πιο πρόσφατα, ωστόσο, το μερίδιό του ανέβηκε σταθερά, αυξάνοντας στο 11% πέρυσι, το υψηλότερο σε περισσότερα από 20 χρόνια. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το επακόλουθο πάγωμα των συναλλαγματικών αποθεμάτων της, ήταν μια κομβική στιγμή. Απέδειξε στους διαχειριστές των αποθεματικών ότι εάν η χώρα τους τεθεί υπό κυρώσεις, τα αμερικανικά ομόλογα και άλλα υποτιθέμενα ασφαλή περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε δυτικά νομίσματα δεν θα ήταν χρήσιμα. Από τις αρχές του 2022, οι νομισματικές αρχές στην Κίνα, την Τουρκία και την Ινδία έχουν αγοράσει 316, 198 και 95 τόνους χρυσού αντίστοιχα, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού. Αντί να επενδύουν σε ETF, οι κεντρικές τράπεζες συσσωρεύουν κυρίως φυσικό χρυσό και φροντίζουν να τον έχουν κοντά τους (όπως τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία αντιμετωπίζουν την πιθανότητα κατάσχεσης, έτσι και ο χρυσός που διατηρείται στο εξωτερικό).
Βέβαια, υπάρχουν και ΚΤ που αγοράζουν χρυσό χωρίς να έχουν προβλήματα με τις Δυτικές χώρες. Για παράδειγμα, η Νομισματική Αρχή της Σιγκαπούρης έχει συσσωρεύσει 75 τόνους από τις αρχές του 2022. Η Εθνική Τράπεζα της Πολωνίας αύξησε τα αποθέματά της κατά 167 τόνους την ίδια περίοδο ως μέρος μιας στρατηγικής διατήρησης του 20% των αποθεμάτων σε χρυσό. Το χρησιμοποιούν ως έναν αντιστάθμισμα, καθώς έχει χαμηλό βαθμό συσχέτισης με άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
Κλείνοντας, η ζήτηση των κεντρικών τραπεζών είναι απίθανο να μειωθεί σύντομα. Μια έρευνα κρατικών επενδυτών από την Invesco Asset Management φέτος διαπίστωσε ότι καμία από τις 51 κεντρικές τράπεζες, δεν αναμένει να μειώσει την κατανομή του χρυσού, τα επόμενα τρία χρόνια και το 37% αναμένει να τον αυξήσει.
