Του Ελευθέριου Χονδρού,
Το Υπουργείο Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών έχει επιβάλει κυρώσεις σε 275 οντότητες κι ιδιώτες που συνδέονται με την προμήθεια προηγμένου στρατιωτικού εξοπλισμού και τεχνολογίας στη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών από τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Αυτή η εξέλιξη φέρνει τον αντίκτυπο της εκστρατείας των κυρώσεων των ΗΠΑ πιο κοντά στην Ευρώπη, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο και την ευθύνη της ηπείρου στον περιορισμό της πρόσβασης της Ρωσίας σε κρίσιμες προμήθειες εν μέσω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Η δράση των ΗΠΑ στοχεύει ένα σύνθετο δίκτυο αποφυγής κυρώσεων που λειτουργεί σε 17 δικαιοδοσίες, συμπεριλαμβανομένης της Ελβετίας, της Τουρκίας κι αρκετών ασιατικών χωρών, αντικατοπτρίζοντας τον παγκόσμιο χαρακτήρα αυτών των αλυσίδων εφοδιασμού. Ωστόσο, με τη Σερβία και το Μαυροβούνιο να εμπλέκονται τώρα άμεσα, η προσοχή στρέφεται στον ρόλο της Ευρώπης στην αστυνόμευση των συνόρων της έναντι πιθανών παραβιάσεων των κυρώσεων. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες, μέσω διαμεσολαβητών ή διασυνοριακών συνεργασιών, κινδυνεύουν να συμβάλουν στις ρωσικές στρατιωτικές δυνατότητες, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για προσεκτική επιβολή των ελέγχων των εξαγωγών και των οικονομικών περιορισμών σε ολόκληρη την ήπειρο.
Ο Ρώσος υπήκοος Sergey Kokorev, με έδρα το Μαυροβούνιο, κι η εταιρεία του, International Business Corporation Bar (IBC), είναι μεταξύ των οντοτήτων που επιβλήθηκαν πρόσφατα κυρώσεις. Σύμφωνα με αξιωματούχους των ΗΠΑ, ο Kokorev χρησιμοποίησε την IBC για να μεταφέρει κέντρα μηχανικής κατεργασίας ευρωπαϊκής προέλευσης και ρουλεμάν σε ρωσικές οντότητες όπως η AMS Tekhnika, μια εταιρεία που ασχολείται με τη διανομή βιομηχανικών μηχανημάτων. Ο Kokorev φέρεται να διευκόλυνε την εξαγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού από το Μαυροβούνιο σε Ρώσους τελικούς χρήστες, καθιστώντας τον ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο άτομα κι επιχειρήσεις με έδρα την Ευρώπη μπορούν να αξιοποιηθούν για να παρακάμψουν τις κυρώσεις. Αυτή η συμπερίληψη του Kokorev υπογραμμίζει τις ανησυχίες ότι η εγγύτητα κι οι οικονομικοί δεσμοί της Ευρώπης με τη Ρωσία θα μπορούσαν να την εκθέσουν σε ακούσιες συνεισφορές στην πολεμική οικονομία της Ρωσίας.
Στη Σερβία, μια παρόμοια υπόθεση προέκυψε με τη Ventrade DOO, μια εταιρεία που εδρεύει στη Subotica, κοντά στα ουγγρικά σύνορα, η οποία, επίσης, δέχθηκε κυρώσεις από τις ΗΠΑ για την παροχή ραδιοφώνων στρατιωτικού τύπου στη ρωσική εταιρεία Promsvyazradio. Σύμφωνα με τις αρχές των ΗΠΑ, οι δραστηριότητες της Ventrade παραβίαζαν τις εκτελεστικές εντολές των ΗΠΑ, προσφέροντας τεχνολογική υποστήριξη σε ρωσική εταιρεία που ασχολείται με τεχνολογία διπλής χρήσης για στρατιωτικές εφαρμογές. Η ιδιοκτησία της Ventrade, μιας εταιρείας που ιδρύθηκε λίγο μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μεταφέρθηκε στον Ούγγρο πολίτη Zsolt Lajgut, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την ταχεία ίδρυση νέων επιχειρήσεων που ενδεχομένως χρησιμοποιούνται για την παράκαμψη των περιορισμών στις εξαγωγές. Οι δεσμοί της Σερβίας με τη Ρωσία, μαζί με την παραδοσιακά ουδέτερη στάση της, έχουν προσελκύσει την προσοχή των Ευρωπαίων πολιτικών που ζητούν αυστηρότερη εποπτεία στο εμπόριο με ρωσικές εταιρείες για να αποφευχθεί η ακούσια ενίσχυση της επιμελητείας του Κρεμλίνου εν καιρώ πολέμου.
Περιπλέκοντας περαιτέρω τα πράγματα, αρκετές τουρκικές εταιρείες συμπεριλήφθηκαν, επίσης, στη λίστα κυρώσεων, με τον Τούρκο υπήκοο Ozgur Hasan Celik και την εταιρεία του Mirex να εμπλέκονται στη διευκόλυνση επιδείξεων συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου για αμυντικές εταιρείες που συνδέονται με τη ρωσική Κυβέρνηση. Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ με σημαντικές εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία, αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση από Ευρωπαίους εταίρους για να διασφαλίσει ότι ο ιδιωτικός της τομέας ευθυγραμμίζεται με την επιβολή ευρύτερων κυρώσεων.
Αυτή η τελευταία ανακοίνωση κυρώσεων από τις ΗΠΑ καλεί τις ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις να εξετάσουν πιθανά κενά στην επιβολή κυρώσεων και να εξασφαλίσουν τη συμμόρφωση με τις πολιτικές κυρώσεων. Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Wally Adeyemo, τόνισε την κοινή αποφασιστικότητα να περιοριστεί η πρόσβαση της Ρωσίας σε στρατιωτικούς πόρους και προειδοποίησε για προσπάθειες αποφυγής ή παράκαμψης των κυρώσεων. Η ένταξη ευρωπαϊκών εταιρειών σηματοδοτεί την ανάγκη για στενότερο έλεγχο και συνεργασία εντός της ηπείρου, ιδίως καθώς η σύγκρουση στην Ουκρανία συνεχίζει να δοκιμάζει την ενότητα και την αποφασιστικότητα της Ευρώπης στην αντιμετώπιση της επιθετικότητας της Ρωσίας.
Με την άμεση συνέπεια των εταιρειών στη Σερβία και το Μαυροβούνιο, οι ευρωπαϊκές αρχές αντιμετωπίζουν τώρα πιέσεις να εμβαθύνουν τη συνεργασία για τον περιορισμό της πρόσβασης της Ρωσίας σε κρίσιμα υλικά και τεχνολογία. Καθώς οι ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις επιδιώκουν να εξισορροπήσουν τα εμπορικά συμφέροντα με τις ανησυχίες για την ασφάλεια, τα φώτα της δημοσιότητας είναι στραμμένα σε αυτές, για να λάβουν αποφασιστική δράση ενάντια σε πιθανές παραβιάσεις των κυρώσεων εντός της δικαιοδοσίας τους. Καθώς η σύγκρουση διαρκεί, αυτή η αυξημένη επαγρύπνηση μπορεί να αποδειχθεί απαραίτητη για τις προσπάθειες της Ευρώπης να διατηρήσει την αλληλεγγύη και να περιορίσει την ικανότητα της Ρωσίας να διατηρήσει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- US Sanctions Companies from Serbia, Montenegro for Military Exports to Russia, Balkan Insight, διαθέσιμο εδώ
