Της Ταξιαρχούλας Ματζουράνη,
Το πρώτο πράγμα που συνήθως έρχεται στο μυαλό, στο άκουσμα του νησιού της Λέσβου, είναι το φημισμένο της ελαιόλαδο και ο θρησκευτικός της τουρισμός. Στην πραγματικότητα, όμως, αποτελεί πολιτιστικό σημείο αναφοράς του βορειοανατολικού Αιγαίου, μερικά από τα στοιχεία του οποίου, είναι τα εξής.
Το Κάστρο της Μυτιλήνης
Στην πρωτεύουσα του νησιού, τη Μυτιλήνη, πάνω από το λιμάνι, μεταξύ ενός καταπράσινου πευκώνα και της θάλασσας, με θέα τα Μικρασιατικά παράλια, υψώνονται τα απομεινάρια του κάστρου της Μυτιλήνης, ενός από τα μεγαλύτερα κάστρα του μεσογειακού χώρου. Η οικοδόμησή του πραγματοποιήθηκε σε διάφορες φάσεις, με αφετηρία τη Βυζαντινή περίοδο στην οποία δεν ήταν ακόμη ολοκληρωμένο, έως την επέκταση και ενίσχυσή του κατά την περίοδο της Γενουάτικης ηγεμονίας και τη διατήρησή του κατά την Οθωμανική περίοδο, μέχρι σήμερα. Τον 6ο αιώνα, το πρόγραμμα του Ιουστινιανού προέβλεπε και την οικοδόμηση του κάστρου, οπότε και παρατηρείται η παλαιότερη περίοδος κατασκευής του. Σήμερα, στους χώρους του πραγματοποιούνται καθημερινά αρχαιολογικές και τουριστικές ξεναγήσεις, καθώς και καλοκαιρινές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το Κάστρο της Μήθυμνας
Στο βόρειο τμήμα του νησιού τοποθετείται το κάστρο της Μήθυμνας, ή κάστρο του Μολύβου, στη θέση της αρχαίας Μήθυμνας και αποτελεί το αμέσως επόμενο σε μέγεθος και σημασία κάστρο της Λέσβου. Η κατασκευή του χρονολογείται κατά τη βυζαντινή εποχή, στη βάση παλαιότερων αρχαίων εκτεταμένων τειχών με σκοπό την αντιμετώπιση επιδρομών Φράγκων και Τούρκων και ενισχύθηκε και αυτό με τη σειρά του κατά τη Γενουάτικη περίοδο. Το Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ Μολύβου πραγματοποιείται, επίσης, με φόντο τα φωτισμένα του τείχη, με τη συμμετοχή ποικίλων καλλιτεχνών και μουσικών σχημάτων και το οποίο προσελκύει εκατοντάδες ντόπιους κατοίκους και τουρίστες.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο (νέο και παλιό)
Πλησίον του Κάστρου της Μυτιλήνης, στην περιοχή Kιόσκι, στεγάζεται το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, εκεί όπου πρόσφατες αρχαιολογικές ανασκαφές βοήθησαν να έρθει στο προσκήνιο το Ιερό της Αφροδίτης. Σε αυτήν την ενδιαφέρουσα έκθεση, ο επισκέπτης παίρνει μία γεύση από την καθημερινή ζωή στο νησί της Λέσβου, από τον μακρινό 2ο αιώνα π.Χ., μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. Το Παλιό κτίριο, το οποίο στεγάζεται σε ένα αρχοντόσπιτο, με βοηθητικά κτίρια, χτισμένο στις αρχές του 20ού αιώνα με «εκλεκτικιστικό» τόνο, είναι τόσο εμβληματικό που μόνο και μόνο για τη δομή του αξίζει κάποιος να το δει. Ανάμεσα στα εκθέματά του, ξεχωρίζουν τα αιολικά κιονόκρανα και οι επιγραφές. Το Παλιό και το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, αποκαλύπτουν τα ευρήματα ενός νησιού που έσφυζε από ζωή ήδη από τη νεολιθική εποχή.
Το Μουσείο – Βιβλιοθήκη Στρατή Ελευθεριάδη Teriade
Το Μουσείο – Βιβλιοθήκη Στρατή Ελευθεριάδη Teriade και το Μουσείο Θεόφιλου, αποτελούν ένα μοναδικό σημείο πολιτισμού στο νησί. Τα Grand’s Livres (Μεγάλα Βιβλία), εκδόσεις του Teriade, με πρωτότυπα έργα τέχνης των κορυφαίων καλλιτεχνών της εποχής του, καταλήγει να είναι ένα έξοχο έργο τέχνης, είναι ένα από τα πολλά εκθέματα σε αυτόν τον χώρο. Εκτός από τα «Μεγάλα Βιβλία», ο Teriade υπήρξε δημιουργός και του περιοδικού “Verve”, με λιθογραφίες των Σαγκάλ, Ματίς, Πικάσο, Λεζέ, καθώς και αντίγραφα μεσαιωνικών χειρογράφων. Τέλος, έργα γνωστών Ελλήνων ζωγράφων, όπως του Τσαρούχη, του Κανέλλη, του Βακιρτζή κ.ά., έχουν βρει μία μοναδική στέγη.
Μουσείο Θεόφιλου Χατζημιχαήλ- Μοντέρνας Τέχνης – Βιβλιοθήκη Teriade
Ο αυτοδίδακτος και ταλαντούχος ζωγράφος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ (1867-1934) γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βαρειά, ένα προάστιο της Μυτιλήνης. Εκεί ακριβώς οικοδομήθηκε και το Μουσείο Θεοφίλου το 1964, κατόπιν χρηματοδότησης του Μυτιληνιού, διακεκριμένου καλλιτεχνικού εκδότη στο Παρίσι, Στρατή Ελευθεριάδη – Teriade. Από το 1965 και έπειτα, το μουσείο περνάει από τα χέρια του Tériade στον Δήμο Μυτιλήνης, μαζί με 86 πίνακες του Θεόφιλου, από την ιδιωτική του συλλογή και από τότε λειτουργεί ως δημοτικό μουσείο. Η τοπική μυτιληνιά πέτρα είναι το βασικό συστατικό με το οποίο χτίστηκε, που συμπληρώνεται από τον απέραντο ελαιώνα που το περιβάλλει.
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας – Απολιθωμένο Δάσος Σιγρίου
Το συγκεκριμένο μουσείο μετρά την ίδρυσή του από το 1944, και βρίσκεται στο Σίγρι της Λέσβου. Δημιουργήθηκε με απώτερο στόχο τη μελέτη, την ανάδειξη και τη διαφύλαξη του απολιθωμένου δάσους, με πολύ μεγάλη γεωλογική σημασία, ως ένα κόσμημα της φύσης. Επίσης, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας που διαθέτει εκθέματα-απολιθώματα των τελευταίων 20.000.000 χρόνων αποτελεί ένα αναπόσπαστο και θαυμαστό κομμάτι της ιστορίας μας. Οι εκθέσεις οι οποίες πραγματοποιούνται σε αυτόν τον πλούσιο ιστορικά χώρο αποκρυσταλλώνουν την αξία του απολιθωμένου δάσους του νησιού, και αποτυπώνουν την ιστορικότητα και εξέλιξη του Αιγαίου. Το αξιοσημείωτο είναι ότι στις παραπάνω εκθέσεις συναντά κανείς φυτικά απολιθώματα από το δυτικό κομμάτι της Λέσβου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Πολιτισμός και Αρχαιότητα, welcometolesvos.com, διαθέσιμο εδώ
