Της Μαριαλένας Κουντούρη,
Το φαινόμενο των παιδικών εξαφανίσεων είναι ιδιαίτερα αυξημένο τα τελευταία χρόνια, με τους αριθμούς να δείχνουν ότι κάθε δυο λεπτά εξαφανίζεται και ένα παιδί στην Ευρώπη. Βέβαια, σε αυτόν τον αριθμό δεν συμπεριλαμβάνονται τα παιδιά που ίσως να μην είναι δηλωμένα και να μην τα αναζητά κανείς. Μιλάμε, δηλαδή, για παιδιά – «φαντάσματα», για τα οποία δεν ενδιαφέρεται κανείς, με αποτέλεσμα να μην γίνονται γνωστές οι εξαφανίσεις τους.
Ένα ανήλικο παιδί έχει την δυνατότητα να επιλέξει τη φυγή συνειδητά, δηλαδή οικειοθελώς και παρορμητικά να διαλέξει να διαφύγει της προσοχής των γονιών του. Σε αυτήν την διέξοδο καταφεύγουν όσα παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα στο σπίτι τους, όπως το να υφίστανται κακοποιητικές συμπεριφορές από τους γονείς, ή λόγω εφηβείας την περίοδο στην οποία επιδιώκουμε την… «επανάσταση». Ένα ανήλικο παιδί που είναι θύμα ψυχολογικών πιέσεων τόσο από τους γονείς όσο και από τον κοινωνικό περίγυρο, νιώθει πως η μόνη διαφυγή αποτελεί η εξαφάνιση και η απομάκρυνση από την οικογένεια και την κοινωνία. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε υπάρξει μάρτυρες εξαφανίσεων παιδιών επειδή βίωναν bullying στο σχολείο, οι συνομήλικοί τους τούς συμπεριφέρονταν ανάρμοστα, με άκρως επιθετικές και βίαιες πρακτικές και βρισκόμενοι σε ευαίσθητη κατάσταση, επεδίωξαν την εξαφάνιση.
Βέβαια, πέρα από αυτές τις ημί-αυτόβουλες εξαφανίσεις, υπάρχουν και οι παράνομες και εκβιαστικές εξαφανίσεις. Κατά καιρούς, στους τηλεοπτικούς μας δεκτές, αλλά συχνά και στο κοινωνικό μας περιβάλλον παρακολουθούμε υποθέσεις που αφορούν απαγωγές σε παιδιά. Αυτές οι απαγωγές γίνονται όλο και πιο συχνές, με τους αριθμούς να αυξάνονται καθημερινά. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχουμε δυο πρόσωπα: έναν κακόβουλο — χειριστικό απαγωγέα και ένα ανήλικο που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έπεσε θύμα του. Ιδιαίτερα αυτά τα «αρρωστημένα» μυαλά καταφεύγουν σε απαγωγές, για λόγους όπως το trafficking, και επειδή επιδιώκουν την εκμετάλλευση του παιδιού, μια κατάσταση πραγματικά «ανώμαλη». Η σωματική αλλά και ψυχολογική βία που μπορεί να ασκείται στο παιδί έχει μεγάλο βάρος και για αυτόν τον λόγο σε περίπτωση που καταφέρουν να ξεφύγουν, μένουν με τα τραύματα ενός κακοποιημένου παιδιού.
Για να αποφευχθούν αυτές οι καταστάσεις απαγωγών και εξαφανίσεων γενικότερα, οφείλουμε αρχικά ως γονείς, να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία, να μην εμπιστεύονται κανέναν, αλλά και να αναπτύξουμε μαζί τους ένα περιβάλλον υγιούς διάλογου. Αυτός ο υγιής διάλογος, σε συνδυασμό με τον σεβασμό, θα μπορέσει να προλάβει πολλά δυσάρεστα περιστατικά. Ακόμα, οφείλουν και οι ίδιοι οι γονείς να εκπαιδευτούν με σκοπό τον χειρισμό τέτοιων καταστάσεων. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τα παιδιά με μεγαλύτερη ευαισθησία και κατανόηση, έτσι ώστε να διαμορφώσουν το καλύτερο δυνατό περιβάλλον για την ανάπτυξη τους. Εδώ, αξίζει να αναφέρουμε και κάποιες οργανώσεις που βοηθούν στην εύρεση των εξαφανισθέντων και την ψυχολογική στήριξη των παιδιών: Το χαμόγελο του παιδιού, The missing children – Europe, Μαζί για το παιδί.
Συμπερασματικά, μπορεί οι εξαφανίσεις να έχουν πάρει την ανιούσα τα τελευταία χρόνια παρόλα αυτά υπάρχει ακόμη περιθώριο για την αλλαγή. Ευαισθητοποίηση και διακριτικότητα αποτελούν τα σημαντικότερα εφόδια για τους γονείς που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα παιδιά τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Εξαφανίσεις ανηλίκων – Κάθε δύο μέρες χάνεται ένα παιδί στην Ελλάδα, Το Πρώτο Θέμα, διαθέσιμο εδώ