Του Δημήτρη Μήλιου,
Λόγω των μεταβολών στη σύγχρονη οικονομία και των αναγκών που προέκυψαν από αυτές, ο Έλληνας νομοθέτης προέβλεψε με τον Ν.4072/2012 τη δυνατότητα ίδρυσης μίας νέας μορφής εταιρίας, της ΙΚΕ προκειμένου να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις αυτές η ελληνική επιχειρηματικότητα. Η Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρία και στο εξής ΙΚΕ είναι μία μορφή κεφαλαιουχικής εταιρίας, που οι εταίροι, καταβάλλοντας κεφαλαιακές, εξωκεφαλαιακές ή εγγυητικές εισφορές, μετέχουν σε αυτή αναλαμβάνοντας εταιρικές μερίδες. Ο όρος «κεφαλαιουχική» δε συνεπάγεται αυτομάτως την ύπαρξη κεφαλαίου, αλλά τη δυνατότητα η εταιρία να καταστεί κεφαλαιουχική αν προβλεφθεί στο καταστατικό η ύπαρξη κεφαλαίου. Ως προς τις εταιρικές της υποχρεώσεις η ΙΚΕ ευθύνεται αυτή και μόνη.
Η ίδρυση της ΙΚΕ από ένα ή περισσότερα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, προϋποθέτει την κατάρτιση του συστατικού εγγράφου, το οποίο θα είναι είτε ιδιωτικό είτε συμβολαιογραφικό και θα περιέχει και το καταστατικό της εταιρίας και κατόπιν την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας στο Γ.Ε.ΜΗ. Σε περιπτώσεις που η σύμβαση έχει περιβληθεί τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου είναι δυνατόν να τηρηθεί η διαδικασία αυτοματοποιημένης καταχώρισης και δημοσίευσης στο Γ.Ε.ΜΗ. του άρθρου 102 Ν.4635/2019. Εναλλακτική επιλογή αποτελεί κι η διαδικασία της Υπηρεσίας Μιας Στάσης κι η χρήση του «πρότυπου καταστατικού» κατά τον Ν.4441/2016.
Όσον αφορά το καταστατικό της εταιρίας, το ελάχιστο περιεχόμενο αυτού σύμφωνα και με το άρθρο 50 είναι το εξής: τα ονόματα κι οι διευθύνσεις των εταίρων, η επωνυμία της εταιρίας με την προσθήκη της λέξης «ΙΚΕ», η έδρα αυτής, ο οποία ορίζεται σε δήμο της ελληνικής επικράτειας, ωστόσο η πραγματική της έδρα μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Περαιτέρω, πρέπει να αναγράφεται ο σκοπός της εταιρίας κι η ιδιότητα αυτής ως ΙΚΕ, ενώ απαιτούμενα είναι και το σύνολο των εισφορών των εταίρων, η αξία αυτών, το κεφάλαιο της εταιρίας που αντιστοιχεί στις κεφαλαιακές εισφορές, το σύνολο των εταιρικών μεριδίων, αλλά κι ο αρχικός αριθμός μεριδίων κάθε εταίρου και το είδος της εισφοράς που εκπροσωπούν τα μερίδια. Εκτός από τα παραπάνω, που υποχρεωτικά περιέχονται στο καταστατικό, είναι δυνατόν να υπάρχουν κι άλλες προβλέψεις όπως η διάρκεια της εταιρίας κι ο τρόπος διαχείρισης κι εκπροσώπησης αυτής.
Οι ιδρυτές της ΙΚΕ πρέπει να προβούν σε όλες τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας, εκτός αν έχουν ακολουθήσει τη διαδικασία μιας στάσης, οπότε η υπηρεσία του Γ.Ε.ΜΗ θα ενεργήσει όλες τις απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας. Η ΙΚΕ αποκτά νομική προσωπικότητα το πρώτον από την καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ. Υπάρχουν περιπτώσεις, στις οποίες η εγγεγραμμένη στο Γ.Ε.ΜΗ ΙΚΕ μπορεί να κηρυχθεί άκυρη από το δικαστήριο κατόπιν αιτήσεως αυτού που έχει έννομο συμφέρον. Αυτές είναι η σύσταση χωρίς έγγραφο, η μη αναγραφή στο καταστατικό της επωνυμίας, του σκοπού ή του ύψους κεφαλαίου, ο παράνομος ή ανήθικος σκοπός κι η ανικανότητα όλων των ιδρυτών.
Τα όργανα της ΙΚΕ απαρτίζονται από τους διαχειριστές, τη συνέλευση των εταίρων και τους ελεγκτές. Ο διαχειριστής ή οι διαχειριστές, όπως κι ο τρόπος διαχείρισης κι εκπροσώπησης της εταιρίας είναι δυνατό να ορίζονται από το καταστατικό. Αν ο διορισμός γίνεται από τους εταίρους τότε απαιτείται πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των εταιρικών μεριδίων κι ο διοριζόμενος διαχειριστής πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο, είτε είναι εταίρος είτε όχι. Η ανάκληση του διαχειριστή γίνεται με απόφαση των εταίρων ληφθείσα με απλή πλειοψηφία μεριδίων ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις από το δικαστήριο. Αν υπάρχουν περισσότεροι διαχειριστές αυτοί ενεργούν συλλογικά.
Η συνέλευση των εταίρων αποτελεί το ανώτατο όργανο της εταιρίας. Προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις πρέπει να συγκληθεί από τους διαχειριστές ή από το 1/10 των εταιρικών μεριδίων πριν από 8 τουλάχιστον ημέρες. Μία φορά το έτος συγκαλείται τακτική συνέλευση στον τόπο που ορίζεται στο καταστατικό ή στην έδρα της εταιρίας ώστε να εγκρίνει τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Κάθε εταιρικό μερίδιο αντιστοιχεί σε μία ψήφο. Για να ληφθεί απόφαση απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των εταιρικών μερίδων, εκτός αν πρόκειται για εξαιρετικής σημασίας ζήτημα, όπως η τροποποίηση του καταστατικού, οπότε απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία των 2/3. Αποφάσεις οι οποίες λήφθηκαν με τρόπο που αντίκειται στον νόμο ή στο καταστατικό ή με κατάχρηση της πλειοψηφικής εξουσίας είναι ακυρώσιμες, ενώ αυτές που αντίκεινται, ως προς το περιεχόμενο, στον νόμο ή στο καταστατικό είναι άκυρες. Σε περιπτώσεις ΙΚΕ, που ανήκουν στις κατηγορίες των μεσαίων ή μεγάλων οντοτήτων, προβλέπεται η ύπαρξη ελεγκτών για τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων της εταιρίας.
Η λύση της ΙΚΕ μπορεί να επέλθει με έναν από τους παρακάτω τρόπους. Με απόφαση της συνέλευσης των εταίρων οποτεδήποτε και χωρίς να υπάρχει επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμών, με τη λήξη του χρόνου διάρκειάς της, με την κήρυξή της σε πτώχευση και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση ορίζει ο νόμος ή το καταστατικό της. Τη λύση της εταιρίας ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης, κατά το οποίο στην επωνυμία της εταιρίας προστίθενται οι λέξεις «υπό εκκαθάριση». Αυτή διενεργείται από τον διαχειριστή ή από τα πρόσωπα που ορίζονται στο καταστατικό. Αφού ολοκληρωθεί γίνεται η καταχώριση στο Γ.Ε.ΜΗ των τελικών οικονομικών καταστάσεων από τον εκκαθαριστή και δηλώνεται η ολοκλήρωση των σχετικών εργασιών. Έπεται η διαγραφή της εταιρίας από το Γ.Ε.ΜΗ από τη στιγμή που οι εταίροι δεν αποφασίσουν την αναβίωσή της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Σπυρίδων Δ. Ψυχομάνης, Δίκαιο Εμπορικών Εταιριών, δ’ έκδοση, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2020.
