Του Φωκίωνα Δανιηλίδη,
Το έργο του Μεγάλου Αλεξάνδρου συνεχίζει να συγκλονίζει, τόσο τους ιστορικούς ερευνητές όσο και τον κοινό αναγνώστη. Η εκστρατεία του, η οποία διήρκησε μόλις 13 χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα ολόκληρη η Μέση Ανατολή, καθώς και οι περιοχές μέχρι και τον Ινδό Ποταμό, να υποταχθούν στον Μακεδόνα βασιλιά. Συχνά, ωστόσο, δεν δίνεται η απαραίτητη σημασία στις τελευταίες του μέρες στην Ινδία, κατά τις οποίες ο Αλέξανδρος απέδειξε έμπρακτα την ευφυΐα και, παράλληλα, την αγνή αλαζονεία του.
Μετά τη νίκη στον Ινδό Ποταμό το 326 π.Χ., ο Αλέξανδρος διέταξε τον στρατό του να τον ακολουθήσει, όσο αυτός θα διαπερνούσε τον ποταμό Ύφαση, με σκοπό να συνεχίσει την κατάκτηση της Ινδίας. Οι Μακεδόνες στρατιώτες, αν και παρέμεναν πιστοί στον βασιλιά τους, πλέον ήταν εξαντλημένοι. Πολλοί από αυτούς, δεν έβρισκαν νόημα να επεκταθεί περισσότερο η επικράτεια της Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα όταν τα ανατολικά της σύνορα βρίσκονταν τόσο μακριά από την πρωτεύουσά της, ενώ άλλοι δεν μπορούσαν πρακτικά να συνεχίσουν να πολεμάνε. Αρκετοί από τους άνδρες του Αλεξάνδρου, είχαν υπηρετήσει και στον στρατό του πατέρα του, του Φιλίππου, και μέχρι το 326, είχαν υποστεί κάποιον σοβαρό τραυματισμό ή βρίσκονταν σε προχωρημένη ηλικία. Ως εκ τούτου, ξεσηκώθηκαν και απαίτησαν από τον βασιλιά τους να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Ο Αλέξανδρος, αν και προσπάθησε να τους μεταπείσει, εκφωνώντας έναν δυναμικό λόγο, δεν το κατάφερε. Οι Μακεδόνες δέχθηκαν μονάχα να τον βοηθήσουν να φτάσει τον Ινδικό Ωκεανό, κατευθυνόμενοι προς τα νότια και κατακτώντας μερικές ντόπιες φυλές που βρίσκονταν στον δρόμο τους, προτού ξεκινήσουν το ταξίδι της επιστροφής τους. Οι στρατιώτες και ο βασιλιάς τους, γνώριζαν ότι ήταν απαραίτητο να εξασφαλίσουν την υποταγή της γύρω περιοχής, προκειμένου να μην χαθούν οι κτήσεις τους στην Ινδία, τις οποίες απέκτησαν με τόσο κόπο.
Η τελευταία σειρά μαχών του Μεγάλου Αλεξάνδρου ξεκίνησε μερικές μέρες αργότερα, όταν αυτός συναντήθηκε με τους στρατηγούς του, τον Νέαρχο, τον Πτολεμαίο, τον Ηφαιστίωνα και τον Κράτερο και διέταξε να ξεκινήσουν την πορεία τους προς τον Νότο. Οι πρώτες πόλεις παραδόθηκαν ειρηνικά στους Μακεδόνες Δυστυχώς, δεν ίσχυε το ίδιο και στην περίπτωση των Μαλλών και των Οξυδράκων, δύο φυλές οι οποίες, αν και είχαν εχθρικές σχέσεις, αποφάσισαν να συνεργαστούν για να ανακόψουν την έλευση του Αλεξάνδρου.
Ο Μακεδόνας βασιλιάς, αποφάσισε να εφαρμόσει μία τακτική που είναι, σε μεγάλο βαθμό, παρόμοια με εκείνη του γερμανικού Μπλίτσκριγκ. Ουσιαστικά, χώρισε τον στρατό του σε τμήματα και διέταξε το καθένα από αυτά να κινηθεί με αστραπιαίους ρυθμούς, εμποδίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, κάθε πιθανή διέξοδο στους πολιορκημένους. Σε μόλις μία εβδομάδα, οι περισσότερες πόλεις της περιοχής είχαν πέσει στους Μακεδόνες, οι οποίοι επέδειξαν ιδιαίτερη βιαιότητα έναντι των κατοίκων τους, αιχμαλωτίζοντας και εκτελώντας τους, ώστε να μην μπορέσουν να ειδοποιήσουν τις υπόλοιπες περιοχές για τις κινήσεις τους.
Σύντομα, μονάχα η Μουλτάν, η πρωτεύουσα των Μαλλών παρέμενε ελεύθερη. Ο Αλέξανδρος, ωστόσο, δεν άργησε να φτάσει και στα δικά της τείχη. Τα πρώτα τείχη έπεσαν σχεδόν αμέσως και ο στρατός του μπόρεσε να φτάσει με άνεση στα δεύτερα, πίσω από τα οποία βρισκόταν ο περισσότερος από τον αντίπαλο στρατό. Όσο οι Μακεδόνες προσπαθούσαν να ανοίξουν την πύλη, κατάλαβαν πως δεν θα τα κατάφερναν το ίδιο εύκολα.
Οι πολιορκημένοι προέβαλαν ισχυρή αντίσταση, παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ μικρότεροι σε αριθμό. Τότε, ο Αλέξανδρος, σε μία προσπάθεια να εξυψώσει το ηθικό των ανδρών του, σκαρφάλωσε ο ίδιος τα τείχη με μία σκάλα και ξεκίνησε να πολεμάει του άνδρες που βρίσκονταν εκεί. Αρκετοί θαύμασαν τον θάρρος του και τον ακολούθησαν, όμως οι σκάλες έσπασαν από το βάρος των πολλών στρατιωτών, αφήνοντας τον Αλέξανδρο παγιδευμένο στην κορυφή των τειχών.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως ο βασιλιάς πτοήθηκε. Αντιθέτως, ξεχύθηκε ο ίδιος στο πλήθος των εχθρών και κατέληξε να τραυματιστεί στους πνεύμονες από έναν αντίπαλο τοξότη. Ευτυχώς για εκείνον, ο Αβρέας, ένας από τους στρατιώτες του, άρπαξε την ασπίδα του και τον προστάτεψε από τις επόμενες επιθέσεις, κερδίζοντας αρκετό χρόνο για τους υπόλοιπους Μακεδόνες να εισέλθουν στην περιοχή. Όταν οι στρατιώτες αντίκρισαν τον βασιλιά τους ετοιμοθάνατο και γεμάτο από αίμα, δεν έδειξαν κανένα έλεος στους Μάλλους και, σύντομα, η πόλη έπεσε στα χέρια τους.
Όταν ο Αυτοκράτορας έφτασε στο στρατόπεδό του, οι ιατροί του μπόρεσαν να σταθεροποιήσουν την κατάστασή του, όμως είχε χάσει αρκετό αίμα και η επιβίωσή του δεν ήταν δεδομένη. Για πολλές μέρες, ο Αλέξανδρος έμεινε ακινητοποιημένος στο κρεβάτι του και η απουσία του οδήγησε στο να διαδοθούν φήμες πως ήταν νεκρός. Οι αξιωματούχοι του προσπάθησαν να καθησυχάσουν τους στρατιώτες, οι οποίοι απαιτούσαν να δουν τον βασιλιά τους ζωντανό μπροστά τους. Ως εκ τούτου, ο Αλέξανδρος σηκώθηκε στα δύο του πόδια και παρουσιάστηκε στον στρατό του, παρά τις συμβουλές των ιατρών. Φρόντισε, ωστόσο, να μην αφήσει κανέναν να τον πλησιάσει, με σκοπό να μην καταλάβει κανείς, πόσο καταπονημένος ήταν. Μερικές μέρες αργότερα, ταξίδεψε στο τέλος του ποταμού Υδάσπη και κατέλαβε την τελευταία ανεξάρτητη πόλη της περιοχής. Ύστερα από 11 χρόνια πολέμου, ο Αλέξανδρος πραγματοποίησε το όνειρό του και έφτασε την Αυτοκρατορία του στον Ινδικό Ωκεανό. Τέλος, αν και δεν είχε ικανοποιήσει πλήρως τη δίψα του για δόξα, τήρησε την υπόσχεση που έδωσε στους άνδρες του και διέταξε την έναρξη της επιστροφής στην πατρίδα τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Χανιώτης Άγγελος (2021), Η εποχή των κατακτήσεων, (μτφρ. Μαρία Γ. Ευθυμίου, Άγγελος Χανιώτης) εκδ. Πανεπιστημίου Κρήτης, Ηράκλειο.
- Bosworth, A. B., (1995), Conquest and Empire: The Reign of Alexander the Great, Cambridge University Press, Cambridge.
- Holt, F. L.(2003), Alexander the Great and the Mystery of the Elephant Medallions, University of California Press, Berkeley.
- Green, P.(1991), Alexander of Macedon, 356–323 B.C.: A Historical Biography, University of California Press, Berkeley.
