Του Ιωάννη Αμπατζίδη,
Οι προεδρικές εκλογές της 6ης Οκτωβρίου πρόσθεσαν ακόμα ένα σημαντικό κεφάλαιο στην πολιτική ιστορία της Τυνησίας για τους λάθους, όμως, λόγους. Οι εκλογές στη χώρα πραγματοποιήθηκαν εν μέσω ενός πλαισίου καταστολής των διαφωνούντων κατά του πρώην και εκ νέου εκλεγμένου Προέδρου Kais Saied, ενώ ταυτόχρονα αρκετές μη κυβερνητικές οργανώσεις καθώς και πολιτικοί του αντίπαλοι κατηγορούσαν την κυβέρνηση για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά μεταναστών χωρίς έγγραφα, οι οποίοι στην προσπάθεια τους να διασχίσουν τη Μεσόγειο με προορισμό την ηπειρωτική Ευρώπη, αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα στην Τυνησία. Με τη συμμετοχή να φτάνει μόλις το 11% στις τοπικές εκλογές του 2023, οι προβλέψεις ήταν δυσοίωνες για τις προεδρικές εκλογές και δεν έπεσαν έξω.
Όπως προαναφέρθηκε, οι φετινές προεδρικές εκλογές χαρακτηρίστηκαν από την έντονη καταστολή του κράτους κατά των πολιτικών αντιπάλων του Saied. Μόλις δύο υποψήφιοι κατάφεραν να συμμετάσχουν στις εκλογές κατά του Saied, ο ακροαριστερός Zouhair Magzhaoui, ο οποίος από πολλούς κατηγορήθηκε ως υποστηρικτής του Saied, κι ο φυλακισμένος αρχηγός του φιλελεύθερου κόμματος Azimoun, Ayachi Zammel. Μερικές εβδομάδες πριν τις εκλογές ο Zammel κατηγορήθηκε για παραποίηση εγγράφων τα οποία αφορούσαν την υποψηφιότητά του και καταδικάστηκε σε 26 μήνες φυλάκισης, ενώ μόλις πέντε μέρες πριν τις εκλογές καταδικάστηκε σε 12 χρόνια φυλάκισης.
Τα περισσότερα αντιπολιτευτικά κόμματα δεν έλαβαν την έγκριση για τη συμμετοχή τους στις εκλογές από την «Ανεξάρτητη» Ανώτατη Αρχή Εκλογών (ISIE) της χώρας. Η ISIE κατηγορείται από πολλούς πως είναι απλώς μία υπηρεσία η οποία απλώς βοηθάει τον Saied να διατηρήσει την εξουσία, ειδικότερα μετά την κατάληψη της εξουσίας μέσω ενός αυτο-πραξικοπήματος που έλαβε χώρα το 2021, κατά το οποίο ο Saied κατέλυσε την κυβέρνηση του Hichem Mechichi, ανέστειλε τη λειτουργία της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων κι ανακάλεσε την ασυλία των μελών της, ενώ παράλληλα εισήγαγε νομοθεσίες οι οποίες ενίσχυαν περαιτέρω τις δυνάμεις του.
Χαρακτηριστικά, η ISIE κήρυξε 14 από τους 17 αιτούντες για συμμετοχή στις εκλογές ως «ακατάλληλους». Τρεις από αυτούς κέρδισαν τις προσφυγές τους κατά της Αρχής ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου της Τυνησίας, το οποίο θεωρούνταν ως το τελευταίο ανεξάρτητο δικαστικό όργανο της χώρας, από το 2022 όπου κι ο Saied διέλυσε το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο απολύοντας δεκάδες δικαστές. Παρά τη νίκη τους, η ISIE απέρριψε την απόφαση του δικαστηρίου. Λίγες ημέρες μετά, η ελεγχόμενη από τον Saied, Γενική Συνέλευση ψήφισε νόμο ο οποίος αφαιρούσε κάθε εκλογική εξουσία την οποία κατείχε το Διοικητικό Δικαστήριο, δίνοντας, έτσι, τέλος στην ανεξάρτητη δικαστική εποπτεία της επιλογής των υποψηφίων αλλά και γενικότερων σχετιζόμενων με τις εκλογές θεμάτων.
Σε μια εκλογική διαδικασία με εξαιρετικά χαμηλή συμμετοχή, της τάξεως του 29% του εκλογικού σώματος, ο Saied έλαβε λίγο παραπάνω από το 90% των ψήφων, με τον φυλακισμένο αντίπαλο του Ayachi Zammel να λαμβάνει το 7.3% των ψήφων και τον φίλα προσκείμενο προς την κυβέρνηση, Zouhair Maghzaoui, να λαμβάνει περίπου το 2% των ψήφων. Η ISIE μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων τόνισε πως τα οριστικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στις αρχές Νοεμβρίου. Χαρακτηριστικό του κλίματος καταστολής που επικρατεί στη χώρα είναι πως δεν υπήρξε καμία προεκλογική συγκέντρωση ή ακόμα και δημόσια συζήτηση, ενώ οι δρόμοι ήταν «στολισμένοι» μόνο με αφίσες οι οποίες υποστήριζαν τον Saied.
Μετά την ανατροπή του επί μακρόν δικτάτορα της Τυνησίας, Zine El Abidine Ben Ali, το 2011 κατά τη διάρκεια της Αραβικής Άνοιξης, η Τυνησία χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως ένας «φάρος της δημοκρατίας» στην περιοχή. Τρεις εκλογικές διαδικασίες αργότερα κι οι ανησυχίες για τον αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης του Saied επαναφέρουν άσχημες μνήμες στους κατοίκους της χώρας. Διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλλουν πως υπάρχει συνεχής μείωση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ η δυσαρέσκεια κατά του τρόπου διακυβέρνησης του Saied ακολουθεί μια ραγδαία αυξητική τάση. Αναμένουμε πλέον να δούμε εάν ο Saied θα επιστρέψει την Τυνησία στην κατάσταση που βρισκόταν προ δεκαετίας, ή εάν η λαϊκή δυσαρέσκεια θα πυροδοτήσει μια νέα «Αραβική Άνοιξη».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Tunisia presidential election: Who is running and what is at stake?, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Arab spring dreams in ruins as Tunisia goes to polls against backdrop of repression, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Tunisian president wins second term with landslide, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Tunisian President Kais Saied wins second term in landslide victory, Le Monde, διαθέσιμο εδώ
