Της Εμμανουέλας Λατολλάρι,
Ο συνεχής κατακλυσμός που δέχεται ο ανθρώπινος εγκέφαλος από τα social media, καθώς και από την προσωπική του ζωή μπορούν να φτάσουν ένα διαφορετικό βαθμό πίεσης, ο οποίος οδηγεί το άτομο σε μια κατάσταση απόλυτης εξουθένωσης. Η εξουθένωση αυτή προκαλείται από το παρατεταμένο στρες και μπορεί να λάβει πολλές μορφές, με εμφανή επιδράσεις τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά/νοητικά. Η πιο πολυσυζητημένη μορφή burn out είναι εκείνη της επαγγελματικής εξουθένωσης, όμως, δεν περιορίζεται εκεί. Ένα burn out μπορεί να αγγίξει κάποιον και σε διαφορετικούς τομείς της ζωής του, όπως στην ακαδημαϊκή του πορεία, τα χόμπι του ακόμα και τις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Οι πρακτικές και οι δράσεις που μπορεί ένα άτομο να επιλέξει ώστε να αντιμετωπίσει ένα burn out στην καθημερινότητα ποικίλουν. Σε καταστάσεις υπερβολικού στρες, το οποίο επιμένει και δυσκολεύει το άτομο είναι σημαντικό να θυμόμαστε την ξεκούραση. Εφόσον η εξουθένωση αγγίζει σώμα/συναίσθημα/νου, αυτό που έχει προτεραιότητα είναι η ξεκούραση αυτών των τμημάτων.
Όσον αφορά την σωματική ξεκούραση, ο ύπνος όσο κλισέ κι αν ακούγεται, διενεργεί έναν καθοριστικό ρόλο στην καθημερινή ρουτίνα. Καθώς το άτομο προσπαθεί να προλάβει τα πάντα μέσα σε 24 ώρες, θυσιάζει λίγες ή πολλές ώρες από τον καθημερινό του ύπνο. Οι συνέπειες αυτής της επιλογής βέβαια είναι βαρύτερες, καθώς η έλλειψη ύπνου έχει επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα, το μεταβολισμό, την μνήμη, τη μάθηση κι άλλες σημαντικές λειτουργίες. Για έναν ενήλικα, οι 7 με 9 ώρες ύπνου θεωρούνται ικανοποιητικές, αν και κάποιοι ίσως έχουν ανάγκη για λιγότερες ώρες. Η ποιότητα του ύπνου θεωρείται πιο σημαντική από την διάρκειά του.
Αρκετοί ειδικοί προτείνουν τις ασκήσεις αναπνοής και την σταδιακή χαλάρωση των μυών με τεχνικές. Η τεχνική αυτή ονομάζεται PMR, βοηθώντας στην καταπολέμηση του άγχους και του θυμού. Άλλες πρακτικές αποτελούν το μασάς, ένα ζεστό μπάνιο, και το περπάτημα.
Συχνά, όταν παίρνουμε ένα διάλειμμα για τον εαυτό μας, είτε κατά την διάρκεια της δουλειάς ή γενικότερα της μέρας μας, επιλέγουμε να το περάσουμε μπαινοβγαίνοντας από την μια εφαρμογή στην άλλη. Αποτελεί, όμως, αυτό ένα πραγματικό διάλειμμα; Η απάντηση φαίνεται να είναι αρνητική. Επομένως, ανάμεσα στις πρακτικές για να ξεφύγουμε από αυτό το πολυσυζητημένο burn out, είναι η αποχή από το κινητό τηλέφωνο και τις οθόνες. Κάποιοι, ακόμα, θα μπορούσαν να κάνουν απόχη από τον ήχο γενικότερα, επιλέγοντας να ακούσουν μόνο χαλαρωτικούς ήχους ή και τίποτα απολύτως. Η μαγεία της σιωπής μπορεί να φανεί χρήσιμη για λίγο, ειδικά όταν έχουμε συνηθίσει την βαβούρα του κόσμου, τόσο του πραγματικού όσο (κυρίως) και του εικονικού. Το περπάτημα χωρίς ακουστικά συστήνεται εξίσου.
Μια ακόμα πρακτική αποτελεί το mindfulness. Σε μια σύντομη ανάλυση, αναφέρεται ως την ικανότητα κάποιου να παραμένει ήρεμος και «παρόν», έχοντας πλήρη συνείδηση του τι κάνει και που βρίσκεται, παρά την οποιαδήποτε κατάσταση που μπορεί να επικρατεί γύρω του, χωρίς να αντιδρά υπερβολικά ή να χάνεται σε αυτή. Το mindfulness φαίνεται να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής στο χώρο της ψυχολογίας και της ψυχικής υγείας. Η φιλοσοφία του είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και αποτελεί μια ικανότητα που απαιτεί συνείδηση και προσπάθεια.
Όταν ο κατακλυσμός από αρνητικά και εξουθενωτικά συναισθήματα γίνεται ανυπόφορος, η αναγνώριση αυτών είναι ένα πρώτο βήμα προς την λύση τους. Η ψυχοθεραπεία είναι μια πρόταση που πάντα συστήνω σε σχετικά άρθρα, και αυτό αποτελεί μια παρόμοια περίπτωση. Παρ´ όλα αυτά, το άτομο μπορεί με προσωπική προσπάθεια να εφαρμόσει πρακτικές τις ψυχοθεραπείας. «Σταματάω, παρατηρώ, επεξεργάζομαι, αποδέχομαι, αναλύω». Αυτή, θα μπορούσε να αποτελεί μια σειρά βημάτων, όταν βιώνουμε κάποια συναισθήματα ή πιο συγκεκριμένα ένα burnout. Η συναισθηματική νοημοσύνη, εάν και δεν περισσεύει πάντα στους ανθρώπους, αποτελεί μια ικανότητα που μπορεί με εξάσκηση να αποκτηθεί.
Συνεχίζοντας, το γνωστό «Αγαπημένο μου ημερολόγιο, σήμερα..», μας απασχολεί πολύ περισσότερο και στην ενήλικη ζωή μας από ότι κάποιος μπορεί να φανταστεί. Η σπουδαιότητα του journaling έχει αναλυθεί από ειδικούς, ψυχολόγους έως και φιλοσόφους. Η συνήθεια αυτή δεν αποτελεί μια απλή καταγραφή της καθημερινότητας. Η διαδικασία του να οργανώσει κάποιος τις σκέψεις του και να τις εκφράσει σε ένα χαρτί, μπορούν να του προσφέρουν την ικανότητα του αναστοχασμού. Μέσα από την καταγραφή αυτή, βελτιώνεται η ικανότητα αντίληψης γεγονότων και η ρύθμιση των συναισθημάτων. Το άτομο καταφέρνει να ξεφύγει από τον ασταμάτητο κύκλο εμμονικών σκέψεων και την μείωση του άγχους. Συνολικά, παρατηρείται μια ενίσχυση της σωματικής υγείας.
Η έμπνευση είναι το άκρως αντίθετο της στασιμότητας. Επομένως, τι καλύτερο από το να καταπολεμήσει κάποιος αυτήν την συμπεριφορά, τροφοδοτώντας την με έμπνευση και ιδέες. Ένα μουσείο, μια έκθεση, το θέατρο, μια συναυλία, μια ταινία, η μουσική και ο χορός είναι μέρη και concept γεμάτα από αυτή την λέξη κλειδί, την έμπνευση.
Ο σύγχρονος άνθρωπος λειτουργεί μηχανικά. Στην προσπάθεια να προφτάσει την καθημερινότητα, το μόνο που καταφέρνει είναι να τον προφτάσει η ίδια και οι δυσκολίες της. Το βάρος για την επόμενη, ανυπόφορη μέρα τον καθηλώνει σε μια αδράνεια. Το άτομο πρέπει να μάθει να τρέφει το σώμα και τον νου του κατάλληλα, προσφέροντας στον εαυτό του την ξεκούραση και ηρεμία που αναζητά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Deep Breathing Techniques and Progressive Muscle Relaxation, rochester.edu, διαθέσιμο εδώ
- 5 Benefits of Journaling for Mental Health, positivepsychology.com, διαθέσιμο εδώ
- Getting Started with Mindfulness, mindful.org, διαθέσιμο εδώ
