Του Κωνσταντίνου Καρατζά,
Μία σκοτεινή υπόθεση με αφορμή το θάνατο μιας νεαρής Κενυάτισσας το 2012, αποτέλεσε αφορμή να ανοίξουν οι ασκοί του Αιόλου και να έρθουν στην επιφάνεια δεκάδες καταγγελίες για τη βίαιη δράση και συμπεριφορά Βρετανών στρατιωτικών. Συγκεκριμένα, έχει ξεκινήσει έρευνα, ώστε να διερευνηθεί η συμπεριφορά του στρατιωτικού προσωπικού που έχει τοποθετηθεί στη Μονάδα Εκπαίδευσης του Βρετανικού Στρατού στην Κένυα (BATUK). Η Βρετανία έχει κρατήσει περίπου 200 στρατιωτικούς μόνιμα εγκατεστημένους από τότε που η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1963. Πέρα από το στρατόπεδο που χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση των στρατιωτών της, η μονάδα παρέχει σημαντική αντιτρομοκρατική εκπαίδευση σε 1.000 Κενυάτες στρατιώτες που πολεμούν στη γειτονική Σομαλία.
Αυτή η μονάδα βρίσκεται στην κεντρική Κένυα, στην πόλη Nanyuki κι αποτελεί σημαντική πηγή οικονομικής ανάπτυξης για την τοπική κοινωνία, ωστόσο, οι στρατιώτες που σταθμεύουν εκεί έχουν κατηγορηθεί για διάπραξη αδικημάτων, συμπεριλαμβανομένων βιασμών και δολοφονιών. Ένα ντοκιμαντέρ από το τηλεοπτικό πρόγραμμα ITV exposure ανέδειξε ότι οι ισχυρισμοί για κακοποίηση εξακολουθούν να υφίστανται. Είναι γεγονός ότι Βρετανοί στρατιώτες πλήρωναν ντόπιες γυναίκες για να συνευρεθούν ερωτικά, ωστόσο, προχώρησαν και σε βιασμούς πολλών από αυτών καθώς και κοριτσιών ηλικίας 13 ετών. Οι συνεχείς αναφορές για την κακοποιητική συμπεριφορά των στρατιωτών κι η προσπάθεια ανάδειξης του θέματος οδήγησαν στην έναρξη δημόσιας έρευνας από το Κοινοβούλιο της Κένυας, το οποίο μέσα από ακροάσεις θα μελετήσει ενδελεχώς το ζήτημα. Ανάμεσα στα δεκάδες άτομα που έχουν καταθέσει για την ανάρμοστη συμπεριφορά των Βρετανών στρατιωτών είναι η οικογένεια μια γυναίκας, την οποία χτύπησε σφοδρά ένα φορτηγό του βρετανικού στρατού, αφήνοντάς την ανάπηρη, μια μητέρα που εγκαταλείφθηκε όταν ήταν έγκυος κι ένας άνδρας που τραυματίστηκε από λιοντάρι κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς που ξέσπασε εξαιτίας άσκησης της στρατιωτικής εκπαίδευσης.
Ο Υπουργός Άμυνας της Κένυας, Aden Duale, σε δηλώσεις του, υποστήριξε πως η Κένυα θα ασκήσει δίωξη για οποιονδήποτε Βρετανό στρατιώτη που φέρεται να παραβίασε τους νόμους κατά τη διάρκεια των αποστολών στο πέρασμα αυτών των δεκαετιών. Η Ύπατη Αρμοστεία του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κένυα, σε δηλώσεις στο BBC, ανέφερε ότι γνώριζε τη διαδικασία και πως η ίδια κι η Μονάδα Εκπαίδευσης θα συνεργαστούν για την έρευνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η υπόθεση συγκέντρωσε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, με εκατοντάδες ανθρώπους να σπεύδουν να παρακολουθούν της δημόσιες ακροάσεις που ήταν συναισθηματικά φορτισμένες από τους καταγγέλλοντες. Μία από τις σημαντικότερες περιπτώσεις είναι αυτής της Agnes Wanjiru, της οποίας ο θάνατος της από Βρετανούς στρατιώτες παραμένει ατιμώρητος. Από το 2022, η οικογένειά της κάνει εκκλήσεις στο Υπουργείο Άμυνας να διερευνήσει με σωστό τρόπο τη δολοφονία της.
Παρά τις υποσχέσεις του Βρετανικού υπουργείου Άμυνας ότι γίνονται βήματα για τη διαλεύκανση της υπόθεσης, η οικογένειά της έχει κουραστεί από τις ασαφείς διαβεβαιώσεις χωρίς την υλοποίηση δράσεων που θα οδηγήσουν στο κλείσιμο της υπόθεσης, με πολλά ερωτήματα να μένουν αναπάντητα. Η νεαρή Κενυάτισσα, της οποίας το σώμα βρέθηκε πολλαπλά μαχαιρωμένο, εθεάθη τελευταία φορά να πίνει με Βρετανούς στρατιώτες, ενώ σύμφωνα με έρευνα, παρά το γεγονός ότι ένας βασικός ύποπτος κατονομάστηκε από πολλά μέλη του συντάγματός του κι ένας άλλος μάρτυρας είδε το νεκρό σώμα της γυναίκας, σε κανέναν δεν έχει ασκηθεί δίωξη. Ο Υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, John Healey, έχει δηλώσει την πρόθεσή του να συναντηθεί με την οικογένεια της άτυχης γυναίκας, ενώ έχει αναγνωρίσει κι ο ίδιος τις τραγικές συνθήκες του θανάτου της, επιβεβαιώνοντας, ταυτόχρονα, τη δέσμευσή του να αποδοθεί δικαιοσύνη για την οικογένειά της.
Παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο Άμυνας έχει απαγορεύσει στους στρατιώτες κάθε σεξουαλική δραστηριότητα που περιλαμβάνει κατάχρηση εξουσίας, πρόσφατα υπήρξαν καταγγελίες από γυναίκες ότι βιάστηκαν από Βρετανούς στρατιώτες, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες ότι μεταξύ των θυμάτων των στρατευμάτων που έχουν κακοποιηθεί είναι και μικρά κορίτσια. Αξιοσημείωτη είναι η μαρτυρία μιας δεκατετράχρονης, η οποία συμφώνησε να συνευρεθεί ερωτικά με έναν βρετανό στρατιώτη έναντι αμοιβής. Όπως κατήγγειλε η ίδια, στη συνάντηση εμφανίστηκαν επτά άτομα, τα οποία την πήγαν σε ένα σπίτι, της άρπαξαν το κινητό και προέβησαν σε ομαδικό βιασμό. Ανάλογα περιστατικά έχουν συμβεί και σε άλλα κορίτσια και κοπέλες, με τα θύματα αρχικά να μη ξέρουν πως να διαχειριστούν αυτά τα περιστατικά, εξαιτίας του τρόμου που τα περιέβαλε. Αξιοπρόσεχτο, επίσης, αποτελεί ρεπορτάζ του CNN, στο οποίο περιγράφεται η κατάσταση δεκάδων παιδιών που έχουν γεννηθεί μετά από βιασμό από Βρετανούς στρατιώτες. Αυτά τα παιδιά βρίσκονται σε δυσχερή θέση, επειδή είναι ανοιχτόχρωμα, σε μέρη όπου η ανάμιξη φυλών είναι σπάνιο φαινόμενο κι αναγκάζονται να εξοστρακίζονται από τις κοινότητές τους. Ταυτόχρονα, οι μανάδες αντιμετωπίζουν κοινωνικό στιγματισμό, καθώς ο βιασμός αποτελεί ταμπού για την κουλτούρα τους, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εγκαταλείπονται από τους συζύγους τους.
Το Ηνωμένο Βασίλειο πληρώνει ετησίως περίπου 400.000 δολάρια στην Κένυα για να επιτρέψει στους στρατιώτες της να εκπαιδεύονται στην Ανατολική Αφρική. Η Κένυα ανανέωσε το αμυντικό σύμφωνο το 2021, παρά την έντονη αντίθεση της τοπικής κοινότητας. Δυστυχώς, η υπόθεση του Βρετανικού Στρατού στην Κένυα αποτελεί μια ανοιχτή πληγή για τη χώρα που πρέπει να κλείσει, καθώς δίνεται η εικόνα ότι η αποικιοκρατία είναι παρούσα έστω εμμέσως.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- British army to investigate conduct of troops in Kenya amid rape and murder claims, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Kenya hears ‘heartbreaking’ claims against UK soldiers, BBC, διαθέσιμο εδώ
- The British Army trains in Kenya. Many women say soldiers raped them and abandoned children they fathered, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Public hearings open in Kenya over alleged abuses by British troops, VOA Africa, διαθέσιμο εδώ
