Του Ελευθέριου Χονδρού,
Ο Emmanuel Macron και ο Olaf Scholz, ως ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας, εκπροσωπούν τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι χώρες τους μοιράζονται σύνορα 280 μιλίων, οι απόψεις τους για την προστασία της Ευρώπης από παγκόσμιες απειλές δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικές. Αυτή η αντίθεση έγινε ιδιαίτερα εμφανής κατά τη διάρκεια πρόσφατης εκδήλωσης στο Βερολίνο, όπου ο Γάλλος Πρόεδρος εξέδωσε μια αυστηρή προειδοποίηση για το μέλλον της ΕΕ. Ο Macron ισχυρίστηκε ότι εάν η ΕΕ συνεχίσει με μια κλασική ατζέντα ελεύθερων συναλλαγών, κινδυνεύει να γίνει άσχετη σε λίγα μόλις χρόνια. Προέτρεψε μια στροφή προς μια πιο προστατευτική οικονομική στρατηγική για την προστασία των βιομηχανιών της Ευρώπης.
Αντίθετα, ο Scholz τόνισε ότι ο προστατευτισμός θα μπορούσε, τελικά, να γυρίσει μπούμερανγκ. Υποστήριξε ότι ενώ η Ευρώπη πρέπει να προστατεύει τις βιομηχανίες της από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αυτές οι προσπάθειες δεν πρέπει να οδηγούν σε αυτοπροκαλούμενη βλάβη. Η θέση του Scholz έγινε πιο ξεκάθαρη, καθώς η Γερμανία αντιτάχθηκε στους νέους δασμούς της ΕΕ στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, παρά τις εκτεταμένες ανησυχίες για τις επιδοτήσεις της Κίνας στον τομέα.
Αυτή η δημόσια διαφωνία μεταξύ Macron και Scholz έχει δραματοποιήσει το δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις των 27 μελών της ΕΕ σε μια ευαίσθητη στιγμή στο παγκόσμιο εμπόριο. Το διακύβευμα είναι ιδιαίτερα υψηλό, με τις επικείμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, στις οποίες θα μπορούσε να κερδίσει ο Donald Trump, γνωστός για τη σκληρή του στάση στο εμπόριο με την Ευρώπη, και να επιστρέψει στην εξουσία. Ωστόσο, ακόμη και υπό τον Joe Biden, η αμερικανική πολιτική έχει πάρει μια πιο προστατευτική κατεύθυνση, δίνοντας προτεραιότητα στις εταιρείες των ΗΠΑ για σημαντικές βιομηχανικές επενδύσεις. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες παρασύρονται όλο και περισσότερο πέρα από τον Ατλαντικό, αυξάνοντας την επείγουσα ανάγκη για την ΕΕ να χαράξει μια συνεκτική στρατηγική ως απάντηση.
Οι αποκλίνουσες απόψεις του Macron και του Scholz εμφανίστηκαν πλήρως στον Παγκόσμιο Διάλογο του Βερολίνου, όπου παρά τις φιλικές χειρονομίες, συγκρούστηκαν σε βασικά ζητήματα όπως ο κοινός δανεισμός της ΕΕ, οι εισαγωγικοί δασμοί της Κίνας και οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με χώρες της Νότιας Αμερικής. Για τον Macron, το κοινό χρέος της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, όπως επαναλαμβάνεται σε έκθεση του πρώην Πρωθυπουργού της Ιταλίας, Mario Draghi. Ωστόσο, ο Scholz, που εκπροσωπεί την πιο συντηρητική δημοσιονομική προσέγγιση της Γερμανίας, παραμένει αντίθετος στην επανάληψη των μέτρων δανεισμού που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Αυτή είναι μακριά από την πρώτη φορά που οι δύο ηγέτες βρέθηκαν σε αντιπαράθεση σχετικά με την ευρωπαϊκή πολιτική. Οι εντάσεις μεταξύ Παρισιού και Βερολίνου σιγοβράζουν εδώ και χρόνια, οδηγώντας περιστασιακά σε δημόσιες συνέπειες, όπως η ακύρωση κοινής συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου το 2022. Το θέμα δεν είναι μόνο πολιτικό αλλά και προσωπικό, με τον Macron και τον Sholtz να είναι γνωστοί για τα διαφορετικά στυλ ηγεσίας και φέρεται να στερείται προσωπικής σχέσης. Παρά τις προσπάθειες να παρουσιάσουν ένα ενιαίο μέτωπο, οι διαφωνίες τους επανεμφανίζονται όποτε διακυβεύονται τα υπαρξιακά ζητήματα της Ευρώπης.
Οι αντικρουόμενες προτεραιότητες της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι ιδιαίτερα εμφανείς στην τρέχουσα συζήτηση σχετικά με τις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων από την Κίνα. Η Γαλλία ηγήθηκε της επιβολής δασμών της ΕΕ στα κινεζικά EV, επικαλούμενη άδικες επιδοτήσεις που απειλούν τους ευρωπαίους κατασκευαστές. Η Γερμανία, με τη σημαντική αυτοκινητοβιομηχανία της που έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στο εμπόριο με την Κίνα, ανησυχεί ότι τέτοιοι δασμοί θα μπορούσαν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Η κυβέρνηση του Scholz πρόκειται να καταψηφίσει αυτά τα μέτρα, παρόλο που τα έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η εσωτερική πολιτική φαίνεται, επίσης, μεγάλη στους υπολογισμούς και των δύο ηγετών. Ο Macron, που αντιμετωπίζει μια διαλυμένη Εθνοσυνέλευση και μια διογκούμενη ακροδεξιά αντιπολίτευση, δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει πάρα πολλούς συμβιβασμούς. Ο Scholz, εν τω μεταξύ, αντιμετωπίζει τις δικές του προκλήσεις, με το κόμμα του να υποφέρει από εκλογικές αποτυχίες και τις ομοσπονδιακές εκλογές να πλησιάζουν το επόμενο έτος. Και οι δύο ηγέτες βρίσκονται υπό πίεση να δώσουν προτεραιότητα στα εθνικά συμφέροντα, ακόμη και σε βάρος της ευρύτερης συναίνεσης της ΕΕ.
Καθώς η ΕΕ κινείται σε αυτήν την περίπλοκη δυναμική, οι απογοητεύσεις αυξάνονται και στις δύο πλευρές. Οι Γερμανοί νομοθέτες έχουν εκφράσει ανυπομονησία για αυτό που θεωρούν ως τη στενή γεωπολιτική σκέψη της Γαλλίας, ενώ στο Παρίσι, η αντίληψη είναι ότι το Βερολίνο αδυνατεί να κατανοήσει τη μεγαλύτερη εικόνα των στρατηγικών αναγκών της Ευρώπης. Παρά αυτές τις εντάσεις, αξιωματούχοι όπως ο Γάλλος γερουσιαστής Ronan Le Gleut παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι η Γαλλία και η Γερμανία θα βρουν τελικά έναν συμβιβασμό. Ιστορικά, οι δύο χώρες έχουν συχνά διαφωνήσει πριν φτάσουν σε μια μέση λύση, όπως έκαναν για τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά ενέργειας. Ωστόσο, ο δρόμος προς τέτοιες συμφωνίες γίνεται όλο και πιο γεμάτος, ειδικά καθώς και οι δύο ηγέτες αντιμετωπίζουν εσωτερικές πιέσεις που κάνουν τις παραχωρήσεις πιο δύσκολες.
Η ουσία του ζητήματος είναι ότι, ενώ ο Macron και ο Scholz και οι δύο ισχυρίζονται ότι έχουν στο επίκεντρο τα καλύτερα συμφέροντα της Ευρώπης, η κύρια εστίασή τους παραμένει οι αντίστοιχες εθνικές τους οικονομίες. Αυτή η απόκλιση προτεραιοτήτων απειλεί να υπονομεύσει την ικανότητα της ΕΕ να ενεργεί αποφασιστικά στις πιεστικές παγκόσμιες προκλήσεις, από το εμπόριο έως την ενεργειακή πολιτική. Καθώς οι ευρωπαίοι ηγέτες προετοιμάζονται για τον επόμενο γύρο συζητήσεων στη σύνοδο κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το ερώτημα παραμένει εάν η ΕΕ μπορεί να χαράξει μια συνεκτική πορεία προς τα εμπρός ή εάν οι εσωτερικές της διαιρέσεις θα την αφήσουν ευάλωτη σε θέση να αντιμετωπίσει εξωτερικές απειλές από δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- You could kill the EU, says France. No, you could, Germany replies. Politico, διαθέσιμο εδώ
