Της Κωνσταντίνας Μερλέμη,
Στις 27 Σεπτεμβρίου του 2024 διεξήχθη ο δεύτερος κύκλος εκλογών για την ανάδειξη του νέου Πρωθυπουργού τής Ιαπωνίας. Αυτό που άνοιξε τον δρόμο για τις εκλογές ήταν η παραίτηση του τέως Πρωθυπουργού, Fumio Kishida, στις 14 Αυγούστου. Διάδοχος του Kishida αναδείχθηκε ο Shigeru Ishiba, πρώην Yπουργός Άμυνας και πλέον επικεφαλής τού Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LPD), το οποίο βρίσκεται στην εξουσία σχεδόν αδιαλείπτως από την ίδρυσή του, το 1955. Σε γενικές γραμμές, η ιδεολογία του LPD χαρακτηρίζεται από τον συντηρητισμό και την πίστη στις παραδοσιακές αξίες και αρχές. Έχει χαρακτήρα εθνικιστικό και προωθεί την ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας.
Ο Kishida διετέλεσε Πρωθυπουργός από το 2021, ωστόσο η δημοτικότητά του τα τελευταία χρόνια γνώρισε απότομη πτώση εξαιτίας πολλών παραγόντων, μεταξύ των οποίων ο τρόπος που χειρίστηκε την πανδημία. Οι Ιάπωνες θεώρησαν ότι τα μέτρα που έλαβε ο Kishida για την αποτροπή εξάπλωσης του ιού όχι μόνο ήταν ανεπαρκή, αλλά, ταυτόχρονα, εφαρμόστηκαν με καθυστέρηση, καθιστώντας αναποτελεσματικές τις όποιες πρωτοβουλίες. Χαρακτηριστικά, επετράπη από την Κυβέρνηση να διεξαχθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Τόκιο το 2021, εν μέσω πανδημίας, κάτι που οι πολίτες εξέλαβαν ως επιπολαιότητά της. Τέτοιου είδους χειρισμοί έπληξαν και την οικονομία τής χώρας, με τα εκτεταμένα lockdown να εξαφανίζουν οικονομικά τις επιχειρήσεις.
Πέρα, όμως, από αυτά, βγήκαν στην επιφάνεια οικονομικοπολιτικά σκάνδαλα: παράνομες και αδιαφανείς οικονομικές συναλλαγές, κακή διαχείριση των κρατικών οικονομικών πόρων, δωροδοκίες, διαφθορά… Όλα αυτά προκάλεσαν έντονη κριτική από τα μέσα ενημέρωσης και την αντιπολίτευση. Συνέπεια αυτών ήταν η παραίτηση του Kishida, ο οποίος δήλωσε ότι η αποχώρησή του σηματοδοτεί μια νέα εποχή για το κόμμα και ότι αυτό αλλάζει προς το καλύτερο.
Στον πρώτο γύρο εκλογών, από τους εννέα υποψηφίους-πιθανούς διαδόχους του Kishida, αναδείχθηκαν οι Sanae Takaichi και ο Shigeru Ishiba, ο οποίος κέρδισε τον δεύτερο γύρο. Ο νέος Πρωθυπουργός, του οποίου ήταν η πέμπτη φορά που δήλωνε υποψηφιότητα, έχει δεσμευτεί να ακολουθήσει πολιτικές οικονομικής βελτίωσης. Σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε επί Κishida, ο Ιshiba έχει υποσχεθεί αύξηση μισθών και μείωση φόρων, ενώ, παράλληλα, επιδιώκει τη συνεργασία μεταξύ των ασιατικών χωρών, ώστε να αντιμετωπίσει την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα. Γενικότερα, θέλει να δημιουργήσει ένα κράτος βασισμένο στην κοινωνική πρόνοια, με ισχυρή εθνική συνοχή και ουσιαστικές διπλωματικές σχέσεις τόσο με την Ασία, όσο και με την Αμερική.
Η Takaichi, δεύτερη σε ψήφους μετά τον Ishiba, είναι μια σκληροπυρηνική εθνικίστρια. Στόχος της ήταν να γίνει η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός τής Ιαπωνίας. H ατζέντα της ακολουθεί σε σημαντικό βαθμό την πολιτική τού Shinzo Abe, πρώην Πρωθυπουργού, ο οποίος το 2022 δολοφονήθηκε. Η υποστήριξη για επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές και μεγάλης κλίμακας δημόσιες δαπάνες για την ασφάλεια και την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας, αποτελούν πρωταρχικό στόχο της.
Πάντως, οι στόχοι του νεοεκλεγμένου Ishiba προκαλούν ανησυχία στις ΗΠΑ για τον εξής λόγο: Μέχρι τώρα, η Ιαπωνία αποτελούσε για τις ΗΠΑ προπύργιο ασφαλείας και προστασίας της από την Κίνα. Βέβαια, αν και τύποις σύμμαχοι, υφέρπει μια ατμόσφαιρα «υποτέλειας» της Ιαπωνίας στις ΗΠΑ, λόγω της οικονομικής παντοδυναμίας των τελευταίων. Αυτό προσπάθησαν οι Πρωθυπουργοί ήδη από τον Abe να το αλλάξουν, όμως μόνο ο Ιshiba αποσκοπεί στη σύναψη ρητής συμφωνίας για στρατιωτικές βάσεις εκπαίδευσης Ιαπώνων στις ΗΠΑ. Αυτή η στρατηγική κίνηση δείχνει πως η Ιαπωνία στοχεύει στη μετατροπή του αμυντικού στρατού της, σε έναν ισχυρό στρατό, ικανό να συγκριθεί με τον αντίστοιχο αμερικανικό.
O Ishiba προκήρυξε εκλογές για τέλη Οκτωβρίου, ώστε να επιβεβαιωθεί και πανηγυρικά η έναρξη της περιόδου Πρωθυπουργίας του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What Japan’s New Prime Minister Means for the US, POLITICO, διαθέσιμο εδώ
- Who is Sanae Takaichi? Japan’s potential first female prime minister, The Times of India, διαθέσιμο εδώ
