Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η τηλεμαχία, μεταξύ των έξι υποψηφίων Προέδρων του ΠΑΣΟΚ, κατόρθωσε να μαγνητίσει αρκετά βλέμματα, να αφήσει θετικές εντυπώσεις και να γράψει ιστορία με τον πρωτότυπο, για τα ελληνικά δεδομένα, τρόπο διεξαγωγής της. Ξεκάθαρος και απόλυτος νικητής δεν υπήρξε, εν τούτοις για ορισμένους, εκ των συμμετεχόντων το ισοζύγιο είναι θετικό και γι’ άλλους αρνητικό.
Ο νυν Πρόεδρος, Νίκος Ανδρουλάκης, ήταν σε γενικές γραμμές καλός. Η θετική του επίδοση αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία δεδομένου ότι, μέχρι τότε, ήταν ο λιγότερο χαρισματικός επικοινωνιακά και δη «τηλεοπτικά» εκ των έξι. Οι δυνατές του στιγμές ήταν τρεις: Πρώτη, απόκρουση της ερώτησης που του απηύθυνε ο ανθυποψήφιός του, Παύλος Γερουλάνος, αναφορικά με την προγραμματική πρόταση του ΠΑΣΟΚ για τα «κόκκινα» δάνεια, με τρόπο που ανέδειξε κάποιον βαθμό άγνοιας του βουλευτή Α΄ Αθηνών για την ακριβή επίσημη θέση του κόμματος, επί του θέματος… Δεύτερη, ατάκα περί του «πιο ευνοημένου», απευθυνόμενη προς τον Χάρη Δούκα, προκειμένου να καταδείξει ότι η κριτική του Δημάρχου Αθηναίων για το μοντέλο διοίκησης του κόμματος είναι παράλογη, εκ μέρους του. Τρίτη, επίσης κατά του Δούκα, η επισήμανση ότι ο τελευταίος δεν είναι ούτε Μιτεράν ούτε Ερντογάν, αναφερόμενος στους παραλληλισμούς που κάνει η πλευρά του αντιπάλου του, προκειμένου να απαντήσει στην κριτική για τη διπλοθεσία που επιδιώκει, με αναφορές σε άλλους πολιτικούς ηγέτες που χρημάτισαν Δήμαρχοι και Πρόεδροι κομμάτων, εκ παραλλήλου.
Ατάκες που η αλήθεια είναι ότι «έγραψαν» επικοινωνιακά, κυρίως γιατί στόχευσαν ευθέως τα αδύνατα σημεία Δούκα, δηλαδή την ανάδειξή του επί ημερών του Προέδρου που φιλοδοξεί να αντικαταστήσει (πολλοί είναι, άλλωστε, αυτοί που μιλούν περί αχαριστίας). Επίσης, το γεγονός ότι επιδιώκει να καταλάβει ταυτοχρόνως δύο κορυφαίες θέσεις, θεωρώντας προφανώς ότι δεν υπάρχει άλλος ιδανικότερος από κάποιον που δεν θα μπορεί, εκ των πραγμάτων, να δίνει το 100% σε ουδεμία εξ αυτών. Το κάνει, άλλωστε, επιχειρώντας να ταυτισθεί με κορυφαίες πολιτικές προσωπικότητες του εξωτερικού, έχοντας λιγότερο από ένα χρόνο θητεία στην αυτοδιοίκηση και μηδενική στην κεντρική πολιτική σκηνή. Την ίδια στιγμή, έπληξε το μεγάλο ατού του Γερουλάνου, που είναι ο προγραμματικός πολιτικός του λόγος, σπέρνοντας αμφιβολίες, μιας κι εκείνη τη στιγμή δεν μπορούσε να διασταυρωθεί, για το κατά πόσον όντως κομίζει κάτι νέο στο πλάνο του ΠΑΣΟΚ για τη χώρα.
Ο Παύλος Γερουλάνος ήταν ο καλύτερα προετοιμασμένος και ο πιο αποδοτικός εκ των έξι. Με έμφυτη ευπροσηγορία και χαρακτηριστική άνεση μπροστά στην κάμερα, σε συνδυασμό με μια προετοιμασία που ήταν ξεκάθαρο ότι ήταν επαγγελματικότατη. Έκανε ένα λάθος τακτικής, σπαταλώντας μια ερώτηση προκειμένου να αντιπαρατεθεί με τον Ανδρουλάκη στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων. Το έπραξε φιλοδοξώντας, προφανώς, να καταδείξει τη διαφορά μεταξύ ενός Προέδρου του «κομματικού σωλήνα» κι ενός υποψηφίου Προέδρου με βαθιά γνώση των ζητημάτων και ξεκάθαρες προτάσεις επ’ αυτών. Επικοινωνιακά εκεί έχασε, μιας και το συγκεκριμένο ζήτημα, αφενός δεν παίζει αποφασιστικό ρόλο σε μια ελληνική εσωκομματική αναμέτρηση, αφετέρου ήταν κάτι στο οποίο δεν μπορούσε να επιμείνει μετά την αποστροφή Ανδρουλάκη που κατ’ ουσίαν τον κατηγόρησε σαν αδιάβαστο. Συνολικά όμως, ίσως το ταμείο είναι ξεκάθαρα θετικό για τον ίδιο και είναι ίσως ο πιο κερδισμένος από τους έξι στη γενική εικόνα.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου, καίτοι γράφει καλά στον φακό, δεν κινήθηκε σε υψηλές επιδόσεις. Ενδεχομένως, αυτό να οφείλεται στην έλλειψη εμπειρίας στις τηλεμαχίες. Σίγουρα, δύσκολο επίσης ήταν το γεγονός ότι δημοσκοπικά κινείται σε πολύ χαμηλά ποσοστά –ξεκινούσε επομένως με το ντεζαβαντάζ, να αποδείξει πρώτα απ΄ όλα ότι έχει όντως θέση στο πάνελ, διαθέτοντας το κάτι διαφορετικό για το ΠΑΣΟΚ σε σχέση με τους υπολοίπους. Εκδήλωσε, επίσης, μία υπερβολικά επιθετική συμπεριφορά έναντι του Ανδρουλάκη, σε σημείο που αρκετοί μίλησαν για μένος κι εμμονή. Προφανώς, για κάποιον ο οποίος βρίσκεται σε δυσχερή θέση, σε μια μονομαχία, η μόνη λύση είναι η επίθεση και ο ηλεκτρισμός του κλίματος, πλην όμως η εστίαση στον Ανδρουλάκη, τη στιγμή που είναι φανερό ότι σε καθαρά πολιτικό ζητήματα υπάρχουν υποψήφιοι όπως ο Δούκας και ο Κατρίνης, με τους οποίους βρίσκεται σε μεγαλύτερη απόσταση, δεν την ευνόησε επικοινωνιακά.
Η Άννα Διαμαντοπούλου επιχείρησε να εκμεταλλευτεί στο έπακρο το δυνατό της σημείο, που δεν είναι άλλο από το προφίλ της σοβαρής, μελετηρής και αποτελεσματικής τεχνοκράτισσας χαμηλών τόνων. Ανέβασε τους τόνους έναντι του Χάρη Δούκα, κάτι το οποίο είναι λογικό, δεδομένου ότι οι μετρήσεις τη δείχνουν να δίνει μάχη μαζί του για την πρόκριση στον δεύτερο γύρο. Η επισήμανσή της ήταν στοχευμένη, επιχειρώντας να διεγείρει τα ισχυρά αντι-ΣΥΡΙΖΑ αντανακλαστικά της βάσης του ΠΑΣΟΚ, αναφέροντας ότι ο Δούκας κατ’ ουσίαν στον Δήμο έχει «ενώσει δυνάμεις» και συνδιοικεί με τον ΣΥΡΙΖΑ και την ΑΝΤΑΣΥΑ. Δεν μπόρεσε, όμως, να απαντήσει πειστικά στην κριτική του τελευταίου για την πολύχρονη απουσία της από το ΠΑΣΟΚ, στα πιο δύσκολα χρόνια, βγάζοντας ένα αμήχανο και μπλαζέ ύφος στην απάντησή της.
Ο Χάρης Δούκας είναι, ίσως, ο πλέον ζημιωμένος του debate. Πολλοί περίμεναν κάτι καλύτερο, έχοντας υπόψη την τηλεμαχία με τον Κώστα Μπακογιάννη που έδωσε μια τεράστια ώθηση στον τότε υποψήφιο Δήμαρχο Δούκα. Τότε όμως, ο νικητής των δημοτικών εκλογών, ήταν άγνωστος στο ευρύ κοινό, αλλά και καθόλα άφθαρτος. Μόνο να κερδίσει, λοιπόν, από την ανοησία του προκατόχου του να τον βάλει, ουσιαστικά ο ίδιος, σε όλα τα αθηναϊκά σπίτια. Τώρα όμως, όχι μόνο έχει μια θητεία εννέα μηνών στην «κρεατομηχανή» της αυτοδιοίκησης, αλλά και βρίσκεται αντιμέτωπος με τα πυρά όλων σχεδόν των συνυποψηφίων του, κάτι που θεωρητικά θα ίσχυε κυρίως για τον Aνδρουλάκη. Αυτό συμβαίνει διότι η μάχη της δεύτερης θέσης είναι ανοιχτή μεταξύ αυτού και των Γερουλάνου και Διαμαντοπούλου, αλλά και γιατί η υποψηφιότητά του παρουσιάζει στοιχεία που μπορούν να αποτελέσουν ιδανικά πεδία κριτικής.
Πρώτον, η φιλοδοξία του να καταλάβει δύο κορυφαίες θέσεις ταυτοχρόνως. Εκεί δέχτηκε σφοδρό πλήγμα από τον Ανδρουλάκη, ενώ Γερουλάνος και Κατρίνης έχουν δημοσίως ξεκαθαρίσει ότι η γνώμη τους είναι πως ο επόμενος Πρόεδρος πρέπει να είναι βουλευτής, κάτι που επανεπιβεβαιώθηκε στο debate. Ο Δούκας δεν έχει καταφέρει να απαντήσει πειστικά στην κριτική αυτή. Όταν επιχειρεί δε να το κάνει, τα επιχειρήματά του περί ευρωπαϊκής πρακτικής προσωπικοτήτων που πριν από αυτόν έχουν διατελέσει Δήμαρχοι και Πρόεδροι ταυτοχρόνως δεν πείθουν, καθότι ουσιαστικά καλούν τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ να προχωρήσει σε πείραμα, μη εξασφαλίζοντας σιγουριά για την επόμενη ημέρα, ενώ επικοινωνούν αλαζονεία, μια κι ένας νεόκοπος της πολιτικής θεωρεί ήδη εαυτόν ισάξιο με ιστορικές προσωπικότητες. Δεύτερον, το σύνθημά του ενώνουμε δυνάμεις όπως στην Αθήνα, παραπέμπει ευθέως σε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και λοιπά αριστερά-αριστερίστικα σχήματα που τον στήριξαν στον δεύτερο γύρο κόντρα στον Μπακογιάννη. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι απευκταίο για την πλειοψηφία του κόσμου του ΠΑΣΟΚ. Η προσπάθεια του Δούκα να πείσει ότι μιλάει για συσπείρωση «σε επίπεδο γειτονιάς» μάλλον προσιδιάζουν σε απόπειρα υποτίμησης της νοημοσύνης όλων των άλλων. Είχε, εν μέρει, δίκιο στο ότι η επιλογή του για τον Δήμο της Αθήνας δεν έγινε στη λογική της νικηφόρου εκστρατείας από πλευράς Ανδρουλάκη, αλλά στη λογική τη διαχείρισης της ήττας. Από την άλλη, όμως, ισχύει ότι επί Ανδρουλάκη μπήκε στο παιχνίδι της κεντρικής πολιτικής και ουδέποτε μέχρι τον περασμένο Ιούνιο είχε εντοπίσει δυσλειτουργίες στο ΠΑΣΟΚ. Όλα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με τις ελλιπείς γνώσεις του στα εθνικά και φορολογικά ζητήματα, τον κατέστησαν ίσως τον χαμένο της βραδιάς.
Ο Μιχάλης Κατρίνης είχε μια αξιοπρεπή παρουσία, που έδωσε την αίσθηση ενός πολιτικού που είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κάποιος με τις απόψεις του μπορεί να τον ακούσει. Επίσης, όπως η Γιαννακοπούλου, είχε πρώτον και κύριον να δικαιολογήσει την παρουσία του στην προεδρική κούρσα, ενώ στις αντιφάσεις του εντοπίζεται το γεγονός ότι ενώ ιδεολογικά βρίσκεται εγγύτερα στον Δούκα, εν τούτοις αποκλείει στήριξή του στον δεύτερο γύρο σε περίπτωση που ο αντίπαλός του είναι κοινοβουλευτικός.
Τα debate είναι κρίσιμα κι έχουν όντως διαμορφώσει αποτελέσματα εκλογών, κατά καιρούς. Σε εσωκομματικές αναμετρήσεις είναι πιο δύσκολο να συμβεί αυτό, δεδομένου ότι τον κύριο λόγο έχουν οι μηχανισμοί. Το αποτύπωμα της τηλεμαχίας θα φανεί εντονότερα αν η συμμετοχής στις εκλογές είναι υψηλή και «σπάσουν» σε σημαντικό βαθμό οι μηχανισμοί αυτοί. Κοντός ψαλμός αλληλούια…
