Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Συχνά λέμε αστειευόμενοι ότι θα δολοφονούσαμε κάποιον από το εργασιακό μας περιβάλλον — ιδιαίτερα αν πρόκειται για κάποιον ιδιαίτερα δύστροπο. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι από εμάς — ευτυχώς — δεν θα βιώσουμε το να αναζητά η αστυνομία έναν δολοφόνο στον χώρο εργασίας μας. Γι’ αυτό, το σημερινό βιβλίο μας δίνει ένα παράθυρο για να δούμε απ’ έξω μια τέτοια ιστορία, που διαδραματίζεται σε ένα δημόσιο Λύκειο.
Το βιβλίο δεν είναι άλλο από το αστυνομικό μυθιστόρημα Έγλημα στον Σύλλογο της Ελισάβετ Τσακανίκα, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μετρονόμος. Σε αυτό θα ακολουθήσουμε τον αστυνόμο Σπυρίδωνα Μπάκα, καθώς προσπαθεί να εξιχνιάσει μια δολοφονία. Η Ελισάβετ Τσακανίκα είναι ιστορικός, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, όπου πλέον διδάσκει ως ΕΔΙΠ. Tο Έγκλημα στον Σύλλογο είναι το τρίτο μυθιστόρημα της, ενώ από τα προηγούμενα έργα της ιδιαίτερα γνωστό έχει γίνει το Αγωνιστές του ’21 μετά την Επανάσταση, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ασίνη. Η ίδια εργάστηκε επί πολλά έτη στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, γι’ αυτό και δίνει μια τόσο γλαφυρή εικόνα για τους ανθρώπους και τις νοοτροπίες που συναντά κανείς σε αυτό το περιβάλλον.
Τι δουλειά έχει άραγε ο Σπυρίδων Μπάκας στην ταβέρνα «Η κίτρινη βάρκα» στην Παλιά Επίδαυρο; Σίγουρα δεν ήρθε μόνο για να δοκιμάσει την ψαρόσουπα – αν και από αυτό θα ξεκινήσει, γιατί στο μεταξύ το ταξίδι του έχει ανοίξει την όρεξη. Σύντομα, η συζήτηση με τον μαγαζάτορα και τον σερβιτόρο πληροφορεί τον αστυνόμο, αλλά και τον αναγνώστη για τον φόνο. Η Αριστέα Σφήκα, υποδιευθύντρια ενός δημόσιου Λυκείου έχει δηλητηριαστεί κατά τη διάρκεια ενός γεύματος με τον Σύλλογο Καθηγητών στο συγκεκριμένο κατάστημα εστίασης. Ο ιατροδικαστής, που στο μεταξύ δεν μπορεί να σταματήσει να τραγουδάει και να λέει τα νέα της οικογένειάς του ακόμη και πάνω από το πτώμα, επιμένει ότι η δηλητηρίαση έγινε με στρυχνίνη.
Ο Σπυρίδων Μπάκας πρέπει να ξεκινήσει τις έρευνές του από τους ανθρώπους με τους οποίους γευμάτιζε η υποδιευθύντρια την ώρα που δηλητηριάστηκε. Οι δέκα ύποπτοι που θα δεχθούν την επίσκεψη του αστυνόμου δεν θα βοηθήσουν απλά στην εξιχνίαση του φόνου, αλλά θα προσφέρουν στον αναγνώστη μια περιήγηση στα παράλογα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, που μπορεί να δημιουργήσει το γέλιο μέσα από διάφορες καταστάσεις. Πραγματικά ήδη από την πρώτη επίσκεψη στον διευθυντή του σχολείου, ο αναγνώστης παίρνει μια γεύση για το τι θα ακολουθήσει: μέιλ με οδηγίες για την καταχώρηση απουσιών των μαθητών που συμμετείχαν σε πρωτάθλημα «ξιφασκίας επί πάγου» και τον περιορισμό της «γρίπης των φαλαινών» συμπληρώνουν τις περιγραφές της μακαρίτισσας υποδιευθύντριας, η οποία ήταν τόσο δύστροπη ώστε να οδηγήσει σε παραίτηση μια γραμματέα, αλλά και τον προηγούμενο υποδιευθυντή.
Ο ένας μετά τον άλλον οι καθηγητές συναντούν τον αστυνόμο και οι διάλογοι είναι πραγματικά ξεκαρδιστικοί — σε μια στιγμή νόμιζα ότι βλέπω καθηγητές που είχα η ίδια στο Λύκειο. Η συγγραφέας έχει καταφέρει να περιγράψει στο ακέραιο τους τύπους ανθρώπων που θα συναντήσει κανείς στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στο μεταξύ, όλα τα προβλήματα και τα τρωτά σημεία των ελληνικών σχολείων βρίσκονται εκεί: τα προγράμματα Εράσμους που είναι για κάποιους μόνο μια ευκαιρία για δωρεάν ταξίδι, τα ιδιαίτερα μαθήματα σε μαθητές του σχολείου, η δύσκολη θέση του να διδάσκει κανείς τα παιδιά των συναδέλφων του, και άλλες πολλές ιστορίες καθημερινής τρέλας. Καθένας από τους χαρακτήρες έχει τα κουσούρια του, τα οποία μάλιστα εντείνονται από το γεγονός ότι η ιστορία εκτυλίσσεται στα χρόνια της πανδημίας, πράγμα που δημιουργεί νέες αφορμές για προστριβές ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς.
Παρόλα αυτά, το βιβλίο δεν είναι μόνο μια ξέφρενη περιήγηση στην τρέλα του ελληνικού σχολείου. Στην πραγματικότητα, μέσα από τις αστείες καταστάσεις και τους τύπους των χαρακτήρων, διαφαίνονται πολλά από τα αληθινά προβλήματα του σχολείου: οι αδιάφοροι μαθητές, οι επίορκοι καθηγητές, οι άνθρωποι που κρύβονται πίσω από μια θέση εξουσίας. Το βιβλίο αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση, επειδή είναι παράλληλα γεμάτο χιούμορ και άβολες αλήθειες. Ποιος σκότωσε τελικά την Αριστέα; Θα το μάθετε διαβάζοντας το βιβλίο, που μπορεί να συνοδεύσει κάλλιστα τις ώρες στις οποίες ηρεμείτε από τη δική σας συναναστροφή με συναδέλφους – μόνο μη σας μπαίνουν ιδέες!
