Της Αναστασίας Δρόσου,
Όταν πρόκειται για τις πολιτικές θέσεις των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων, η συζήτηση συνήθως στρέφεται γύρω από τη μεταναστευτική πολιτική ή τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Η αλήθεια είναι πως πρόκειται για τομείς όπου διαγράφεται ξεκάθαρα η θέση κάθε κόμματος, τοποθετώντας τους υποψηφίους τον έναν απέναντι στον άλλο. Ερχόμενοι, τώρα, στο ζήτημα της εκπαίδευσης, φαίνεται να μην έχει δοθεί αρκετή προσοχή στην ατζέντα των δύο πλευρών, μία ατζέντα που αφορά άμεσα κάθε αμερικανική οικογένεια. Ίσως θα έπρεπε να γίνει εδώ κάποιο σχόλιο για τη γενικότερη τάση υποτίμησης της παιδείας ως αξίας στην καρδιά της αμερικανικής κοινωνίας, αλλά θα αρκεστώ προς το παρόν στη σκιαγράφηση των ρεπουμπλικανικών και αμερικανικών θέσεων.
Ας ρίξουμε πρώτα μία ματιά στις επίσημες αναρτήσεις του κάθε κόμματος. Από τη μία, οι Δημοκρατικοί ξεκινούν από τη διαπίστωση πως οι εκπαιδευτικοί αποτελούν «ήρωες», γεγονός που αναδείχθηκε ιδιαίτερα την περίοδο της πανδημίας. Είναι αξιοσημείωτο πως στον κατάλογο όσων επωφελούνται από την εκπαίδευση, η ανάρτηση περιλαμβάνει όχι μόνο μαθητές και γονείς, αλλά και την οικονομική ζωή της χώρας (ας μην ξεχνάμε πως μόνο ό,τι αποτιμάται σε χρήμα έχει αξία υπό το υπάρχον status quo). Επισημαίνεται, ακόμα, η ανάγκη να διασφαλιστεί η ισοτιμία των δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, όσον αφορά τη συνδικαλιστική δράση και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Δίνεται, εξάλλου, η υπόσχεση για αύξηση των μισθών, για προσλήψεις, για υποστήριξη εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών και τον προσανατολισμό των νέων προς τα επαγγέλματα της εκπαίδευσης. Σε πρώτη φάση, δηλαδή, οι Δημοκρατικοί δεν μας λένε κάτι ιδιαίτερα πρωτότυπο.
Το πράγμα αρχίζει να αποκτά ενδιαφέρον σε σχέση με τα προγράμματα σπουδών. Ειδικότερα, επισημαίνεται η ανάγκη για ενισχυμένη τεχνική εκπαίδευση, ειδικά σχολεία για επιστήμες ή τέχνες, προγράμματα Διεθνούς Απολυτηρίου (International Baccalaureate), γενικότερα, δηλαδή, ένα «άνοιγμα» των επιλογών για τους Αμερικανούς μαθητές, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Μάλιστα, η εκπαίδευση χαρακτηρίζεται «δημόσιο αγαθό», επομένως προκηρύσσεται η παύση των χρηματοδοτήσεων των λεγόμενων “charter schools”, δημοσίων σχολείων που έχουν συχνά συμβατικό δεσμό με κάποιον επιχειρηματία ή επιχείρηση και απολαμβάνουν αυξημένης αυτονομίας. Ωστόσο, δεδομένου ότι τα σχολεία αυτά είναι απαλλαγμένα διδάκτρων, δεν είναι τόσο σίγουρο το αν εξυπηρετείται πράγματι η ισότητα με την παύση της χρηματοδότησής τους ή αν μειώνονται τα εχέγγυα της ποιότητάς τους.
Πιο ξεκάθαρη είναι η υπόσχεση για ανάπτυξη της εκπαίδευσης STEM, καθώς και των επιστημονικών γνώσεων. Οι Δημοκρατικοί επιθυμούν να χρηματοδοτήσουν ένα σύστημα ίσων ευκαιριών, ειδικά όσον αφορά παιδιά χρώματος ή που προέρχονται από υποβαθμισμένα κοινωνικά περιβάλλοντα. Ειδική χρηματοδότηση προβλέπεται για τα σχολεία της επαρχίας ή υποβαθμισμένων αστικών περιοχών. Η περιβαλλοντική παιδεία είναι έννοια που επίσης αναφέρεται, όπως και η ανάπτυξη ηγετικών δεξιοτήτων, κριτικής σκέψης και δημιουργικότητας. Έως εδώ, οι θέσεις των Δημοκρατικών απηχούν μετριοπαθείς απόψεις, που περιλαμβάνονται στις περισσότερες πολιτικές ατζέντες των Δυτικών κοινωνιών.
Ας περάσουμε τώρα στην αντίπερα όχθη, όπου τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, αλλά βαίνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η ανάρτηση των Ρεπουμπλικάνων επικροτεί τους εκπαιδευτικούς διατηρούν την πειθαρχία και την τάξη μέσα στη σχολική αίθουσα. Μιλούν για την αξιοποίηση των μεγάλων «ταλέντων», προτείνοντας την εμπλοκή μέχρι και πρώην βετεράνων στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τονίζεται η υποστήριξη της κατ’ οίκον διδασκαλίας, της τεχνικής εκπαίδευσης, αλλά και των ιδιωτικών και θρησκευτικών σχολείων.
Συνεχίζοντας την ανάγνωση, ομολογώ ότι σε αυτό το σημείο διπλοτσέκαρα την πηγή μου. Οι Ρεπουμπλικάνοι εκφράζουν στο κείμενό τους την απέχθειά τους για τις εθνικές διαδικασίες αξιολόγησης και προτείνουν τη διδασκαλία της… Βίβλου στο μάθημα της γλώσσας. Αποκηρύσσουν τη σεξουαλική αγωγή, προτείνοντας «μαθήματα» που προωθούν την αποχή μέχρι τον γάμο από σεξουαλικές δραστηριότητες. Η αγγλική γλώσσα έχει τα πρωτεία και η αμερικανική ιστορία, όπως τη διδάσκουν οι Πατέρες του αμερικανικού έθνους, βρίσκεται σε περίοπτη θέση (και όπως μπορούμε να συμπεράνουμε, δεν χαρακτηρίζεται από αντικειμενικότητα, αλλά μάλλον από την εμφύσηση εθνικοπατριωτικών αισθημάτων). Το κερασάκι στην τούρτα έρχεται όσον αφορά τη χρηματοδότηση, η οποία κρίνεται ως «άχρηστη», αφού σύμφωνα με τις ρεπουμπλικανικές θέσεις, αυξημένα ποσοστά χρηματοδότησης δεν ισοδυναμούν με καλύτερη «απόδοση» του εκπαιδευτικού συστήματος.
Ενώ οι Δημοκρατικοί αναπαράγουν μία ρητορική στην οποία ως Ευρωπαίοι είμαστε συνηθισμένοι, οι Ρεπουμπλικάνοι για άλλη μία φορά μας γυρίζουν πίσω στον Μεσαίωνα. Κι αν ο Μεσαίωνας ακολουθήθηκε από έναν Διαφωτισμό, δεν φαίνεται καθόλου λογικό να πρέπει αυτός να επαναληφθεί εν έτει 2024. Η παιδεία για τους Διαφωτιστές ήταν αξία. Για τους Αμερικανούς τι σημαίνει, τελικά, εκπαίδευση;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What the Democrats and Republicans stand for in Education, ASCD, διαθέσιμο εδώ
- Democrats and Republicans on K-12 education: a comparison, Brookings, διαθέσιμο εδώ
