Του Γιώργου Αργυρόπουλου,
Το παρόν άρθρο αποτελεί μια συνέχεια της προσπάθειας παρουσίασης της ελληνικής αριστεράς στον 20ο αιώνα. Σ’ αυτό το κομμάτι θα παραθέσουμε συνοπτικά τα πολιτικά κόμματα της αριστεράς-άκρο αριστεράς κατά τον περασμένο αιώνα που μας απασχολεί.
Πολιτικά κόμματα
Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Πλάτωνα Δρακούλη: Από το 1909 έως το 1918 έζησε το κόμμα του Δρακούλη, ο οποίος εκλεγόταν ως ανεξάρτητος, υποστηρίζοντας την πολιτική του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Φεντερασιόν 1909-1918: Η Φεντερασιόν ήταν η πρώτη μεγάλη σοσιαλιστική εργατική οργάνωση που ιδρύθηκε κατά βάση από Εβραίους και διανοούμενους στη Θεσσαλονίκη. Ήταν μια μαζική πολυεθνική οργάνωση, αφού θυμίζουμε ότι η Θεσσαλονίκη τότε ήταν υπό Οθωμανική κατοχή. Το 1918 προσχώρησε στο ΣΕΚΕ, με τον ηγέτη της Αβραάμ Μπεναρόγια να πρωταγωνιστεί στη ημιουργία του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας και της ΓΣΕΕ.
Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας 1918-1924: Το ΣΕΚΕ αποτελούσε το πρώτο επαναστατικό κι οργανωμένο σοσιαλιστικό κόμμα στον ελλαδικό χώρο, αποτελώντας απότοκο εν μέρει της Ρωσικής Επανάστασης του 1917. Το 1924 μετονομάστηκε σε ΚΚΕ αποδεχόμενο τους 21 όρους της Κομμουνιστικής Διεθνούς, προκειμένου να εισέλθει σ’ αυτή.
Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας 1920-1953: Ιδρύθηκε από τον Αριστοτέλη Σίδερη, ο οποίος αντιτέθηκε στην πολιτική του ΣΕΚΕ να ενταχθεί στην Κομμουνιστική Διεθνή και να μετονομαστεί σε ΚΚΕ.
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας 1924- : Αποτελεί το μακροβιότερο κόμμα στην ελληνική πολιτική ιστορία, συμπληρώνοντας φέτος 100 χρόνια ως ΚΚΕ. Για τη δράση του είχαμε αναφερθεί πολυπλεύρως στα προηγούμενα μέρη της ιστορίας της ελληνικής αριστεράς στον 20ο αιώνα.
Ενιαίο Μέτωπο Εργατών και Αγροτών 1926-1936: Δημιουργήθηκε από το ΚΚΕ για τη νόμιμη συμμετοχή του στις εκλογές κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου.
Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών Ελλάδας-Αρχειομαρξιστών 1929-1934: Πρόκειται για μια τροτσκιστική αρχειομαρξιστική, οργάνωση, που προέκυψε από διάσπαση του ΣΕΚΕ.
Κομμουνιστική Διεθνιστική Ένωση Ελλάδας 1935-1942: Η ΚΔΕΕ αποτελεί, επίσης, τροτσκιστική αρχειομαρξιστική οργάνωση, προερχόμενη αρχικά από το ΣΕΚΕ/ΚΚΕ. Στην πραγματικότητα αποτελεί διάσπαση της ΚΟΜΛΕΑ που είχε διασπαστεί από το ΚΚΕ.
Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας 1934- : Τροτσκιστικό κόμμα που ιδρύθηκε το 1934 από τον μεγάλο Μαρξιστή και αγωνιστή Παντελή Πουλιόπουλο. Οι Πουλιόπουλος και Γιατσόπουλος ανήκαν στην Αριστερή Αντιπολίτευση του ΚΚΕ, διαφώνησαν και διαγράφηκαν από το Κομμουνιστικό Κόμμα ακολουθώντας ξεχωριστή πορεία στα χνάρια του Τρότσκι. Η οργάνωση αυτή υπάρχει μέχρι σήμερα (2024) έχοντας γράψει μεγάλη ιστορία στις εργατικές διεκδικήσεις.
Κομμουνιστικό Αρχειομαρξιστικό Κόμμα Ελλάδας 1934-1951: Το ΚΑΚΕ ήταν τροτσκιστικό Αρχειομαρξιστικό κόμμα που ιδρύθηκε από το Δημήτρη Γιωτόπουλο, έπειτα από τη διάσπαση της ΚΟΜΛΕΑ. Το ΚΑΚΕ δημιουργήθηκε από τη σύγκρουση Γιωτόπουλου-Τρότσκι, υιοθετώντας εντελώς διαφορετική, απ’ τον τροτσκισμό και τον κομμουνισμό, συλλήβδην πορεία
Παλλαϊκόν Μέτωπον 1936-1936: Το ΠΑ.ΜΕ. συγκροτήθηκε απ’ το ΚΚΕ για τις εκλογές του 1936, υποστηρίχθηκε από αριστερούς ανεξάρτητους και το αγροτικό κόμμα. Κατάφερε να κερδίσει 15 έδρες επί Γενικής Γραμματείας Νίκου Ζαχαριάδη.
Διεθνιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας 1943-1944: Ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της κατοχής από την ένωση της μειοψηφικής ομάδας της ΟΚΔΕ, με την πρώιμη μορφή του Κομμουνιστικού Διεθνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Το 1944 θα διασπαστεί και τα μέλη του θα δημιουργήσουν το Διεθνιστικό Επαναστατικό Κόμμα Ελλάδας.
Διεθνιστικό Επαναστατικό Κόμμα Ελλάδας 1944-1946: Αποτέλεσε, όπως είδαμε, μετεξέλιξη του ΔΚΚΕ. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα μέλη του θα ενταχθούν στο Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδας.
Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδας 1946-1967: Δημιουργήθηκε έπειτα απ’ το ενοποιητικό συνέδριο των τροτσκιστικών οργανώσεων το 1946. Η δράση του ΚΔΚΕ εντοπίστηκε περισσότερο στο χώρο του συνδικαλισμού.
Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας 1941-1953: Ιδρύθηκε από τον συνταγματολόγο Αλέξανδρο Σβώλο, μετέπειτα πρόεδρο της «κυβέρνησης του βουνού». Στο κόμμα Γενικός Γραμματέας, ήταν το επίσης μέλος της Π.Ε.Ε.Α. και μετέπειτα αποστάτης της κυβέρνησης Παπανδρέου (1965), Ηλίας Τσιριμώκος. Η Ένωση ήταν ένα αστικό-σοσιαλιστικό κόμμα, μαχόμενο εναντίον του φασισμού.
Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά 1951-1974: Η ΕΔΑ ιδρύθηκε το 1951 ως νόμιμο προκάλυμμα του παράνομου ΚΚΕ. Για τη δράση της επίσης έχουμε αναφερθεί σε προγενέστερο άρθρο μας.
Εθνικός Αγροτικόν Κόμμα 1958-1961: Ιδρύθηκε από την απομάκρυνση 4 βουλευτών της ΕΔΑ, υποστηρίζοντας το σοσιαλισμό, ευρισκόμενη στο φάσμα της αριστεράς.
Πανδημοκρατικό Αγροτικόν Μέτωπον Ελλάδας 1961-1961: Το Π.Α.Μ.Ε. (μην συγχέεται με το ΠΑ.ΜΕ), ήταν συνασπισμός πολιτικών κομμάτων που σχηματίστηκε για τις εκλογές του 1961. Ο συνδυασμός συγκροτήθηκε από την ΕΔΑ και το Εθνικόν Αγροτικό Κόμμα και υποστηρίχθηκε από το παράνομο ΚΚΕ.
Εργατικό Επαναστατικό Κόμμα 1963-: Το ΕΕΚ είναι μια ακροαριστερή τροτσκιστική οργάνωση, συνταχθέν με το ΜΕ.ΡΑ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ από το 2009.
Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας 1964-1976: Αποσπάστηκε το 1964 από το ΚΚΕ, αντιτιθέμενη στο σοβιετικό αναθεωρητισμό. Υποστήριζε το Μαοϊσμό και μετά το θάνατο του Μάο Τσε Τουνγκ, διασπάστηκε το 1976 σε ΚΚΕ (Μ-Λ) και (Μ-Λ) ΚΚΕ.
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας εσωτερικού 1968-1987: Το ΚΚΕ εσωτερικού διασπάστηκε από το ΚΚΕ κατά τη διάρκεια της χούντας. Στην ιδεολογία του περιλαμβανόταν η ελληνική εκδοχή του ευρωκομμουνισμού, η ανανέωση της αριστεράς και η πραγματοποίηση του σοσιαλισμού με «ανθρώπινο πρόσωπο».
Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας 1970-: Το ΕΚΚΕ αποτελεί μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση που ιδρύθηκε το 1970 από πολιτικούς πρόσφυγες στο Δυτικό Βερολίνο και ακολουθεί το Μαοϊσμό. Συμμετείχε από το 1974 έως το 2019 ανελλιπώς στις βουλευτικές εκλογές, είτε σε συμμαχία, είτε κατά μόνας.
Ενωμένη Αριστερά 1974-1977: Αποτέλεσε συνασπισμό αριστερών κομμάτων με σκοπό να κατέβει στις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης, περιλαμβάνοντας το ΚΚΕ, το ΚΚΕ εσωτερικού και την ΕΔΑ, λαμβάνοντας ποσοστό 9,47% και 8 έδρες.
Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας 1974-: Πέραν του αγροτισμού το κόμμα αυτό πρόσκειται και στην αριστερά. Δεν ήταν λίγες οι φορές που υποστήριξε το ΚΚΕ.
Ξεκίνημα 1975-: Η οργάνωση Ξεκίνημα- Διεθνιστική σοσιαλιστική οργάνωση, είναι τροτσκιστική παράταξη που ιδρύθηκε το 1975. Στην αρχή της πορείας του υποστήριζε το ΠΑΣΟΚ, από το 1992 η πλειονότητα του ακολούθησε διεθνιστική κατεύθυνση, ενώ το 2008 εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ. Στην συνέχεια λόγω της μικρής εμβέλειάς του προέτρεψε τους υποστηρικτές του στην ψηφοφορία αριστερών κομμάτων.
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Μαρξιστικό-Λενινιστικό) 1976-: Είναι ένα ακροαριστερό κόμμα διασπασμένο από την ΟΜΛΕ, που διασπάστηκε από το ΚΚΕ. Στην ιδεολογία του εντάσσονται ο Κομμουνισμός, ο Μαρξισμός-Λενινισμός, ο Μαοϊσμός, ο Χοτζαϊσμός, ο Σταλινισμός και ο ευρωσκεπτικισμός.
Μαρξιστικό-Λενινιστικό Κόμμα Ελλάδας 1976-: Αποτελεί επίσης ακροαριστερό Μαρξιστικό-Λενινιστικό κόμμα που ακολουθεί το Μαοϊσμό, έχοντας συνεργαστεί και με το ΚΚΕ (Μ-Λ) σε τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις.
Συμμαχία Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων 1977-1981: Ήταν ένας συνασπισμός αριστερών κομμάτων. με πρόεδρο τον Ηλία Ηλιού. Στις εκλογές του 1977 κέρδισε 2 έδρες. Το συνασπισμό αποτελούσαν το ΚΚΕ εσωτ., η ΕΔΑ, η σοσιαλιστική πορεία, η σοσιαλιστική δημοκρατία και η χριστιανική δημοκρατία.
Αυτοδύναμο Κίνημα Επαναστατικής Πολιτικής 1984-: Το ΑΚΕΠ ιδρύθηκε από μέλη της ΚΝΕ. Το 1990 τα περισσότερα μέλη του κόμματος αποχώρησαν, ενώ το 1992, επανεμφανίστηκε παίρνοντας εθνικιστικές θέσεις. Η επίσημη ιδεολογία του ήταν ο σοσιαλισμός, ο Ευρωσκεπτικισμός και ο Αντικαπιταλισμός.
Εργατικό Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο 1985-: Το Ε.Α.Μ. (μην συγχέεται με το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), είναι μια συλλογική παράταξη που ιδρύθηκε στην Πάτρα από μέλη που διαφώνησαν με το ΚΚΕ. Ανήκει στην αριστερά και η ιδεολογία του είναι ο κομμουνισμός και ο Μαρξισμός-Λενινισμός.
Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας 1985-: Το ΟΑΚΚΕ ιδρύθηκε το 1985 από μέλη του ΕΚΚΕ και του ΜΛ ΚΚΕ. Εκτός απ’ τις γενικές κομμουνιστικές θέσεις, υποστηρίζει το Μαοϊσμό, ενώ είναι φιλοευρωπαϊκό(!). Είναι πραγματικά ακατανόητες οι θέσεις του για ένα κομμουνιστικό κόμμα. Στη βιβλιογραφία θα παραθέσουμε “link” με τις θέσεις του κόμματος.
Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας-Σπάρτακος 1985-: Η ΟΚΔΕ Σπάρτακος είναι μια τροτσκιστική οργάνωση, που (δεν πρέπει να συγχέεται με την ΟΚΔΕ του 1934) αυτοπροσδιορίζεται ως το ελληνικό τμήμα της 4ης διεθνούς και προσχώρησε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Ελληνική Αριστερά 1987-1992: Η ελληνική αριστερά ιδρύθηκε από τον Λεωνίδα Κύρκο και αποτέλεσε συνέχεια του ΚΚΕ εσωτερικού ουσιαστικά. Το 1992 διαλύθηκε και τα μέλη του πήγαν στο Συνασπισμό.
Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά 1987-2013: Ιδρύθηκε έπειτα από τη διάσπαση του ΚΚΕ εσωτερικού το 1986, εξέφραζε τον ευρωκομμουνισμό και από το 2013 εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ.
Συνασπισμός της Αριστεράς, των Κινημάτων και της Οικολογίας 1989-2013: Ο Συνασπισμός ιδρύθηκε ως συμμαχία του ΚΚΕ, της ΕΑΡ και άλλων κεντροαριστερών κομμάτων. Από το 1991 που έφυγε το ΚΚΕ, έγινε ενιαίο κόμμα και αποτέλεσε τον πρόδρομο του γνωστού σήμερα ΣΥΡΙΖΑ.
Νέο Αριστερό Ρεύμα 1990-: Προήλθε από τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1989, εντάσσεται στην ακροαριστερά κι από το 2009 συμμετέχει στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Λαϊκή Αντιπολίτευση 1990-: Η παράταξη αυτή ήταν ένας συνασπισμός που συγκροτήθηκε για τις εκλογές του 1990. Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της ΝΑΡ, ήταν ακροαριστερή παράταξη και συνεργάστηκε με το τροτσκιστικό ΕΕΚ και άλλους ανεξάρτητους αριστερούς.
Μαχόμενη Αριστερά 1993-1999: Η παράταξη αυτή ήταν επίσης ακροαριστερή και συντελούταν από το ΝΑΡ, το ΚΚΕ ΜΛ, το ΕΚΚΕ και το ΕΕΚ και εκτός απ’ τις βασικές κομμουνιστικές θέσεις, υποστήριζε το Μαοϊσμό και τον Τροτσκισμό.
Αριστερή Κίνηση κατά της ΕΟΚ 1994: Συγκροτήθηκε για τις Ευρωεκλογές εκείνου του έτους, επιθυμώντας να εκφράσει την αντί-ΕΕ, αντικαπιταλιστική και κομμουνιστική Αριστερά.
Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα 1997-: Το ΣΕΚ (Δεν πρέπει να συγχέεται με το ΣΕΚΕ) που έχει τις ρίζες του στην αντιδικτατορική πάλη (1967-1974), ήταν μια ακροαριστερή τροτσκιστική οργάνωση που στην πορεία προσχώρησε στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση 1998: Η ΑΡΑΣ είναι αριστερή παράταξη επηρεασμένη από τα ρεύματα του Μάο Τσε Τούνγκ και του Γάλλου μαρξιστή φιλοσόφου Αλτουσέρ. Οι ρίζες της βρίσκονται στην ΕΚΟΝ-Ρήγας Φεραίος (νεολαία του ΚΚΕ εσωτερικού) και πολιτικά στον 21 ο αιώνα. Αρχικά, συντάχθηκε με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και στη συνέχεια με τη Λαϊκή Ενότητα Μέτωπο Ριζοσπαστικής Αριστεράς 1999-2009: Το ΜΕ.ΡΑ. υπήρξε μια συμμαχία πολιτικών οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής, κομμουνιστικής αριστεράς, που υποστήριζε το Μαοϊσμό, το διεθνισμό και τον Τροτσκισμό. Το ΜΕ.ΡΑ. αποτελούταν από τη ΝΑΡ, την ΟΚΔΕ, το ΕΕΚ, το ΕΚΚΕ και τους Οικολόγους Εναλλακτικούς. Από το 2009 συγχωνεύθηκε με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Αριστερή Κίνηση κατά της ΕΟΚ, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Αρχειομαρξισμός, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Αυτοδύναμο Κίνημα Επαναστατικής Πολιτικής, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Διεθνιστικό Επαναστατικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Διεθνιστικό Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ελληνική Αριστερά, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ενιαίον Μέτωπον Εργατών και Αγροτών, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ενωμένη Αριστερά, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Εργατικό Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Εργατικό Επαναστατικό Κόμμα, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Κομμουνιστικό Αρχειομαρξιστικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας Εσωτερικού, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μαρξιστικό-λενινιστικό), wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών Ελλάδας-Αρχειομαρξιστών, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Λαϊκή Αντιπολίτευση, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Μαρξιστικό-Λενινιστικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Μαχόμενη Αριστερά, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Μέτωπο Ριζοσπαστικής Αριστεράς, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Νέο Αριστερό Ρεύμα, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ξεκίνημα, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας Σπάρτακος, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Παλλαϊκό Μέτωπο, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Ένωση Λαικής Δημοκρατίας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Συμμαχία Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Συνασπισμός της Αριστεράς, των Κινημάτων και της Οικολογίας, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Φεντερασιόν, wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
