Της Ευδοκίας Παπασταθοπούλου,
Το καλοκαίρι πέρασε και μαζί του πήρε —απ’ ότι φαίνεται— και τα δύο πολυσυζητημένα trends που κατέκλεισαν το TikTok τους καλοκαιρινούς μήνες. Ο λόγος για τα “brat” και “demure”, δύο έννοιες δια μέτρου αντίθετες. Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, αυτά τα trends μου φάνηκαν κάπως αδιάφορα στην αρχή, αλλά έπειτα από αρκετό “screen time” στο TikTok, ανακάλυψα πως έχουν μεγάλο κοινωνιολογικό ενδιαφέρον. Αν δεν έχετε ιδέα περί τίνος πρόκειται, βρίσκεστε στο σωστό άρθρο.
“Brat summer”
Το καλοκαίρι του 2024 στέφθηκε από πολλούς Gen Zers και Millenials ως το «καλοκαίρι του brat». Είναι 7 Ιουνίου και η Βρετανίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός Charli XCX κυκλοφορεί το έκτο άλμπουμ της με τίτλο “BRAT”. Το εξώφυλλο του άλμπουμ ακολουθεί την ίδια αισθητική με τα προηγούμενα: ο τίτλος του άλμπουμ σε γραμματοσειρά Arial, κακής ανάλυσης, πάνω σε ένα μονόχρωμο φόντο. Στην προκειμένη περίπτωση, έχουμε τη λέξη “brat” πάνω σε λαχανί φόντο.
Μία ανάρτηση της τραγουδίστριας στην πλατφόρμα X, στις 22 Ιουλίου, ήταν αρκετή για να πυροδοτήσει την έναρξη του νέου trend. Τρεις λέξεις ήταν αρκετές: “kamala IS brat” (Η Kamala ΕΙΝΑΙ brat), αναφερόμενη φυσικά στην υποψήφια πρόεδρο Kamala Harris. Η Harris εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία στηρίζοντας την προεκλογική της καμπάνια για τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου πάνω στο concept του brat, θέλοντας να γίνει περισσότερο αρεστή στη νέα γενιά ψηφοφόρων. Κάπως έτσι, η brat κουλτούρα ξεκινάει να κατακλύζει το TikTok, αλλά και να μεταφέρεται και σε άλλες πλατφόρμες, όπως το Instagram, σε λεζάντες φωτογραφιών ή σε story, πάντα με τη μουσική υπόκρουση τραγουδιών του ομώνυμου δίσκου.
Τι είναι όμως “brat” και γιατί η Kamala Harris είναι brat, σύμφωνα με την Charli XCX; Αν είστε χρήστης του TikTok, ίσως έχετε παρατηρήσει πως τα trend είναι δύσκολο να τα εξηγήσεις ή πολλές φορές δε χρειάζονται εξήγηση, γιατί απλά πρέπει να τα κατανοήσεις μέσω της έκθεσης σε αυτά. Θα έλεγα πως το “brat” δεν έχει κάποιο συγκεκριμένο ορισμό, είναι απλά vibes. Απελευθερωμένα κορίτσια (και αγόρια), λίγο ατίθασα, που τους αρέσουν τα πάρτι και η ηλεκτρονική μουσική, που δε ντρέπονται να δείξουν το σώμα τους, «αγκαλιάζουν» τις ατέλειές τους και τις χαοτικές καταστάσεις. Η ίδια η Charli χαρακτηρίζει τα brat vibes κάπως trashy. «Απλά ένα πακέτο τσιγάρα, ένας αναπτήρας Bic και ένα λευκό τοπ. Χωρίς σουτιέν. Αυτό είναι το μόνο που χρειάζεσαι» λέει χαρακτηριστικά. Έτσι, θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε πως τα «χαλαρά» vibes τής Kamala Harris δίνουν μια “brat” αίσθηση.
“Very demure, very mindful”
Από την άλλη πλευρά, το “demure” trend δίνει τα απολύτως αντίθετα vibes. Θα το παρομοίαζα με την “clean girl” αισθητική που αποτέλεσε τάση τις προηγούμενες δύο χρονιές. Εμπνευσμένο από τη δημιουργό περιεχομένου Jools Lebron, κάνει την εμφάνισή του, κι αυτό, αρχικά στο TikTok κι έπειτα κατακλύζει το ίντερνετ. Σε ένα βίντεο της στις 5 Αυγούστου, η Lebron παρουσιάζει το “demure” eyeliner της, ενώ βρίσκεται στο δρόμο για μια συνέντευξη για δουλειά. «Βλέπετε πώς κάνω το μακιγιάζ μου για τη δουλειά; Very demure, very mindful (Πολύ σεμνό. Πολύ προσεκτικό). Δεν έρχομαι στη δουλειά με ένα πράσινo cut crease. Δε μοιάζω με κλόουν όταν πάω στη δουλειά…» την ακούμε να λέει στο βίντεο, θέλοντας να αντισταθεί στη “brat” κουλτούρα.
Το παράδειγμά της δε δίστασαν να ακολουθήσουν αστέρες της μουσικής και κινηματογραφικής βιομηχανίας. Συγκεκριμένα, η σούπερ σταρ της ποπ Jennifer Lopez έδειξε πώς απολαμβάνει το spritz της από το μπουκάλι, με τον δικό της “demure” τρόπο. Ενώ η ηθοποιός Jenna Ortega, γνωστή σε όλους μας από τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη σειρά “Wednesday”, αποφασίζει να μας δείξει το «συγκρατημένο» της make-up look, θέλοντας να προωθήσει τη νέα της ταινία “Beetlejuice Beetlejuice”.
Η “demure” κουλτούρα, λοιπόν, αποπνέει μια ταπεινότητα, μια σεμνότητα. Λιγότερο αποκαλυπτικό ντύσιμο, μίνιμαλ μακιγιάζ, καλοί τρόποι, η απόλαυση μιας πίτσας χωρίς να λερωθούμε, το να προσέχουμε την επιδερμίδα μας, η γενικότερη έλλειψη χάους, ή ακόμα και να βρεθούμε σε χαοτική κατάσταση πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία: κάπως έτσι θα περιέγραφα το “demure”. «Η σεμνότητά σου είναι ό,τι σημαίνει για εσένα. Είναι να είσαι προσεκτική και να λαμβάνεις υπόψη τους ανθρώπους γύρω σου, αλλά και τον εαυτό σου και το πώς παρουσιάζεσαι στον κόσμο», είπε η Jools στο CBS Mornings.
Κριτική
Τα δύο αυτά trends έχουν λάβει κριτική κάθε διάστασης, ακόμα και από τις νεότερες γενιές. Πολλοί δεν καταλαβαίνουν τον ντόρο γύρω από αυτά, άλλοι τα βαρέθηκαν γρήγορα, ενώ άλλοι δεν μπορούν να ταυτιστούν μαζί τους.
Όσον αφορά το “brat”, έχει δεχτεί επικρίσεις για τον απείθαρχο τρόπο ζωής που προάγει και για την προκλητική του φύση. Ακόμα, θεωρείται μη ρεαλιστικό πρότυπο για πολλές γυναίκες ή κάπως επιφανειακό.
Από την άλλη, το “demure” έχει κατηγορηθεί ότι ωθεί τις γυναίκες σε ένα συντηρητικό lifestyle που δεν ταιριάζει στη σύγχρονη γυναίκα, προωθώντας στερεότυπα που θέλουν τις γυναίκες πιο ήρεμες και συγκρατημένες.
Κοινωνικές προεκτάσεις των trends
Οι τάσεις αυτές μας κάνουν να καταλάβουμε πως υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι έκφρασης εκεί έξω και ο κόσμος έχει ανάγκη για εξωτερίκευση και επικοινωνία. Ένα άτομο μπορεί να ταυτίζεται με έναν ή παραπάνω τρόπους αυτοέκφρασης, είτε υιοθετώντας παραδοσιακές είτε πιο απελευθερωμένες νόρμες, πάντα προσαρμόζοντάς τες στη δική του προσωπικότητα. Στερεότυπα γύρω από τη θηλυκότητα αμφισβητούνται και επαναπροσδιορίζονται. Trends όπως το “brat” και το “demure” το επιβεβαιώνουν. Ίσως δεν είναι απλώς παροδικές μόδες, αλλά αντικατοπτρίζουν βαθύτερες συζητήσεις, γύρω από το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα τον 21ο αιώνα. Όσο το TikTok κι άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ασφαλείς τόπους έκφρασης, τόσο θα γεννιούνται trends, είτε μας αρέσει είτε όχι. Προσωπικά, θα έλεγα πως είναι κάτι που με γοητεύει και αξίζει την προσοχή μας, ειδικά ως κοινωνικό φαινόμενο. Εσείς τι πιστεύετε;
EΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τελικά, ήταν το καλοκαίρι του brat ή του demure;, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Από το #brat στο #demure: Tα τελευταία trends επιβεβαιώνουν τη ματαιότητα των τάσεων στα social media, enikos.gr, διαθέσιμο εδώ
- From brat to demure – can you keep up with the ticking trend cycle?, rnz.co.nz, διαθέσιμο εδώ
