Της Μαρίας Ποταμιανού,
Φαίνεται πως οι προειδοποιήσεις των εμπειρογνωμόνων του Ο.Η.Ε για τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα, δεν αρκούν για να το συγκινήσουν, ενώ ο καταιγισμός χαρακτηρισμών που ορίζουν την εξελισσόμενη κατάσταση ως πιθανή «γενοκτονία», δεν προϊδεάζουν το Ισραήλ ότι κινδυνεύει να γίνει διεθνής «παρίας». Εντωμεταξύ, εισηγητές κατηγόρησαν σωρεία δυτικών χωρών για υποκρισία, ιδίως στο πλαίσιο της υποστήριξής τους προς το Ισραήλ εν μέσω της σύγκρουσης. Μάλιστα, αντιπαραθέτοντας την έντονη καταδίκη των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία, ιδίως όσον αφορά την εισβολή στην Ουκρανία, επιδεινώνουν τον απόηχο της συναινετικής σιωπής όσον αφορά την κατάσταση στη Γάζα.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, «σε μια σύγκρουση που καθόρισε το 2023 και δεν δείχνει κανένα σημάδι ύφεσης, τα στοιχεία για εγκλήματα πολέμου συνεχίζουν να πληθαίνουν, καθώς η ισραηλινή κυβέρνηση γελοιοποιεί το διεθνές δίκαιο στη Γάζα». Η έκθεση τονίζει πως οι Η.Π.Α χρησιμοποιούσαν την δυνατότητα του βέτο με στόχο την παράλυση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε μπροστά σε ένα πολυπόθητο ψήφισμα για την κατάπαυση του πυρός, ενώ συνεχίζουν να εξοπλίζουν το Ισραήλ με πυρομαχικά που έχουν χρησιμοποιηθεί πιθανώς για τη διάπραξη εγκλημάτων, που πιθανώς ισοδυναμούν με εγκλήματα πολέμου. Όμως πολύ πρόσφατα, ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς παρατηρητές της σύγκρουσης (και προμηθευτής στρατιωτικών εξοπλισμών στο Ισραήλ) κλήθηκε να αναθεωρήσει τη θέση του, ενόψει ενός τραγικού «ατυχήματος».
Ο θάνατος της Aysenur Ezgi Eygi, μιας Τουρκοαμερικανίδας ακτιβίστριας, οδήγησε σε διάχυτο πένθος μετά τον αιφνίδιο πυροβολισμό της. Η Eygi πυροβολήθηκε θανάσιμα στο κεφάλι από ισραηλινό ελεύθερο σκοπευτή, ενώ συμμετείχε σε διαμαρτυρία κατά της επέκτασης των παράνομων ισραηλινών εγκαταστάσεων στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Το περιστατικό προκάλεσε αγανάκτηση για τη βία κατά των διαδηλωτών και επέστησε την προσοχή στα συνεχιζόμενα ζητήματα γύρω από τις πολιτικές επεκτατισμού στην περιοχή. Οι διαμαρτυρίες στις οποίες συμμετείχε ο Eygi ήταν μέρος ενός ευρύτερου κινήματος που αντιτίθεται στις ισραηλινές εποικιστικές δραστηριότητες στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, τις οποίες πολλοί θεωρούν παράνομες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Οι εν λόγω εποικισμοί αποτελούν μακροχρόνια πηγή έντασης και συγκρούσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, επιδεινώνοντας μια ήδη εύφλεκτη κατάσταση. Η συμμετοχή της Eygi σε αυτές τις διαμαρτυρίες είχε ως στόχο να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για τη δυσχερή θέση των Παλαιστινίων και τις επιπτώσεις της ανάπτυξης των οικισμών στις κοινότητές τους. Ο θάνατός της αποτελεί τρανταχτή υπενθύμιση των κινδύνων που ενέχει η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε περιοχές συγκρούσεων.
Η Eygi αναπαύθηκε στη γενέτειρά της, την πόλη Didim της Τουρκίας, στην οποία χιλιάδες παρευρέθηκαν στην κηδεία της, όπου το σώμα της τυλίχθηκε με την τουρκική σημαία και παρουσιάστηκε με απόλυτο σεβασμό. Η οικογένεια και οι συνοδοιπόροι της Eygi βρέθηκαν αντιμέτωποι με απέραντη θλίψη, καθώς δέχθηκαν επισκέπτες από όλη την Τουρκία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον κόσμο. Η Eygi είχε συχνούς δεσμούς με το Didim, όπου η οικογένειά της ήθελε να ταφεί μαζί με τους παππούδες της. Ο θάνατός της πυροδότησε σημαντικές αντιδράσεις σε πολλαπλά επίπεδα. Ομάδες συνηγόρων και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδίκασαν τις ενέργειες που οδήγησαν στο θάνατό της, ζητώντας να αποδοθούν ευθύνες. Η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε αμέσως ότι σχεδιάζει να διεξάγει έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου της, οδηγώντας σε αιτήματα για απόδοση ευθυνών τόσο από εγχώριους όσο και από ξένους παρατηρητές. Μετά την κηδεία της Eygi, οι Τούρκοι ηγέτες επανέλαβαν τη δέσμευσή τους να αναζητήσουν δικαιοσύνη, σηματοδοτώντας ότι θα ακολουθήσουν την διεθνή δικαστική οδό, για να καταστήσουν τους υπεύθυνους υπόλογους.
Όσον αφορά την αμερικανική κυβέρνηση, η απεσταλμένη των Η.Π.Α στον Ο.Η.Ε, Linda Thomas-Greenfield, εξέφρασε την αποδοκιμασία της κυβέρνησης Biden κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε, τονίζοντας ότι κανένα άτομο δεν πρέπει να διακινδυνεύει τη ζωή του μόνο και μόνο επειδή συμμετέχει σε διαδηλώσεις. Η ίδια υπογράμμισε ότι αυτή η «φρικτή τραγωδία» δεν θα έπρεπε ποτέ να είχε συμβεί, δεσμευόμενη ότι οι Η.Π.Α θα αναζητήσουν λεπτομερείς πληροφορίες για το περιστατικό και θα απαιτήσουν πρόσβαση στην έρευνα του Ισραήλ για τον θάνατο της Eygi. Η Eygi σύμφωνα με αναφορές, πυροβολήθηκε από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας, κάτι που οι ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι ήταν μια ατυχής πράξη εν μέσω μιας χαοτικής διαμαρτυρίας. Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι η αρχική έρευνα του Ισραήλ δεν αθωώνει τις στρατιωτικές του δυνάμεις, υποστηρίζοντας ότι η απόδοση ευθυνών πρέπει να ρυθμιστεί μέσω μιας ανοιχτής έρευνας. Ο υπουργός Εξωτερικών Antony Blinken, και άλλοι αρμόδιοι αξιωματούχοι έχουν επικρίνει τις συνθήκες θανάτου της Eygi, απαιτώντας μεταρρυθμίσεις στους κανόνες στρατιωτικής εμπλοκής του Ισραήλ για την αποφυγή απωλειών μεταξύ αμάχων.
Το περιστατικό αυτό φέρνει στο προσκήνιο καίριες θεματικές ενότητες, μεταξύ των οποίων το πεδίο του ακτιβισμού, των διεθνών σχέσεων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο ακτιβισμός της Eygi είχε τις ρίζες του στη δέσμευσή της να υποστηρίξει τον παλαιστινιακό αγώνα, ενάντια σε αυτό που θεωρείται παράνομη κατοχή από το Ισραήλ. Η εμπλοκή της υπογραμμίζει τους αυξανόμενους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ακτιβιστές σε ζώνες συγκρούσεων, όπως τονίζουν εκπρόσωποι των Η.Π.Α που τάσσονται υπέρ της προστασίας των ειρηνικών διαδηλωτών.
Ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης στην ανάδειξη ακτιβιστικών θεμάτων
Η δημοσιογραφική κάλυψη του θανάτου της Eygi και των συνθηκών που οδήγησαν σε αυτόν, συμβάλλει καθοριστικά στη διαμόρφωση της αντίληψης και της ευαισθητοποίησης του κοινού για τα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα κατεχόμενα εδάφη. Μέσα όπως το Al Jazeera, αναφέρθηκαν στο περιστατικό, τονίζοντας τη σημασία των ακτιβιστών και τη συμβολή τους στην απόδοση κοινωνικής δικαιοσύνης. Η αναφορά αυτή όχι μόνο τιμά τη μνήμη της Eygi, αλλά χρησιμεύει επίσης για την εκπαίδευση των τηλεθεατών σχετικά με την πολυπλοκότητα της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.
Ενώ η κατάσταση στη Γάζα βαθμιαία κλιμακώνεται, η έκκληση για λογοδοσία και επανεξέταση της διεθνούς υποστήριξης προς το Ισραήλ γίνεται όλο και πιο έντονη, με τους ειδικούς να προτρέπουν την παγκόσμια κοινότητα να εναντιώνεται στη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική καταστροφή και τις συνέπειες των πολιτικών επιλογών της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Israel’s killing of Turkish American woman in occupied West Bank condemned, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ 2023/24: Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, Διεθνής Αμνηστία, διαθέσιμο εδώ
- Turkey buries US activist killed by Israel in occupied West Bank, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- US says it will press Israel for accountability over activist’s killing, Daily Sabah, διαθέσιμο εδώ
