Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Καθώς η Fed «χαλαρώνει» τη νομισματική της πολιτικής, με επίκεντρο τις περικοπές των επιτοκίων της, ο αντίκτυπος μιας τέτοιας αλλαγής δεν περιορίζεται αποκλειστικά στην αμερικανική οικονομία, αλλά και σε μεγάλο βαθμό διεθνώς. Το μέγεθος μιας πρώτης κίνησης και η κλίμακα της συνολικής «χαλάρωσης» παραμένουν ανοιχτά προς συζήτηση, ενώ οι επικείμενες εκλογές στις ΗΠΑ είναι άλλος ένας παράγοντας που περιπλέκει τους παγκόσμιους επενδυτές και τους ρυθμιστές επιτοκίων που αναζητούν μια στροφή από τη Fed και εναποθέτουν ελπίδες για μια ήπια οικονομική προσγείωση.
Την άνοιξη, καθώς ο πληθωρισμός των ΗΠΑ αποδείχθηκε πιο ανθεκτικός από το αναμενόμενο, οι επενδυτές αμφισβήτησαν κατά πόσο θα μπορούσαν οι άλλες Κεντρικές Τράπεζες να μειώσουν τα επιτόκια, όπως η ΕΚΤ, εάν η Fed παρέμενε σε αναμονή φέτος πριν τα νομίσματά τους αποδυναμωθούν υπερβολικά, αυξάνοντας τις πιέσεις στις τιμές. Βάσει, όμως, των πιο πρόσφατων μακροοικονομικών δεδομένων, ιδίως αυτών που αφορούν την αγορά εργασίας, οι traders τιμολογούν λιγότερες περικοπές στην Ευρώπη από ό,τι για τη Fed, με την ΕΚΤ και την Τράπεζα της Αγγλίας να παρουσιάζονται πιο επιφυλακτικές σχετικά με το κατά πόσο «κέρδισαν» τον πληθωρισμό.
Η εμπιστοσύνη στις περικοπές της Fed που ξεκινούν είναι ένα όφελος για τις αγορές ομόλογων παγκοσμίως, οι οποίες συχνά κινούνται στο ίδιο βήμα με τα ομόλογα. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Βρετανίας σημειώνουν την πρώτη τριμηνιαία πτώση τους από τα τέλη του 2023.
Επιπλέον, τα χαμηλότερα επιτόκια των ΗΠΑ θα μπορούσαν να δώσουν στις Κεντρικές Τράπεζες των αναδυόμενων αγορών περισσότερο περιθώριο ελιγμών για να χαλαρώσουν και να στηρίξουν την εγχώρια ανάπτυξη. Περίπου το ήμισυ του δείγματος των 18 αναδυόμενων αγορών που παρακολουθεί το Reuters έχουν ήδη αρχίσει να μειώνουν τα επιτόκια σε αυτόν τον κύκλο, θέλοντας να προλάβουν τις περικοπές της Fed, με τις προσπάθειες «χαλάρωσης» να επικεντρώνονται στη Λατινική Αμερική και στην αναδυόμενη Ευρώπη. Αλλά η αστάθεια και η αβεβαιότητα γύρω από τις Προεδρικές Εκλογές των ΗΠΑ «θολώνουν» τις προοπτικές. «Οι αμερικανικές εκλογές θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο σε αυτό γιατί, ανάλογα με τις διάφορες δημοσιονομικές πολιτικές, περιπλέκουν πραγματικά τον κύκλο περικοπών», δήλωσε ο Trang Nguyen, παγκόσμιος επικεφαλής της πιστωτικής στρατηγικής EM στην BNP Paribas. «Θα μπορούσαμε να δούμε πιο ιδιόρρυθμες ενέργειες μεταξύ των Κεντρικών Τραπεζών».
Στη συναλλαγματική αγορά, εκείνες οι οικονομίες που ελπίζουν ότι οι μειώσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ θα αποδυναμώσουν περαιτέρω το ισχυρό δολάριο, ανεβάζοντας τα νομίσματά τους, μπορεί να απογοητευτούν. Η JPMorgan σημειώνει ότι το δολάριο έχει ενισχυθεί μετά την πρώτη μείωση της Fed σε τρεις από τους τέσσερις τελευταίους κύκλους. Οι προοπτικές του δολαρίου θα καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το πού τα επιτόκια των ΗΠΑ είναι σε σχέση με τα άλλα. Το ασφαλές γιεν και το ελβετικό φράγκο θα μπορούσαν να δουν τις αντίστοιχες εκπτώσεις τους στα επιτόκια των ΗΠΑ σχεδόν να μειώνονται στο μισό μέχρι το τέλος του 2025, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις του Reuters, ενώ η στερλίνα και το δολάριο Αυστραλίας ενδέχεται να αποκτήσουν μόνο οριακό πλεονέκτημα απόδοσης έναντι του δολαρίου. Ακόμα και αν το δολάριο δώσει πολύ χαμηλές αποδόσεις, θα συνεχίσει να έχει την απήχησή του μεταξύ των μη Αμερικανών επενδυτών.
Στις κεφαλαιαγορές, ένα παγκόσμιο ράλι μετοχών, το οποίο υποχώρησε πρόσφατα, λόγω των φόβων για την ανάπτυξη, θα μπορούσε να επαναληφθεί εάν τα χαμηλότερα επιτόκια στις ΗΠΑ τονώσουν την οικονομική δραστηριότητα και αποφευχθεί η ύφεση. Πάντα (σχεδόν) οι πρώτες μειώσεις των επιτοκίων μπορεί να ωθήσουν πτωτικά τις αγορές, καθώς μπορεί να αποτελεί ενέργεια αποφυγής μιας επικείμενης ύφεσης, η οποία δεν είναι σίγουρο (ακόμη) αν θα αποφευχθεί. Αν δεν καταγραφεί ύφεση, οι αγορές θα ανακάμψουν.
Στα εμπορεύματα, τα πολύτιμα και βασικά μέταλλα, όπως ο χαλκός, θα πρέπει να επωφεληθούν από τις μειώσεις των επιτοκίων της Fed, και για το τελευταίο, οι προοπτικές ζήτησης και η ήπια προσγείωση είναι βασικές. Τα χαμηλότερα επιτόκια και το ασθενέστερο δολάριο, που μειώνουν όχι μόνο το κόστος ευκαιρίας της κατοχής μετάλλων αλλά και της αγοράς τους για όσους χρησιμοποιούν άλλα νομίσματα, θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν τη δυναμική. Τα πολύτιμα μέταλλα θα μπορούσαν, επίσης, να κερδίσουν. Ο χρυσός, ο οποίος συνήθως έχει αρνητική σχέση με τις αποδόσεις, καθώς η μεγαλύτερη ζήτηση είναι για επενδυτικούς σκοπούς, συνήθως υπερτερεί των άλλων μετάλλων κατά τη διάρκεια των μειώσεων των επιτοκίων.
Για δυόμισι χρόνια, από τότε που η Federal Reserve ξεκίνησε την ταχύτερη σειρά αυξήσεων των επιτοκίων από τη δεκαετία του 1980, οι επενδυτές ήταν απελπισμένοι για οποιαδήποτε ένδειξη για το πότε θα αντιστρέψει την πορεία της. Πλέον, η περικοπή θεωρείται βέβαιη, και τα σενάρια που παίζουν μεταξύ των επενδυτών το πόσο μεγάλη θα είναι. Παρότι, λοιπόν, η συνεδρίαση της Fed για την απόφασή της σχετικά με την επιτοκιακή της πολιτικής είναι μεγάλη υπόθεση για τις αγορές, όπως αποδείχθηκε και παραπάνω, η επίδρασή της μπορεί και να μην είναι το ίδιο μεγάλη όσο αναμένεται.
Σύμφωνα με τον Milton Friedman, οι «μεγάλες και μεταβλητές καθυστερήσεις» μεταξύ των αλλαγών στη νομισματική πολιτική και των επιπτώσεών τους σε εταιρείες και καταναλωτές, μπορεί να καθυστερήσουν τις πραγματικές επιδράσεις αυτής της αλλαγής στις αγορές. Ακόμα και όταν η Fed ετοιμάζεται να χαλαρώσει, πολλοί δανειολήπτες θα αντιμετωπίσουν υψηλότερους λογαριασμούς τόκων. Οποιαδήποτε εταιρεία εξέδωσε χρέη σταθερού επιτοκίου ενώ τα χρήματα ήταν σχεδόν δωρεάν, που είναι πολλά από αυτά, θα χρειαστεί τελικά να αναχρηματοδοτήσει. Δεδομένου ότι υπάρχει μικρή προοπτική η Fed να επιστρέψει τα επιτόκια κοντά στο μηδέν σύντομα, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους για τέτοιες εταιρείες θα αυξηθεί για αρκετό καιρό ακόμη. Οι ιδιοκτήτες κατοικιών με στεγαστικά δάνεια σταθερού επιτοκίου που χρειάζονται αναχρηματοδότηση (για παράδειγμα μετά τη μετακόμιση κατοικίας) θα βρίσκονται σε παρόμοια θέση. Έτσι, οι μειώσεις των επιτοκίων μπορεί να δώσουν ώθηση στην οικονομία, και ως εκ τούτου τη χρηματιστηριακή αγορά, λιγότερο σήμερα από ό,τι θα έκαναν στο παρελθόν.
