Της Αρετής Σαραλέκου,
Την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου, το Στρατιωτικό Δικαστήριο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό επέβαλε τη θανατική ποινή σε 37 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων τριών Αμερικανών, ενός Βρετανού, ενός Καναδού και ενός Βέλγου, αφού τους έκρινε ένοχους στην κατηγορία συμμετοχής στο πραξικόπημα της 19ης Μαΐου του ίδιου έτους.
Καταρχάς απαραίτητη είναι η αναφορά στα γεγονότα της 19ης Μαΐου και κυρίως στον πρωτοστάτη αυτών, για την καλύτερη κατανόηση της παραπάνω δικαστικής απόφασης. Στην πρωτεύουσα του Κογκό, Κινσάσα, προσπάθησε μία ετερόκλητη ομάδα να ανατρέψει τον Πρόεδρο της χώρας, Felix Tshisekedi, ανεπιτυχώς. Της επιχείρησης αυτής ηγήθηκε ο Christian Malanga, Κογκολέζος πολιτικός και πολιτικός πρόσφυγας στην Αμερική από το 1998, ο οποίος ήταν πλούσιος επιχειρηματίας και διετέλεσε επικεφαλής του στρατού του Κογκό. Ο ίδιος αμφισβήτησε τις βουλευτικές εκλογές του 2011, συνελήφθη και ετέθη υπό κράτηση για πολλές εβδομάδες από τον πρώην Πρόεδρο, Joseph Kabila. Πριν από τη σύλληψη του αυτή, το 2001 και στην ηλικία των 18 ετών καταδικάστηκε στην Utah για επίθεση με όπλο και του επιβλήθηκε ποινή 30 ημερών στην φυλακή και 3 χρόνων σε επιτήρηση. Την ίδια χρονιά, κατηγορήθηκε για ενδοοικογενειακή βία και ξυλοδαρμό, ενώ και το 2004 βρέθηκε ξανά στο ειδώλιο του κατηγορουμένου για ενδοοικογενειακή βία με χρήση όπλου.
Μετά την αποφυλάκιση του το 2012, επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου και ίδρυσε το αντιστασιακό Ηνωμένο Κογκολέζικο Κόμμα (UCP). Στις 17 Μαΐου, ο Malanga δημιούργησε μία εναλλακτική Κυβέρνηση, την Κυβέρνηση του Νέου Ζαΐρ στην Εξορία, στις Βρυξέλες του Βελγίου και κήρυξε τον εαυτό του Πρόεδρο του Νέου Ζαΐρ. Ζαΐρ ήταν το όνομα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό, υπό του πρώην δικτάτορα Mobutu Sese Seko, που καθαιρέθη το 1997. Στα επόμενα χρόνια, μίλησε για την θρησκευτική ελευθερία στην Αφρική και οργάνωσε εκπαιδευτικά προγράμματα κατά της διαφθοράς για νέους Αφρικανούς στην Ευρώπη. Την ιδέα για πραξικόπημα πυροδότησε η ορκωμοσία του Προέδρου Felix Tshisekedi για δεύτερη φορά τον Ιανουάριο, μετά από εκλογές, το κύρος των οποίων σπιλώθηκε εξαιτίας υλικοτεχνικών θεμάτων, παρατυπιών και βίας (είναι χαρακτηριστικό ότι επανεκλέχθηκε με το 78% των ψήφων).
Τις πρώτες, λοιπόν, πρωινές ώρες της 19ης Μαΐου ένοπλοι άνδρες επιτέθηκαν στην οικία του τότε Υπουργού Οικονομικών, Vital Kamerhe, ο οποίος τώρα είναι Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης. Στη συνέχεια, η ομάδα κατευθύνθηκε προς το κτήριο που στέγαζε τα γραφεία του Felix Tshisekedi, από όπου μετέδιδαν ζωντανά τις κινήσεις τους ανεμίζοντας σημαίες του Ζαΐρ. Μάρτυρες δήλωσαν πως επρόκειτο για περίπου 20 επιτιθέμενους με στρατιωτικές στολές στο παλάτι, μέλη του κινήματος για το «Νέο Ζαΐρ», που συνδέεται με τον Malanga. Ακολούθησαν πολλοί πυροβολισμοί, από τους οποίους σκοτώθηκαν έξι άτομα. Ο Malanga σκοτώθηκε από πυροβολισμό, όταν προσπάθησε να αντισταθεί στη σύλληψή του.
Ακολούθησαν και άλλες συλλήψεις, με αποτέλεσμα 51 άτομα να δικαστούν σε στρατιωτικό δικαστήριο. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ακροάσεις μεταδόθηκαν από την εθνική τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Οι κατηγορούμενοι, στην πλειονότητα τους Κογκολέζοι, κατηγορήθηκαν για τρομοκρατία, φόνο, εγκληματική οργάνωση και παράνομη κατοχή όπλων, μεταξύ άλλων κατηγοριών. Από τους 51 κατηγορούμενους, οι 14 αθωώθηκαν, ενώ οι υπόλοιποι 37 καταδικάστηκαν σε θάνατο από τον δικαστή, Maj. Freddy Ehuma. κατηγοριών. Ανάμεσα στους 37 καταδικάστηκαν, μεταξύ των οποίων, τρεις Αμερικανοί, ένας Βρετανός, ένας Βέλγος και ένας Καναδός. Ο δικηγόρος των έξι ξένων κατηγορουμένων, Richard Bondo, είπε πως έχουν πέντε μέρες για να ασκήσουν έφεση.
Οι τρεις φυλακισμένοι Αμερικανοί είναι ο 21χρονος γιος του Malanga, Marcel Malanga, ο συνομήλικός του, Tyler Thompson Jr., που πέταξε από την Utah της Αμερικής στην Αφρική με τον Marcel Malanga για ταξίδι, που η οικογένειά του θεωρούσε διακοπές, και τον 36χρονο Reuben Zalman–Polun, ο οποίος φαίνεται να ήξερε τον Christian Malanga μέσω της εταιρίας εξόρυξης χρυσού του τελευταίου. Ο Marcel Malanga είναι Αμερικανός πολίτης γεννημένος στην Utah. Στο δικαστήριο δήλωσε πως ο πατέρας του απείλησε να σκοτώσει τον ίδιο και τον Thompson, εάν δεν συμμετείχαν στην επίθεση. Η μητέρα του, Brittney Sawyer, μίλησε για την αθωότητα του γιου της και το γεγονός ότι απλά ακολουθούσε τον πατέρα του.
Ο Thompson ήταν συμμαθητής του Malanga και συμπαίκτης στο ράγκμπι, στην πόλη Salt Lake. Σύμφωνα με την AP News, ο Thompson ήταν ο μόνος πρώην συμπαίκτης του Mangala που δέχτηκε την πρόταση του τελευταίου για ταξίδι στο Κογκό, μεταξύ των άλλων συμπαικτών που ο Malanga κάλεσε στο Κογκό, προωθώντας το από την μία ως οικογενειακές διακοπές και από την άλλη ως εθελοντικό ταξίδι για την κατασκευή πηγαδιών. Άλλοι συμπαίκτες δήλωσαν πως ο Marcel Mangala τους προσέφερε έως και 100.000 αμερικανικά δολάρια για να τον ακολουθήσουν σε μία «δουλειά» στο Κονγκό. Σύμφωνα με την μητριά του Thompson, δεν ήταν στο σχέδιο να ταξιδέψουν στο Κονγκό, αλλά μόνο στην Νότια Αφρική και την Σουαζιλάνδη. Το State Department δεν έχει δηλώσει πως οι κατηγορούμενοι κρατούνται παράνομα, κάτι που καθιστά απίθανο να προσπαθήσουν Αμερικανοί αξιωματούχοι να διαπραγματευτούν την επιστροφή τους. Για τους υπόλοιπους ξένους κατηγορούμενους δεν υπάρχουν πολλές επίσημες πληροφορίες, ενώ αναφορικά με τον Βρετανό και τον Καναδό φαίνεται ότι ήταν πολιτογραφημένοι πολίτες του Κογκό.
Το Κογκό φέτος επανέφερε την θανατική ποινή, αίροντας ένα δικαιοστάσιο τουλάχιστον δύο ετών, καθώς οι αρχές δυσκολεύονται να περιορίσουν τη βία και τις επιθέσεις ανταρτών στη χώρα. Ο ποινικός κώδικας της χώρας επιτρέπει στον Πρόεδρο να ορίζει τη μέθοδο εκτέλεσης. Παλαιότερα, οι εκτελέσεις στο Κογκό πραγματοποιούνταν με εκτελεστικό απόσπασμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Court in Congo hands down death sentences to 37 people on coup charges, Africa News, διαθέσιμο εδώ
- Three Americans and 34 others sentenced to death over coup attempt in Congo, CNN, διαθέσιμο εδώ
- Briton and Americans among 37 given death sentence over DRC coup attempt, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
