Του Γιώργου Τζεμίντιμπη,
Η πολυκύμαντη και πολυσήμαντη ιστορία των νεότερων Ολυμπιακών Αγώνων καταδεικνύει την εξέλιξη του νεωτεριστικού ανθρωπίνου πνεύματος, ορμώμενο απ’ τον ρομαντισμό έως τα σύγχρονα διλήμματα γεωπολιτικής προβολής ισχύος. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2024, που ολοκληρώθηκαν πριν λίγο καιρό στο Παρίσι, θα συζητιούνται για αρκετά χρόνια για ορισμένες, σύμφωνα με μερικούς, «παραφωνίες» τους, ενώ οι Παραολυμπιακοί Αγώνες συνεχίζονται στην Πόλη του Φωτός. Οι αποφάσεις έχουν ληφθεί για τους δύο επόμενους Αγώνες: το 2028 θα φιλοξενηθούν στο Λος Άντζελες των ΗΠΑ και το 2032 στο Brisbane της Αυστραλίας. Η συζήτηση για να ληφθεί απόφαση για το 2036 δεν είναι καθόλου εύκολη. Πρωτεύοντα ρόλο δεν έχουν πια οι αναπτυγμένες χώρες, οι οποίες για τέσσερις συναπτές φορές (2020-2032) έχουν αναλάβει το μεγάλο αυτό ολυμπιακό χρέος, αλλά οι αναπτυσσόμενες, των οποίων οι προτάσεις πολλές φορές μοιάζουν και εντυπωσιάζουν. Είναι αξιοσημείωτο ότι δύο απ’ αυτές φιλοδοξούν να φιλοξενήσουν τους Αγώνες στις νέες τους πρωτεύουσες, ενώ άλλες θέλουν να φέρουν το ολυμπιακό πνεύμα σε μέρη όπου δεν έχει ξαναπάει. Στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε με τις κυριότερες από αυτές τις υποψηφιότητες, ειδικά με όσες παρουσιάζουν μεγάλο γεωπολιτικό ενδιαφέρον.
Πρώτη πρόταση που θα εξετάσουμε είναι αυτή της Ινδονησίας. Η χώρα, αντιμετωπίζοντας μεγάλα προβλήματα βύθισης λόγω της κλιματικής αλλαγής, θα μεταφέρει την πρωτεύουσά της από την Τζακάρτα σε μια νέα πόλη, τη Νουσαντάρα. Η Ινδονησία είχε ήδη φιλοξενήσει τα τελευταία χρόνια πολλούς ασιατικούς αγώνες, κυρίως στην Τζακάρτα, αλλά η ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2036 θα έδειχνε σε ολόκληρο τον κόσμο το νέο πρόσωπο της ταχέως αναπτυσσόμενης χώρας. Η πολυπληθής Ινδονησία επιθυμεί να αποτελέσει το πρώτο κράτος-μέλος της ASEAN (Ένωση Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας, διεθνής οργανισμός ο οποίος περιλαμβάνει δέκα κράτη) που θα διοργανώσει τους Αγώνες. Ο πρόεδρος της χώρας και ο πρόεδρος της ινδονησιακής Ολυμπιακής Επιτροπής, αφότου έχασαν το «χρίσμα» για τους Αγώνες του 2032, αποβλέπουν στη διοργάνωση των Ολυμπιακών του 2036 στο αρχιπέλαγος.
Πολύ κοντά με εμάς, λίγο ανατολικότερα, μία πόλη πολύ πρόθυμη τα τελευταία περίπου τριάντα χρόνια να διοργανώσει τους Ολυμπιακούς είναι η Κωνσταντινούπολη. Η Κωνσταντινούπολη έχει αποδείξει την αξία της στη διοργάνωση μεγάλων ευρωπαϊκών αθλητικών γεγονότων, και φιλοδοξεί να διεξαγάγει το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός του πλανήτη το 2036. Η διοργάνωση των Ευρωπαϊκών Παρα-Αγώνων Νέων το 2025, των Ευρωπαϊκών Αγώνων του 2027 και του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου του 2032 (μαζί με την Ιταλία) ίσως να διασκεδάσει τους ενδοιασμούς της Δ.Ο.Ε, και να ενισχύσει την υποψηφιότητα της διηπειρωτικής πόλης. Ο δήμαρχος της μεγαλύτερης τουρκικής πόλης, Ιμάμογλου, δηλώνει αισιόδοξος: «Η Κωνσταντινούπολη έχει προσπαθήσει τέσσερις φορές για τη διεξαγωγή των Αγώνων (1996, 2000, 2008 και 2020) και δυστυχώς όλες αυτές οι προτάσεις απέτυχαν. Θα ξανακάνουμε πρόταση για πέμπτη φορά για το 2036. Και οι 16 εκατομμύρια Κωνσταντινουπολίτες είναι πρόθυμοι να διοργανώσουν τους Αγώνες. Η θέληση της τοπικής κυβέρνησης δεν αρκεί. Οι κάτοικοι και οι εθελοντές πρέπει να καταπιαστούν με την πρόταση αυτής της πόλης με την πλούσια ιστορία και τα θαυμάσια τοπία. Ως πόλη του αθλητισμού, η Κωνσταντινούπολη είναι έτοιμη». Εάν η Πόλη αναλάβει τους Αγώνες, θα γίνει η πρώτη στη Μέση Ανατολή που θα τους διοργανώσει. Άλλες χώρες που έχουν, στο μεταξύ, εκδηλώσει ανάλογο ενδιαφέρον είναι η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ.
Μία άλλη κραταιά ανερχόμενη δύναμη που, παρά την ελάχιστη, μάλλον, παρουσία της στους Ολυμπιακούς, ενδιαφέρεται πολύ να τους διοργανώσει είναι η Ινδία. Μέλος της BRICS, είναι η μόνη απ’ τα τέσσερα ιδρυτικά της μέλη (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα), που δεν έχει φιλοξενήσει ακόμα τους Ολυμπιακούς. Η ινδική Ολυμπιακή Επιτροπή έχει δείξει ζωηρό ενδιαφέρον για τους Αγώνες του 2036, ενώ ο πρόεδρος της διοργανώτριας Γαλλίας, Μακρόν, έχει στηρίξει ρητά την υποψηφιότητα της Ινδίας, στα πλαίσια της ενίσχυσης των διμερών σχέσεων. Ένα δύσκολο ζήτημα σχετικά με την υποψηφιότητα της Ινδίας είναι η πόλη που θα κληθεί να διοργανώσει τους Αγώνες.
Τον Αύγουστο του 2023, ο Υπουργός Αθλητισμού της χώρας εξέφρασε τη στήριξή του για το Αχμενταμπάντ, την έβδομη μεγαλύτερη μητρόπολη της Ινδίας, η οποία, αν και μάλλον άγνωστη στη Δύση, είναι από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πόλεις στην κόσμο, η κατεξοχήν έξυπνη πόλη της υποηπείρου και με την καλύτερη ποιότητα ζωής στη χώρα, σύμφωνα με τους Times της Ινδίας. Επίσης, έχει το μεγαλύτερο στάδιο σε ολόκληρο τον κόσμο, το οποίο φέρει το όνομα του νυν προέδρου της χώρας, Ναρέντρα Μόντι, με χωρητικότητα 132.000 θεατών. Παράλληλα, η χώρα, αν επιλεγεί, θέλει να εισαγάγει στους Ολυμπιακούς του 2036 νέα αθλήματα, τα οποία γνωρίζουν άνθηση στην Ινδία: γιόγκα, καμπάντι, σκάκι, κ.ά. Μια ενδιαφέρουσα, δίχως άλλο, πρόταση, η οποία, κι αν δεν ευοδωθεί το 2036, σίγουρα θα έχει αντίκτυπο στη διοργάνωση μελλοντικών Αγώνων. Παρ’ όλα αυτά, δεν παύουν να εγείρονται από ειδικούς και ακτιβιστές ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με την πιθανή διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων στην Ινδία, όπως συνέβη άλλωστε και με το Μουντιάλ του Κατάρ.
Η τελευταία πόλη που θα εξετάσουμε εδώ είναι μία δίχως όνομα. Η Νέα Διοικητική Πρωτεύουσα της Αιγύπτου, με πολλά υποψήφια ονόματα και ενδιαφέροντα κατασκευαστικά σχέδια, φιλοδοξεί να γίνει το 2036 η πρώτη πόλη στην Αφρική, αλλά και στη Μέση Ανατολή, που θα φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το Στάδιο “Misir” είναι το δεύτερο μεγαλύτερο γήπεδο της αφρικανικής ηπείρου, που κατασκευάζεται στο πλαίσιο μιας Διεθνούς Ολυμπιακής Πόλης, όπου ευελπιστούν οι Αιγύπτιοι να φιλοξενήσουν τουλάχιστον το Μουντιάλ, αν όχι και τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο ταμίας της αιγυπτιακής Ολυμπιακής Επιτροπής, Abdel Aziz Ghoneim, έχει δηλώσει τα εξής: «Οι υπερσύγχρονες υποδομές που απέκτησε η Αίγυπτος τα τελευταία χρόνια ενθάρρυναν τη χώρα να σκεφτεί τη διοργάνωση αγώνων, ώστε να αξιοποιήσει το μεγάλο της ανθρώπινο και οργανωτικό δυναμικό. Ο πρόεδρος της Δ.Ο.Ε Τόμας Μπαχ είπε σε πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα μας ότι η Αίγυπτος είναι έτοιμη να διεξαγάγει τους Ολυμπιακούς Αγώνες και έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, ολοκληρώνοντας περί το εξήντα τοις εκατό των οργανωτικών προσπαθειών, με υποδομές και δρόμους. Τα υπόλοιπα είναι ζητήματα προϋπολογισμού και οικονομικών». Ένας άλλος Αιγύπτιος αξιωματούχος, εξάλλου, δήλωσε ότι «ήρθε η ώρα της Αφρικής. […] Η Αφρική δεν είναι ένας κοιμώμενος γίγαντας, αλλά ένας γίγαντας ξύπνιος».
Μαζί με όλες τις προαναφερθείσες πόλεις, υπάρχουν κι άλλες που έχουν δείξει ενδιαφέρον για τη διεξαγωγή των Αγώνων, όπως το Σαντιάγκο, το Κέιπ Τάουν, η Σεούλ, η Τσενγκντού (Κίνα), η Ντόχα, το Ριάντ, το Τορόντο, κ.ά., ενώ την υποψηφιότητά τους, τουλάχιστον για τους Ολυμπιακούς του 2036, απέσυραν η Μαδρίτη, το Βερολίνο και το Λονδίνο. Οι πιο «ζωηροί» και ενδιαφέροντες, πάντως, υποψήφιοι είναι οι πόλεις που εξετάστηκαν προηγουμένως. Σε μια εποχή όπου η διοργάνωση των Αγώνων δεν αποφέρει κάποιο ουσιαστικό οικονομικό όφελος, η διεκδίκησή τους είναι ζήτημα πρωτίστως γεωπολιτικής. Αναμφίβολα, μας κεντρίζει το ενδιαφέρον ότι, μετά από τέσσερις διοργανώσεις ανεπτυγμένων βιομηχανικών κρατών, η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της διεξαγωγής των Αγώνων σε χώρες, γενικά, του παλιού «Τρίτου Κόσμου», που θέλουν να δείξουν σε όλους, μέσα σε νέους υπερσύγχρονους αστικούς ιστούς, το καινούριο τους πρόσωπο, να διεκδικήσουν κι αυτές «μία θέση στον ήλιο» (ευχόμαστε εντός των πλαισίων του ολυμπισμού, χωρίς ανάλογα «διχαστικές» επιπτώσεις με αυτές των Αγώνων του 1936).
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Indonesia’s 2036 Olympic bid to centre on new capital Nusantara, Inside the games, διαθέσιμο εδώ
- ‘Miraculous’ Istanbul hopes fifth time’s a charm for 2036 Games, says mayor, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- India to push its Olympics 2036 bid in Paris, seek inclusion of yoga, kabaddi, kho-kho, India Today, διαθέσιμο εδώ
- Egypt ambitious for Paris success with an eye on 2036, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Will Africa ever host the Olympic Games as Egypt prepares 2036 bid?, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Egypt looking to reach top of international sports pyramid, Deutsche Welle, διαθέσιμο εδώ
- France will help support India’s 2036 Olympics bid, President Macron vows, Games Bids, διαθέσιμο εδώ
