Της Αναστασία Δρόσου,
Μετά την άδοξη ρητορική μάχη του Biden με τον Trump τον προηγούμενο μήνα, η οποία οδήγησε στην τελειωτική του πτώση, η διάδοχός του Harris προσπαθεί να αποδείξει πως ο «πόλεμος» των Δημοκρατικών για την προεδρία δεν έχει τελειώσει. Με τα μάτια στραμμένα στους δύο υποψηφίους, οι αμφιταλαντευόμενοι (όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις) αμερικανοί ψηφοφόροι, αλλά και όλος ο υπόλοιπος πλανήτης, παρακολούθησαν με κομμένη την ανάσα το debate των υποψηφίων προέδρων στο ABC. Οι εντυπώσεις που προκλήθηκαν ήταν έντονες (ως συνήθως), αλλά αυτό που έχει σημασία στο κάτω κάτω της γραφής είναι τι αποκομίσαμε εμείς ως θεατές από αυτό το debate, αλλά και τι προμηνύει για το μέλλον της Αμερικής.
Αξίζει αρχικά να κάνουμε μία αισιόδοξη (ή τέλος πάντων όπως το δει κανείς) παρατήρηση. Αυτή τη φορά έγινε μία συζήτηση υψηλότερου επιπέδου (σε σχέση πάντα με το τελευταίο debate Biden-Trump), υπό την εποπτεία των παρουσιαστών του ABC. Μάλιστα, οι τελευταίοι δεν δίστασαν να διορθώνουν τον Trump όταν «πετούσε» αθεμελίωτες ανακρίβειες, όπως ότι οι μετανάστες τρώνε κατοικίδια ζώα ή πως εκατομμύρια από αυτούς εισέρχονται στις ΗΠΑ απευθείας από φυλακές και ψυχιατρικά άσυλα ξένων κρατών. Αυτό, άλλωστε, οφείλουν να κάνουν ως σωστοί δημοσιογράφοι. Ωστόσο, τίθενται και μερικά ερωτηματικά για την αντικειμενικότητά τους, αφού δεν φαίνεται να έκαναν το ίδιο και με τη Harris, η οποία «παραφούσκωσε» στοιχεία. Για παράδειγμα, υποστήριξε πως η φορολογική πολιτική του Trump θα κοστίσει στις οικογένειες τουλάχιστον 4.000 δολάρια, γεγονός που δεν επιβεβαιώνεται από τις περισσότερες εκτιμήσεις, ενώ η ίδια παρερμήνευσε την αναφορά της λέξης «αιματοχυσία» από τον Trump, παρουσιάζοντάς την ως απειλή σε περίπτωση ήττας του, ενώ εκείνος την ανέφερε σε διαφορετικό πλαίσιο.
Το ενδιαφέρον ήταν ότι η συζήτηση κινήθηκε αποκλειστικά γύρω από τα θέματα που αποτελούν «καυτή πατάτα» για κάθε αμερικανό. Από τη μία, ο Trump είχε την ευκαιρία να δώσει έμφαση στις λέξεις-κλειδιά της ατζέντας του, τον πληθωρισμό και τη μετανάστευση, που κατ’ εκείνον αποτελούν το κουτί της Πανδώρας στα χέρια των Δημοκρατικών. Τόνισε τις «επιτυχίες» της προεδρίας του σε αυτό τον τομέα, αλλά και σε ό τι αφορά τη διαχείριση της πανδημίας, με την Harris να τις αμφισβητεί έντονα. Ακόμη, δεν δίστασε να παρουσιάσει τις δικαστικές διώξεις εναντίον του ως πολιτικά υποκινούμενες, χρησιμοποιώντας τον όρο “weaponization”. Εμφανώς εκνευρισμένος σε διάφορες φάσεις του debate, έφτασε στο σημείο αυθόρμητα να παραδεχτεί πως το οικονομικό του πλάνο δεν είναι ακόμη ολοκληρωμένο (ευτυχώς τουλάχιστον έχει μία γενική ιδέα). Εξάλλου, για εκείνον, η Harris είναι ο Biden.
Από την άλλη, η υποψήφια των Δημοκρατικών παρουσίασε τον εαυτό της ως μία νέα ηγετική φιγούρα για τους αμερικανούς. Υπογράμμισε τις προθέσεις της να ανακουφίσει οικονομικά τη μεσαία τάξη και να ενισχύσει το αμερικανικό εμπόριο. Αντιπροσωπεύοντας τα αιτήματα των γυναικών, ταάχθηκε υπέρ του δικαιώματος της άμβλωσης και της νομοθετικής κατοχύρωσης της για όλες τις Αμερικανίδες. Το επίπεδο, πάντως, έπεσε και πάλι, όταν ανέφερε πως οι προεκλογικές συγκεντρώσεις του Trump μαζεύουν λιγότερο κόσμο από τις δικές της, ενώ πολλοί από τους παρευρισκόμενους φεύγουν νωρίτερα, έχοντας βαρεθεί. Φυσικά, αυτό έδωσε τη σκυτάλη στον πρώην Πρόεδρο για περαιτέρω προσβλητικές αναφορές.
Ενδιαφέρουσα ήταν και η στροφή της συζήτησης προς το ζήτημα των φυλετικών διακρίσεων, ένα ζήτημα που η αμερικανική κοινωνία προσπαθεί να λύσει εδώ και αιώνες. Οι παρουσιαστές έφεραν τον Trump αντιμέτωπο με τη δήλωσή του τον προηγούμενο μήνα πως η Harris «τώρα τελευταία έχει εξελιχθεί σε μαύρη». Ο Trump απάντησε πως δεν τον νοιάζει τι είναι η αντίπαλός του, αποφεύγοντας να απαντήσει ουσιαστικά. Να σημειωθεί ότι η υποψήφια των Δημοκρατικών έχει τόσο ασιάτικες όσο και αφροαμερικανικές ρίζες, ενώ η ίδια τόνισε πως ο Trump χρησιμοποιεί τον ρατσισμό για να διχάσει τον αμερικανικό λαό. Πρόκειται για μία συζήτηση που έπρεπε να γίνει, σε μία κοινωνία η οποία υποτίθεται ότι την είχε αφήσει στο παρελθόν, με την πραγματικότητα να διαφέρει.
Μία άλλη παρατήρηση αφορά το ζήτημα του φύλου. Με την Harris να φλερτάρει με τον τίτλο της πρώτης γυναίκας Προέδρου των ΗΠΑ, το γεγονός αυτό δεν αναφέρθηκε ούτε από την ίδια ούτε από τον Trump. Ευτυχώς, δηλαδή, γιατί η συζήτηση μπορεί να έπαιρνε τη στροφή που είχε πάρει στο debate Trump-Clinton, όπου εκείνος είχε χαρακτηρίσει την τότε αντίπαλό του “nasty woman”. Η Harris παρουσιάζεται, έτσι, ως μία ικανή υποψήφια, με την ικανότητά της να είναι ανεξάρτητη από το φύλο της: είναι πάνω από όλα πολιτικός, κατ’ ισότιμία με τον αντίπαλό της. Πάντως, εμείς οι υπόλοιποι οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την ανθεκτικότητά της, καθώς δεν άφησε το φύλο της (ένα αντικειμενικό εμπόδιο) να την αποτρέψει από την πολιτική. Και ναι, οι σκοπιμότητες της επιλογής της εντός των Δηνοκρατικών μπορεί να είναι πολλές, αλλά η συμβολικότητα του ρόλου της είναι οπωσδήποτε μεγάλη.
Καταλήγοντας, θα επιστρέψω στην αρχή του debate, όταν οι δύο υποψήφιοι έσφιξαν τα χέρια τους για πρώτη φορά, καθώς δεν είχαν ξαναγνωριστεί από κοντά. Τότε, η Harris εξέφρασε την επιθυμία της για μία καλή συζήτηση, ενώ ο Trump ευχήθηκε «καλή διασκέδαση». Όσο κι αν σε διάφορες στιγμές το debate προκάλεσε γέλιο, η πολιτική κάθε άλλο παρά διασκέδαση είναι. Με πολλούς να εκλπίζουν σε μία δεύτερη τηλεοπτική αναμέτρηση Harris-Trump, ο χρόνος για τις εκλογές πλησιάζει, σφίγγοντας τη θηλιά γύρω από τον λαιμό των αμερικανών ψηφοφόρων, που καλούνται να αποφασίσουν ποιος από τους δύο υποψηφίους αξίζει να κρατήσει τα ηνία των ΗΠΑ – μία απόφαση που ακόμη και μετά το debate δεν είναι σίγουρο πως έχει ξεκαθαρίσει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- 10 takeaways from the Harris-Trump debate, PBS News, διαθέσιμο εδώ
- Harris and Trump debate: Sept. 10 Campaign News, The New York Times, διαθέσιμο εδώ
- Presidential debate highlights: Harris and Trump spar over abortion, immigration and economy in first faceoff of 2024 race, NBC News, διαθέσιμο εδώ
