Της Έλενας Παντελακάκη,
Οι πρώτες θεωρίες σχετικά με την έννοια του μυαλού αναπτύχθηκαν στην αρχαιότητα, με φιλοσόφους, όπως ο Πλάτωνας κι ο Αριστοτέλης, να υποστηρίζουν ότι το μυαλό συνδέεται στενά με την ψυχή του ανθρώπου. Το μυαλό επηρεάζει συλλήβδην την προσωπικότητά μας, τη συμπεριφορά, τις πράξεις κι εν τέλει την καθημερινότητά μας, γεγονός που αντανακλάται από τη συχνή χρήση φράσεων όπως «άνοιξε το μυαλό σου», «βγάλ΄το από το μυαλό σου», «το μυαλό μου παίζει παιχνίδια» ή « αν βάλεις κάτι στο μυαλό σου…» στον καθημερινό μας λόγο.
Ειδικότερα, οι σκέψεις μας, είτε είναι θετικές είτε αρνητικές, διαμορφώνουν την πραγματικότητά μας, διότι καθορίζουν τη σωματική μας ευεξία, καθώς και τη συναισθηματική-ψυχική μας κατάσταση. Η αρχαία φράση «νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ» δηλώνει ότι ένα υγιές σώμα είναι αποτέλεσμα ενός υγιούς πνεύματος και το αντίστροφο. Πολλές φορές όταν νιώθουμε άγχος ή ανησυχία, το σώμα μας αρχίζει να πονάει, η καρδιά μας χτυπά πιο δυνατά κι η όρεξή μας κόβεται. Αντίστροφα, όταν αρρωσταίνουμε, περιοριζόμαστε σε πολλά πράγματα, με αποτέλεσμα να πέφτει η διάθεσή μας και να δυσανασχετούμε. Από τα παραπάνω παραδείγματα προκύπτει, ότι τόσο το σώμα όσο και η ψυχή μας επηρεάζονται σημαντικά το ένα από το άλλο.
Πώς, όμως, το μυαλό μας μπορεί να καθορίσει τη σωματική και ψυχική μας υγεία;
Όταν επικεντρωνόμαστε στις όμορφες πτυχές τις ζωής μας, κάνοντας θετικές σκέψεις, τότε αποβάλλουμε ένα μεγάλο φόρτο προβληματισμών, που μας αγχώνουν και μας καταβάλλουν. Το σώμα μας λειτουργεί ομαλά, έχουμε περισσότερη ενέργεια και όρεξη να ζήσουμε, να κάνουμε όνειρα, να εξελιχθούμε και να δημιουργήσουμε μία καθημερινότητα που να μας αρέσει. Εάν, ωστόσο, εστιάσουμε στα προβλήματα και τις δυσκολίες της ζωή, τότε είναι σαν να βάζουμε τρικλοποδιά στον εαυτό μας. Γεμίζουμε με αρνητικές σκέψεις το μυαλό μας, αγωνιούμε για τον μέλλον και αγχωνόμαστε για πράγματα, τα οποία τις περισσότερες φορές δεν μπορούμε να ελέγξουμε, με αποτέλεσμα να δημιουργούμε μια σκληρή και οδυνηρή για εμάς πραγματικότητα. Είναι, άραγε, τυχαίο, ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν κατάθλιψη, στρες ή πάσχουν από κάποιο αυτοάνοσο, αναγκάζοντας τον εαυτό τους να υπομείνει μια ανυπόφορη καθημερινότητα.
Ένας άνθρωπος με υγιή συλλογισμό, φροντίζει και νοιάζεται για το σώμα και τον ψυχισμό του. Αποκτά συνήθειες, που σταδιακά γίνονται νοοτροπία, διαμορφώνοντας την πραγματικότητά του. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να επιθυμεί να χάσει λίγα κιλά και συγχρόνως να αποκτήσει περισσότερη αντοχή, ώστε να εκπληρώνει με μεγαλύτερη ευκολία τις υποχρεώσεις του μέσα στη μέρα. Αν οι σκέψεις του εστιάζουν στα οφέλη μιας καλύτερης σωματικής κατάστασης, τότε θα ξεκινήσει να γυμνάζεται, ενδεχομένως θα ακολουθήσει μία διατροφή, θα περιορίσει το ποτό και το κάπνισμα, όπως κι άλλες κακές συνήθειες. Μετά από ένα εύλογο διάστημα, θα συνηθίσει στον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, αποκτώντας περισσότερη ενέργεια, σωματική ευεξία, πειθαρχία, αυτοπεποίθηση για την επίτευξη του στόχου του και πολλά ακόμα οφέλη. Αντίθετα, σε περίπτωση που ο συλλογισμός του είναι αρνητικός, θα εστιάσει στην αδυναμία του να ακολουθήσει μία συγκεκριμένη διατροφή ή ένα πρόγραμμα γυμναστικής, βρίσκοντας τη διαδικασία βαρετή, δύσκολη ή απαιτητική , θα συνεχίσει να είναι αναβλητικός και να αμφισβητεί τις δυνατότητές του, με αποτέλεσμα να υιοθετεί χαρακτηριστικά αναβλητικότητας, τεμπελιάς ή βαρεμάρας και απαισιοδοξίας σε ποικίλους τομείς της ζωής του.
Μόλις περιγράψαμε δυο πολύ διαφορετικές καθημερινότητες. Η αντίθεση μεταξύ τους έγκειται στον -διαφορετικό κάθε φορά- τρόπο σκέψης του ανθρώπου. Οι σκέψεις μας, όταν τείνουν να επαναλαμβάνονται, γίνονται συνήθεια, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τη νοοτροπία, την προσωπικότητα και γενικότερα τη ζωή μας. Οι θετικές σκέψεις, λοιπόν, είναι ωφέλιμες τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική μας υγεία, για αυτό καθίσταται πολύ σημαντικό να τροφοδοτούμε τον οργανισμό μας με αισιοδοξία, ηρεμία και όμορφες, αισιόδοξες σκέψεις. Το μυαλό μας είναι η δύναμή μας! Μην το ξεχνάτε!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Νους υγιής εν σώματι υγιεί, psychologistcyprus.com, διαθέσιμο εδώ
- Η σχέση μεταξύ του μυαλού και του εγκεφάλου, cognifit.com, διαθέσιμο εδώ
- Το φαινόμενο Nocebo και η δύναμη του μυαλού μας, olafaq.gr, διαθέσιμο εδώ
