Του Νίκου Λυκομήτρου,
Ο σημερινός Πρόεδρος της Αλγερίας Abdelmadjid Tebboune, υπήρξε πρώην Υπουργός του τέως Προέδρου Bouteflika, ο οποίος ήταν πρόεδρος για πάνω από δύο δεκαετίες και ανετράπη μετά από εκτεταμένες διαδηλώσεις το 2019, λόγω της αυταρχικής διακυβέρνησης και των οικονομικών προβλημάτων, αλλά και εξαιτίας της γενικότερης διαφθοράς που μάστιζε τη χώρα. Ο Tebboune εξελέγη με 58% τον Δεκέμβριο του 2019 σε μια εκλογική διαδικασία με χαμηλή συμμετοχή. Το 2020 ανέλαβε την διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος για το Σύνταγμα, όμως το 2021 έγιναν και πάλι διαδηλώσεις εναντίον του, λόγω της συνέχισης των πρακτικών του προκατόχου του και της αποτυχίας της προηγούμενης επανάστασης να εκπληρώσει τους σκοπούς της.
Όσον αφορά την οικονομία, ο πληθωρισμός αποτέλεσε πρόβλημα για την κυβέρνηση, όμως οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, οδήγησε την Ε.Ε. να αναζητήσει Αλγερινό αέριο (η χώρα είναι μεγάλος παραγωγός φυσικού αερίου), και υπήρξε έτσι αρωγός στην συγκράτηση των οικονομικών προβλημάτων και την αύξηση των κοινωνικών δαπανών, χωρίς όμως να γίνει και η ανάλογη προσπάθεια της προώθησης των εθνικών στόχων σε εσωτερική και εξωτερική πολιτική. Για παράδειγμα, οι προσπάθειες της χώρας να ενταχθεί στο μπλοκ των BRICS δεν απέδωσαν, ενώ ο κύριος αντίπαλος της χώρας, το γειτονικό Μαρόκο, έχει καταφέρει να φέρει υπέρ του την Ισπανία και την Γαλλία όσον αφορά τις αξιώσεις του στην Δυτική Σαχάρα (η Αλγερία υποστηρίζει την ανεξαρτησία της, ενώ το Μαρόκο την ένταξη της στο Μαρόκο).
Οι εκλογές επρόκειτο να γίνουν τον Δεκέμβριο. Όμως η κυβέρνηση αποφάσισε αυτές να γίνουν τον Σεπτέμβριο, με το σκεπτικό πως το γεγονός ότι τα σχολεία ανοίγουν αυτή τη περίοδο και οι εκδρομείς επιστρέφουν, θα οδηγούσε σε υψηλότερη συμμετοχή, κάτι το οποίο αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό. Πολλοί υποψήφιοι που είχαν δηλώσει την πρόθεση τους να συμμετάσχουν αποκλείστηκαν, ενώ στην χώρα οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι συλλήψεις πολιτικών αντιπάλων, συχνά με στημένες κατηγορίες, πρακτική που υπήρχε και επί Bouteflika, συνεχίζεται και επί Tebboune. Αρκετά στελέχη της αντιπολίτευσης θεωρούν ότι η κατάσταση της χώρας είναι ακόμη χειρότερη από το 2019, ενώ και οι κρατικοί φορείς έχουν μετατραπεί σε αρμούς που χρησιμοποιεί ο Tebboune για να προωθήσει το πελατειακό του δίκτυο, όπως έκανε και ο προκάτοχός του. Ακόμη και σήμερα διώκονται άνθρωποι όλων των καταβολών με ψεύτικες κατηγορίες, και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παραβλέπουν τις παραβιάσεις λόγω της σημασίας της χώρας ως παραγωγός φυσικού αερίου.
Σε αυτές τις εκλογές, από τους 15 πολιτικούς που ανακοίνωσαν την πρόθεση τους να κατέβουν, μόνο δύο εκ των πολιτικών αντιπάλων συγκέντρωσαν αρκετές υπογραφές για να μπορέσουν να κατέβουν. Αυτοί δεν εναντιώνονται σοβαρά στο στρατιωτικό κατεστημένο, ενώ υπόσχονται την χαλάρωση των πολιτικών καταστολών, την αναθεώρηση των «άδικων νόμων», και την αμνηστία σε πολιτικούς κρατούμενους μεταξύ άλλων. Γενικότερα, μετά την κυκλοφορία των αποτελεσμάτων ο Tebboune κέρδισε με 94%, ενώ οι ελάχιστοι αντίπαλοι του πήραν πολύ χαμηλά και ασήμαντα ποσοστά. Η συμμετοχή των νέων στις εκλογές ήταν χαμηλή, καθώς οι νέοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση δεν τους προσφέρει πολλά και ότι η ψήφος τους δεν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία.
Η συμμετοχή ήταν σύμφωνα με τις κρατικές αρχές 48%, όμως το πραγματικό ποσοστό συμμετοχής των ψηφοφόρων ήταν γύρω στο 23%, για τους παραπάνω λόγους που αναφέρθηκαν, σε βαθμό μάλιστα που και οι τρεις υποψήφιοι ζήτησαν από την εφορευτική επιτροπή να δώσει οριστικό αποτέλεσμα. Για την Αλγερία η επανεκλογή Tebboune σημαίνει ότι μάλλον θα δούμε την αύξηση των κοινωνικών δαπανών σε ακόμα πιο υψηλά επίπεδα. Οι συστηματικές δαπάνες της Αλγερίας σε επιδόματα έχουν να κάνουν με την άνοδο των τιμών των φυσικών της πόρων, κάτι που έχει οδηγήσει στην αύξηση των εσόδων τις χώρας από τις εξαγωγές. Παράλληλα, κεντρικό μέρος της εκστρατείας του Tebboune είναι και η οικονομία, καθώς έχει δεσμευθεί την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας ιδίως στους νέους. Τελευταία έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις με σκοπό την δημιουργία πιο ευνοϊκού περιβάλλοντος για τους επενδυτές.
Η επανεκλογή Tebboune ήταν κάτι το αναμενόμενο. Δεν προκαλεί έκπληξη σε κανέναν πολιτικό αναλυτή, δεδομένου του ότι είχε ήδη καταφέρει να ελέγξει τον κρατικό μηχανισμό, να αποκτήσει σημαντικά ερείσματα στο στρατό, που είναι σημαντικός αρμός της πολιτικής στη χώρα, ενώ είχε ήδη κερδίσει την εμπιστοσύνη αρκετών πολιτών λόγω της αύξησης των κοινωνικών δαπανών αλλά και της γενικότερης οικονομικής ανάλυσης που ακολούθησε μετά το 2022 με την ισχυροποίηση του ρόλου της Αλγερίας ως ενεργειακό. Όμως, το τίμημα της επανεκλογής του είναι η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η χαμηλή συμμετοχή. Σημαντικό ζήτημα είναι να υπάρξει σεβασμός στις θεμελιώδεις ελευθερίες, αλλά και να υπάρξει μεγαλύτερη κινητοποίηση της Αλγερινής κοινωνίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Algeria election to take place amid ‘steady erosion of human rights’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Voting under way in Algeria’s presidential election, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Algeria’s Abdelmadjid Tebboune re-elected president with 94.7 percent vote, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Algeria declares President Tebboune election winner with 95% of vote, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Algerian presidential candidates slam contradicting vote results, Euronews, διαθέσιμο εδώ
