Της Μαργαρίτας Οικονόμου,
Στην καρδιά της σύγχρονης τέχνης, οι νέες ύλες αναδύονται ως μαγικά συστατικά που πλάθουν φρέσκιες μορφές και συναρπαστικές εμπειρίες. Μεταξύ τεχνολογίας και φύσης τα υλικά του σήμερα γίνονται οι φορείς των πιο έντονων συναισθημάτων, αποκαλύπτοντας την ομορφιά και την πολυπλοκότητα του σύγχρονου κόσμου. Κάθε κομμάτι μετάλλου, κάθε φως LED, κάθε οργανικό στοιχείο ενώνεται σε έναν χώρο με την ανθρώπινη ψυχή, μετατρέποντας την τέχνη σε ένα διάλογο μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Έτσι, οι σύγχρονες ύλες δεν είναι απλά μέσα, αλλά ποιητικές φωνές που αναπλάθει την ανθρώπινη εμπειρία.
Μεταξύ ψηφιακών μέσων, τεχνολογίας αιχμής και φυσικών στοιχείων, οι καλλιτέχνες ανακαλύπτουν καινούργιους τρόπους έκφρασης, δίνοντας ζωή σε μορφές που, μέχρι πρόσφατα, μπορούσαν να κατοικούν μόνο στη σφαίρα της φαντασίας. Σε έναν κόσμο που η τέχνη συχνά επαναλαμβάνει τα ίδια μοτίβα και υλικά, ο Olafur Eliasson αναδύεται ως ένας «ποιητής» της σύγχρονης ύλης, αγγίζοντας τις ευαίσθητες χορδές της ανθρώπινης ψυχής μέσα από το φως, το νερό και τον αέρα. Ο Eliasson, με την ευαισθησία ενός καλλιτέχνη και την ακρίβεια ενός επιστήμονα, μας προσκαλεί σε έναν χορό ανάμεσα στο φως και τη σκιά ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό, δημιουργώντας κόσμους όπου η πραγματικότητα και το όνειρο συγκλίνουν.
Οι σύγχρονές ύλες γίνονται στα χέρια του Eliasson φορείς συναισθημάτων και σκέψεων, μετατρέποντας τον χώρο σε ένα ζωντανό οργανισμό που αναπνέει μαζί με τον θεατή. Κάθε εγκατάστασή του είναι ένας ύμνος στην ομορφιά του απλού και του φυσικού, που μετουσιώνεται σε κάτι μεγαλειώδες και διαχρονικό. Μέσα από τις διάφανες επιφάνειες των έργων του, η πραγματικότητα διαθλάται, δημιουργώντας νέους κόσμους που παίζουν με την αντίληψή μας και μας καλούν να ανακαλύψουμε ξανά τον εαυτό μας και τη σχέση μας με τον κόσμο. Ο Eliasson δεν χρησιμοποιεί απλά τις σύγχρονες ύλες στην τέχνη του, τις «ξυπνά» από τον ύπνο της καθημερινότητας, τις ανυψώνει σε σύμβολα του ανθρώπινου βιώματος, και μέσα από αυτές, μας ταξιδεύει σε μία ουτοπία όπου η τέχνη δεν είναι μόνο αντικείμενο αλλά εμπειρία, όχι μόνο θέαμα αλλά συμμετοχή. Σε κάθε έργο του, η σύγχρονη ύλη συναντά την αιωνιότητα του ανθρώπινου πνεύματος και σε αυτή τη συνάντηση, γεννιέται η μαγεία της τέχνης και του βιώματος. Οι σύγχρονες ύλες φέρουν μέσα τους την ουσία του κόσμου μας, την αντανάκλαση της κοινωνίας και της φύσης, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύπτουν το βάθος της ανθρώπινης ψυχής.
Κεντρικά χαρακτηριστικά του έργου του είναι το φως και ο χώρος. Εμπνέεται από την αντανάκλαση και το χρώμα που εκπέμπει το φυσικό περιβάλλον γύρω του, εξερευνώντας την επίδρασή τους. Συχνά χρησιμοποιεί φωτιστικά εφέ και καθρέφτες για να δημιουργήσει οπτικές ψευδαισθήσεις και να αλλάξει την αντίληψη του χώρου. Η διάσημη εγκατάστασή του “The Weather Project” (2003) στην Tate Modern στο Λονδίνο αναπαριστούσε τον ήλιο και εξερευνούσε την επίδραση του φωτός και του καιρού στην ανθρώπινη ψυχολογία. Για τον Eliasson ο θεατής δεν είναι ένας απλός παρατηρητής, αλλά συμμετέχει και θέλει να συμμετέχει ενεργά στην εμπειρία ενός έργου-εγκατάστασης, όπως στην εγκατάσταση “Your Rainbow Panorama” (2011), ένα κυκλικό, χρωματιστό γυάλινο διάδρομο στην κορυφή του μουσείου ARoS στο Άρχους της Δανίας. Κάτι που είναι αξιοθαύμαστο, ακόμη, για έναν καλλιτέχνη είναι η κοινωνική και περιβαλλοντική του ευαισθησία, κάτι για το οποίο ο Eliasson είναι επίσης γνωστός. Τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα τον απασχολούν ιδιαίτερα, γι’ αυτό και έχει ιδρύσει το “Little Sun”, ένα πρότζεκτ που προωθεί την πρόσβαση σε καθαρή και προσιτή ενέργεια μέσω ηλιακών λαμπτήρων.
Στο έργο του Olafur Eliasson, η τέχνη γίνεται μια γέφυρα που ενώνει τον άνθρωπο με το σύμπαν, το φως με τη σκιά, το όνειρο με την πραγματικότητα. Κάθε του δημιουργία είναι μια ωδή στην ομορφιά που βρίσκεται κρυμμένη στις λεπτομέρειες της φύσης και στην απλότητα των σύγχρονων υλικών. Ο Eliasson μάς υπενθυμίζει ότι η τέχνη δεν είναι απλά θέαμα, αλλά μια εμπειρία που μπορεί να μας αλλάξει βαθιά. Μέσα από τα έργα του, ο θεατής ανακαλύπτει ξανά την αίσθηση του θαύματος και την ανεξάντλητη δύναμη της δημιουργίας που μπορεί να φωτίσει ακόμα και τις πιο σκοτεινές γωνιές της ύπαρξής μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Olafur Eliasson, chateau-mouton-rothschild.com, διαθέσιμο εδώ
- Εικαστικά: Ουράνιο τόξο στον ουρανό, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- The weather project, olafureliasson.net, διαθέσιμο εδώ
