Του Μάρκου Ζουζούνη,
Η πρόσφατη «συνέντευξη» του πρώην Αμερικανού προέδρου και νυν υποψηφίου Donald Trump, με τον ισχυρό άνδρα του Twitter, Elon Musk, σίγουρα προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Από τον χλευασμό, έως τις κατηγορίες για ακροδεξιές απόψεις, οι παράλληλοι μονόλογοι Trump και Musk, στην ιντερνετική πλατφόρμα του τελευταίου, σίγουρα δεν πέρασαν απαρατήρητοι. Αλλά ίσως, η πιο αναπάντεχη αντίδραση δεν προήλθε από κάποιον σχολιαστή ή influencer, αλλά από τον Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς της Κομισιόν, Thierry Breton.
Μπορεί ο Breton να μην αποτελεί γνωστό όνομα για τους περισσότερους, αλλά τείνει να μετατραπεί σε εφιάλτη για αρκετούς από τους παροικούντες τη Σίλικον Βάλεϊ. Και αυτό γιατί στο χαρτοφυλάκιό του περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής για τη ρύθμιση των ψηφιακών παρόχων. Επικαλούμενος αυτό το “Digital Services Act” (DSA), ο Breton, μία μέρα πριν την περιβόητη συνέντευξη του Trump, δημοσίευσε ανοιχτή επιστολή στην οποία θύμιζε τον ιδιοκτήτη του X (πρώην Twitter) την ευθύνη της πλατφόρμας σχετικά με τον περιορισμό της παραπληροφόρησης, ενώ τον καλούσε να συνεργαστεί με τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές. Η απάντηση του Νοτιοαφρικανού επιχειρηματία ήταν μάλλον αναμενόμενη, καθώς με το γνωστό αλαζονικό του στυλ ανέβασε ένα υβριστικό meme, απευθυνόμενος στον Breton.
Μπορεί η επίσημη ηγεσία της Κομισιόν να έσπευσε να απομακρυνθεί από τη δημόσια αντιπαράθεση, με κύκλους να διακηρύττουν ότι η επιστολή Breton δημοσιεύτηκε χωρίς την έγκριση της Ursula von der Leyen, παρόλα αυτά η διαφαινόμενη μάχη της Ένωσης με τον Musk δε φαίνεται να αποσοβείται. Κάθε άλλο, αν λάβει κανείς υπόψιν το γεγονός ότι το X είναι ο πρώτος πάροχος που κατηγορείται επισήμως από την Επιτροπή για παραβίαση της νέας κοινοτικής νομοθεσίας. Στο επίκεντρο της έρευνας της Επιτροπής κατά του πρώην Twitter φαίνεται να είναι η χρήση των λεγόμενων «μπλε τικ». Στο παρελθόν, τα σήματα αυτά επιβεβαίωναν τη γνησιότητα των επίσημων λογαριασμών προσώπων και εταιρειών. Η χρήση του σήματος από το Twitter από πολιτικούς, αλλά και πολυεθνικές, ήταν μια δικλίδα ασφαλείας κατά της παραπληροφόρησης. Όμως αυτό άλλαξε μετά την εξαγορά της πλατφόρμας από τον Musk.
Πλέον τα εν λόγω σήματα διατίθεντο προς πώληση σε όλους τους χρήστες με μια μηνιαία συνδρομή των 8 δολαρίων. Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτό έδωσε τη δυνατότητα σε χρήστες να δημιουργούν ψεύτικους λογαριασμός, και «οπλισμένοι» με τον μπλε σηματάκι, να παριστάνουν online διάσημους πολιτικούς, αλλά και εταιρείες. Χαρακτηριστικότερο είναι το παράδειγμα του φαρμακευτικού κολοσσού «Johnson & Johnson», o οποίος είδε την τιμή της μετοχής της να κάνει βουτιά, όταν ένας ψεύτικος λογαριασμός στο X, με το όνομά του και το «μπλε τικ», ανακοίνωσε ψευδώς ότι η εταιρεία θα διέθετε τα σκευάσματα ινσουλίνης που παράγει, δωρεάν. Ο Musk αναγκάστηκε εν τέλει να αλλάξει το σύστημα των επιβεβαιωμένων λογαριασμών, αλλά αυτό δεν στάθηκε αρκετό να αποτρέψει τόσο τη φυγή μεγάλων πολυεθνικών από την πλατφόρμα, όσο και τις έρευνες των αρχών για προώθηση της παραπληροφόρησης.
Τόσο αυτή, όσο και οι άλλες κατηγορίες της Κομισιόν, προς το μέσο κοινωνικής δικτύωσης περί αδιαφάνειας, εξόργισαν τον Musk. Χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό του στο Χ, κατηγόρησε την Επιτροπή ότι πρότεινε στην πλατφόρμα μια «μυστική συμφωνία για να λογοκρίνει το περιεχόμενο», και απείλησε ότι θα μηνύσει την Κομισιόν «για να αποκαλυφθεί η αλήθεια». Οι κατηγορίες αυτές αντικρούστηκαν σθεναρά από τον Breton, ο οποίος χρησιμοποιώντας το ίδιο μέσο απάντησε πως η ομάδα του X προσέγγισε την Κομισιόν για έναν συμβιβασμό, κλείνοντας με τη φράση «θα σε δω στο δικαστήριο».
Φυσικά, αυτή η θερμή ανταλλαγή απόψεων είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί μεταξύ των δύο κολοσσών. Από τη μία, το μεγαλύτερο εμπορικό μπλοκ του πλανήτη, το οποίο μάλιστα φημίζεται για την επιβολή των δικών του στάνταρ στην παγκόσμια οικονομία. Από την άλλη, ένας «ιδιώτης», του οποίου η δύναμη και επιρροή προσομοιάζει μάλλον την εξουσία ενός ανεξάρτητου κράτους. Αυτό μπορεί να γίνει ξεκάθαρα αντιληπτό αν κατανοήσει κανείς τη δύναμη του Musk μέσω της εταιρείας του, Starlink, στον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο Musk πολλάκις έχει κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιεί τον ρόλο της εταιρείας του, η οποία παρέχει δορυφορικό ίντερνετ στον ουκρανικό στρατό, για να επηρεάσει την έκβαση του πολέμου, αποκλείοντας κατά το δοκούν την πρόσβαση στους δορυφόρους του, εν μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Το μέλλον της διαμάχης μεταξύ Musk και Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σίγουρα αβέβαιο. Αρκετοί σχολιαστές εκτιμούν ότι εάν ενταθεί η πίεση των ευρωπαϊκών αρχών προς το X, πιθανόν ο Musk να λάβει την απόφαση για έξοδο της πλατφόρμας από την ευρωπαϊκή αγορά. Μια τέτοια απόφαση δε θα ήταν ακατανόητη, αν αναλογιστεί κανείς το σκεπτικό του Musk για την αγορά του Twitter. Είναι γνωστό ότι η πλατφόρμα ήταν οικονομικά η πλέον αδύναμη εταιρεία τεχνολογίας, ενώ μετά την εξαγορά, οι κινήσεις του Musk έχουν οδηγήσει πολλούς από τους χρηματοδότες στην έξοδο. Το κίνητρο του Musk για να συντηρεί μια ελλειμματική επιχείρηση κάθε άλλο παρά οικονομικό είναι. Η πλατφόρμα του δίνει τη δυνατότητα να προωθεί τις δικές του, ελευθεριακές και αντικρατικές, απόψεις, αλλά και να διατρανώνει την πολιτική του επιρροή. Μια έξοδος από την Ε.Ε., παρά το όποιο οικονομικό κόστος, θα τον «απελευθέρωνε» από τις αυστηρές του υποχρεώσεις απέναντι στον ευρωπαϊκό νόμο.
Τα νομικά προβλήματα για το X του Musk δεν περιορίζονται μόνο στις Βρυξέλλες. Μόλις αυτόν τον μήνα, ο μεγιστάνας έχει έρθει σε δημόσια αντιπαράθεση με έναν σημαίνοντα Βραζιλιάνο δικαστή, ο οποίος απαγόρευσε τη λειτουργία του μέσου στη χώρα της Νότιας Αμερικής, επικαλούμενος την άρνηση του X να συμμορφωθεί με την οικεία νομοθεσία. Όμως, παρά τις όποιες επί μέρους δικαστικές διαμάχες του Musk, είναι η σύγκρουση του με την Κομισιόν που δύναται να καταδείξει το μέλλον του διαδικτύου. Και αυτό επειδή σε αυτήν τη σύγκρουση εμπεριέχεται μια ριζική διαφορά απόψεων. Από τη μία, η προσεκτική, αν και πατερναλιστική, προσέγγιση της Ένωσης, η οποία προωθεί την προστασία του χρήστη-καταναλωτή και από την άλλη η ελευθεριακή, αν όχι ασύδοτη, άποψη του Musk περί απόλυτης ελευθερίας του λόγου, ακόμη και στην υπερβολή της.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- EU takes shot at Musk over Trump interview — and misses, Politico EU, διαθέσιμο εδώ
- EU accuses X of breaching digital content rules; Musk alleges dirty deal, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Brazil Blocks Musk’s X After Company Refuses to Comply Amid Feud With Judge, TIME, διαθέσιμο εδώ
- Kwok, Karen, Elon Musk’s best move in EU fight may be an eXit, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Κουπετώρης, Άλκης, Έλον Μασκ: Η πηγή του κακού, Lifo, διαθέσιμο εδώ
