Της Μαρίας Ραβάνη,
Τα ταξίδια αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της πραγματικότητας της πλειοψηφίας των ανθρώπων (ανεξαρτήτου ηλικίας). Και ενώ το αεροπορικό ταξίδι φαίνεται να αποτελεί τη λύση που επιλέγουν όλο και περισσότεροι, τα ακτοπλοϊκά ταξίδια συνδέονται πλέον στο μυαλό μας, σχεδόν κατά αποκλειστικότητα, με κάποιον σχετικά κοντινό, καλοκαιρινό ίσως προορισμό. Πολλές φορές όμως, ξεχνάμε ότι αρκετοί είναι εκείνοι που ταξιδεύουν σε μακρινούς προορισμούς είτε οδικώς είτε με κάποιο πλοίο. Ταξίδια που σίγουρα μπορούν να θεωρηθούν ως “mini” περιπέτειες για τους ταξιδιώτες, ιδίως αν η οργάνωση δεν είναι καλή.
Ας εξετάσουμε, ωστόσο, συγκεκριμένα την περίπτωση της Ελλάδας. Όπου πολλοί είναι εκείνοι που επιλέγουν να αναχωρήσουν από κάποιο από τα λιμάνια της χώρας μας για λιμάνια ξένα (ιδίως αυτά της Ιταλίας) κι ακόμη περισσότεροι εκείνοι που αποφασίζουν να ταξιδέψουν προς τα βόρεια, ανεβαίνοντας Βαλκάνια και ακόμη παραπάνω — κυρίως οδικώς. Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχουν θεωρητικά πολλαπλά σημεία ελέγχου τόσο από το ελληνικό λιμενικό όσο και από τις συνοριακές αρχές της χώρας μας. Κι οι δύο φορείς έχουν βεβαρημένο ιστορικό, όταν συζητάμε για μεταναστευτικό, οπότε προσδοκεί κανείς ότι οι έλεγχοι θα είναι ενδελεχείς τόσο για τους ομοεθνείς όσο και για ξένους. Τι έκπληξη όμως, τα πράγματα δε δουλεύουν όπως θα έπρεπε.
Με μία πρώτη ματιά κατά την επίσκεψη σε κάποιο από τα προαναφερθέντα σημεία ελέγχου, θα διαπιστώσει κανείς τις συνθήκες αταξίας που επικρατούν. Ταξιδιώτες που σαν χαμένοι ψάχνουν να βρουν κάποιον αρμόδιο για να τους καθοδηγήσει, υπάλληλοι που δεν ενδιαφέρονται να εξυπηρετήσουν με ποιοτικό τρόπο το κοινό και ιδιωτικές εταιρείες που απλά κάνουν τα στραβά μάτια σε καταστάσεις, στο όνομα του κέρδους. Από τις άθλιες συνθήκες καθαριότητας έως τη μη τήρηση των πρωτοκόλλων ασφαλείας, τίποτα δε θυμίζει παρεχόμενη υπηρεσία από κάποιον επίσημο φορέα προς τον πολίτη. Αντιθέτως, καταλήγεις να απορείς εάν αγόρασες εισιτήριο για το συγκεκριμένο ταξίδι ή αν βρίσκεσαι εκεί λόγω χάρης κάποιου τρίτου που δεν γνωρίζεις.
Και έχοντας έρθει πρόσφατα σε επαφή με το χάος, την ανοργανωσιά και την έλλειψη ελέγχου που επικρατεί σε ένα διεθνές ακτοπλοϊκό ταξίδι, δεν γίνεται παρά να απορούμε. Πριν ένα χρόνο, ένα κομβόι αυτοκινήτων διέσχισε τα Βαλκάνια και το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής επικράτειας φτάνοντας στη Νέα Φιλαδέλφεια, όπου και σκότωσαν έναν άτυχο οπαδό της ΑΕΚ, κατά τη διάρκεια επεισοδίων που σημειώθηκαν στον αγώνα ΑΕΚ – Ντινάμο Ζάγκρεμπ. Κανένας έλεγχος από το ελληνικό κράτος και εν τέλει κανένα εμπόδιο για τους επίδοξους δολοφόνους του Μιχάλη. Ένα χρόνο μετά, σε ένα τυχαίο ταξίδι που πραγματοποιείται με πλοίο (και άρα δεν υφίσταται ο ενδελεχής έλεγχος και οι απαγορεύσεις που ισχύουν στα αεροπορικά ταξίδια), δεν πραγματοποιείται κανένας έλεγχος και φαίνεται να μην ισχύει κανένα πρωτόκολλο ασφαλείας. Ο καθένας μπορεί να ταξιδεύσει, έχοντας απλά ένα διαβατήριο ή μία ταυτότητα και ένα αγορασμένο εισιτήριο. Τίποτα περισσότερο…
Οι καταστάσεις που επικρατούν στα πλοία φαντάζουν όλο και πιο επικίνδυνες, με τις τιμές των εισιτηρίων να μοιάζουν τουλάχιστον γελοίες μπροστά στις προσφερόμενες «υπηρεσίες». Επιβάτες που αναγκάζονται να παραμείνουν στο γκαράζ εν πλω, καταπέλτες που κλείνουν, ενώ αυτοκίνητα ακόμη επιβιβάζονται, προσωπικό που σπρώχνει επιβάτες στη θάλασσα και πολλά ακόμη. Όλα αυτά ίσως θα μπορούσαν να εξεταστούν υπό το πρίσμα της έλλειψης κρατικού ελέγχου και μιας ευρύτερης αίσθησης γενικευμένης ασυδοσίας. Φαντάζει σαν το δίκαιο της θάλασσας πλέον να έχει χάσει κάθε ουσία και να μη συνάδει με τους γενικότερους κανόνες δικαίου της εποχής μας, θυμίζοντας περισσότερο κάτι από παλιά…
