Της Χριστίνας Σεφθελή,
Η ολοκλήρωση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με την ήττα των δυνάμεων του Άξονα και της ναζιστικής Γερμανίας που, πέραν από το γεγονός πως οδήγησε τον κόσμο σε μια παγκόσμια σύγκρουση, ήταν υπεύθυνη για την εξόντωση εκατομμυρίων αμάχων ανθρώπων. Το γνωστότερο γεγονός που σημάδεψε την ιστορία ήταν το ολοκαύτωμα και η εκκαθάριση χιλιάδων ανθρώπων μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης – εξόντωσης. Έτσι, με το πέρας του πολέμου τόσο η Γερμανία όσο και οι επιζήσαντες που ήταν οι ιθύνοντες για την πορεία προς τον θάνατο τόσων ανθρώπων οδηγήθηκαν σε δίκη για την τυπική και ηθική εξιλέωση των θυμάτων.
Ο τόπος που θα φιλοξενούσε την πιο σημαντική ίσως δίκη του 20ου αιώνα ήταν η πόλη της Νυρεμβέργης. Πρόκειται για μια σειρά από δίκες που ξεκίνησαν από το 1945 και ολοκληρώθηκαν το επόμενο έτος. Οι δικαστές που ορίστηκαν προέρχονταν από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Σοβιετική Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες και συμμετείχαν στη διαδικασία όπου δικάστηκαν 22 Ναζί εγκληματίες πολέμου. Ως γνωστόν ο Αδόλφος Χίτλερ αυτοκτόνησε και έτσι δεν βρέθηκε στο εδώλιο, όπως και ορισμένοι άλλοι που διέφυγαν στο εξωτερικό (με κύριο προορισμό τη Λατινική Αμερική).
Μέσα από πολύωρες συνεδριάσεις και εξαντλητικές ακροαματικές διαδικασίες εκδόθηκε μια ιστορική απόφαση. 12 από τους κατηγορούμενους ναζί καταδικάστηκαν σε θάνατο, παρά το γεγονός ότι πολλοί παραδέχτηκαν τις φρικτές πράξεις και τα εγκλήματά τους ισχυρίστηκαν πως ακολουθούσαν τις εντολές των ανωτέρων τους. Από την άλλη, υπήρξαν κι αυτοί που τους επιβλήθηκαν μικρότερες ποινές ή και απαλλάχθηκαν.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ
Στις αρχές του Αυγούστου 1945 συνήλθε στο Λονδίνο μια διάσκεψη στην οποία συζητήθηκε και τελικά ανακοινώθηκε ο καταστατικός χάρτης για την οργάνωση και λειτουργία του διεθνούς στρατοδικείου. Επιπλέον, άρχισε να σχηματίζεται και το πλούσιο και εκτενές κατηγορητήριο, με τα βασικά εγκλήματα που απαρτίζονταν να είναι:
- Εγκλήματα κατά της ειρήνης, δηλαδή συμμετοχή και σχεδιασμός επιθετικού πολέμου κατά παράβαση πολλαπλών διεθνών συνθηκών.
- Εγκλήματα πολέμου, δηλαδή παραβιάσεις των συμφωνημένων κανόνων διεξαγωγής πολέμου.
- Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, δηλαδή δολοφονίες, εξόντωση, εκτοπισμός κ.α. που διαπράχθηκαν για πολιτικούς, φυλετικούς ή θρησκευτικούς λόγους.
Ακολούθησε τον Οκτώβριο του ίδιου έτους η έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας με 22 κορυφαίους αξιωματούχους των Ναζί να μεταβαίνουν στο δικαστήριο της Νυρεμβέργης. Ανάμεσά τους ήταν ο Χέρμαν Γκέριγκ, ο Ρούντολφ Ες (δεύτερος στο ναζιστικό κόμμα), ο Γιοαχίμ φον Ρίμπεντροπ (Υπουργός Εξωτερικών), ο Βίλχελμ Κάιτελ (επικεφαλής των ένοπλων δυνάμεων) κ.α. Έτσι, τον επόμενο χρόνο ανακοινώθηκε η απόφαση του δικαστηρίου και πέραν από τους 12 κατηγορούμενους τους επιβλήθηκε η θανατική ποινή υπήρχαν 3 που καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη, σε φυλάκιση από 10 έως 20 χρόνια καταδικάστηκαν 4, ενώ αθωώθηκαν 3.
Οι θανατικές ποινές εκτελέστηκαν λίγο καιρό μετά την έκδοση της απόφασης στα μέσα Οκτωβρίου αλλά μόνο σε 10 από τους 12 κρατούμενους, καθώς ένας από αυτούς αυτοκτόνησε (Γκέριγκ), ενώ ένας ακόμα δεν συνελήφθη ποτέ (Μπόρμαν).
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Οι δίκες της Νυρεμβέργης, encyclopedia.ushmm.org, Διαθέσιμο εδώ
