Του Ελευθέριου Χονδρού,
Ο διορισμός του Michel Barnier ως Πρωθυπουργού της Γαλλίας σηματοδοτεί μια κομβική στιγμή στη γαλλική πολιτική σκηνή, μετά από μια παρατεταμένη περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας. Ο διορισμός, που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Emmanuel Macron, ακολουθεί δύο μήνες αδιεξόδου μετά τις πρόωρες Κοινοβουλευτικές Εκλογές, που άφησαν την Εθνοσυνέλευση χωρισμένη σε τρία μεγάλα μπλοκ, χωρίς σαφή πλειοψηφία. Στα 73 του, ο Barnier είναι ο γηραιότερος Πρωθυπουργός που υπηρέτησε από τη δημιουργία της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958, φέρνοντας στον ρόλο αυτόν πολιτική εμπειρία δεκαετιών τόσο στη γαλλική όσο και στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επιλογή του Barnier σηματοδοτεί την πρόθεση του Macron να αποκαταστήσει την πολιτική σταθερότητα σε μια βαθιά διχασμένη Γαλλία. Οι εκλογές κατέληξαν σε ένα κρεμασμένο κοινοβούλιο, με το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο να αναδεικνύεται ως η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη, αλλά ανίκανο να σχηματίσει Κυβέρνηση μόνο του. Ο κεντρώος συνασπισμός του Macron, ο οποίος είχε χάσει σημαντικό αριθμό εδρών, και η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση, με Επικεφαλής τη Marine Le Pen, αποτελούν τα άλλα δύο μεγάλα μπλοκ στη Συνέλευση. Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, στο οποίο ανήκει ο Barnier, ήρθε τέταρτο, οδηγώντας σε κατηγορίες από αριστερούς ηγέτες όπως ο Jean-Luc Mélenchon ότι η δημοκρατική διαδικασία υπονομεύτηκε από την επιλογή του Macron για Πρωθυπουργό από μια λιγότερο αντιπροσωπευτική παράταξη.
Το παρελθόν του Barnier ως έμπειρου διαπραγματευτή και πολιτικής φιγούρας τον τοποθετεί ως κάποιον ικανό να αντιμετωπίσει το πολιτικό αδιέξοδο, όπως αποδεικνύεται από τον ρόλο του ως κύριος διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit. Αυτή η εμπειρία θα είναι κρίσιμη για τον νέο του ρόλο, όπου πρέπει να εργαστεί για να ενώσει τις διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και να αποφύγει περαιτέρω παράλυση στη γαλλική Κυβέρνηση. Ωστόσο, οι συντηρητικές τάσεις του Barnier, ιδιαίτερα η σκληρή στάση του για τη μετανάστευση κατά την υποψηφιότητά του για την προεδρία το 2022, καθιστούν τον διορισμό του αμφιλεγόμενο. Ο Mélenchon, ηγέτης της ριζοσπαστικής Αριστεράς France Unbowed (LFI), εξέφρασε την οργή του, χαρακτηρίζοντας τον διορισμό του Barnier «κλεμμένες» εκλογές και κατηγορώντας τον Macron ότι ευθυγραμμίστηκε με την Aκροδεξιά για να διατηρήσει την εξουσία.
Παρά αυτήν την κριτική, η πρόκληση του Barnier δεν είναι μόνο ιδεολογική, αλλά και διαδικαστική. Η άμεση προτεραιότητά του είναι να προωθήσει τον προϋπολογισμό του 2025, ένα έργο που έγινε πιο δύσκολο από την κατακερματισμένη Συνέλευση, όπου θα χρειαστεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη 289 βουλευτών για να επιβιώσει από μια ψήφο εμπιστοσύνης. Το Εθνικό Συλλαλητήριο της Marine Le Pen σηματοδότησε ότι, ενώ δεν θα ενταχθούν στην Kυβέρνηση του Barnier, είναι πρόθυμοι να τον υποστηρίξουν ανάλογα με την πολιτική ατζέντα του, ιδιαίτερα σε θέματα όπως η μετανάστευση και η ασφάλεια, που ευθυγραμμίζονται με τις δικές τους προτεραιότητες. Αυτό φέρνει τον Barnier στη λεπτή θέση να χρειάζεται να εξισορροπήσει τις απαιτήσεις της Ακροδεξιάς με εκείνες του κεντρώου συνασπισμού του Macron, ενώ, παράλληλα, κινείται η αντιπολίτευση από την Αριστερά.
Ένα από τα κρίσιμα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει ο Barnier είναι το αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας, το οποίο έχει τραβήξει την προσοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των διεθνών αγορών ομολόγων. Το χρέος της Γαλλίας υπερβαίνει πλέον το 110% του ΑΕΠ της και η χώρα αντιμετωπίζει προθεσμία την 1η Οκτωβρίου για να παρουσιάσει στην Εθνοσυνέλευση ένα σχέδιο προϋπολογισμού για το 2025. Ο Barnier πρέπει, επίσης, να αντιμετωπίσει ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με το κόστος ζωής, την ασφάλεια και τη μετανάστευση, όλα αυτά διαχειριζόμενοι τις απαιτήσεις διαφόρων πολιτικών παρατάξεων. Η αποτυχία ψήφισης του προϋπολογισμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω οικονομική πίεση και πολιτική αστάθεια, επιδεινώνοντας την αίσθηση της κρίσης που έχει ήδη κυριεύσει τη γαλλική πολιτική.
Ο διορισμός του Barnier συναντήθηκε με μια σειρά αντιδράσεων σε όλο το πολιτικό φάσμα. Οι υποστηρικτές του κεντρώου συνασπισμού Ensemble του Macron έχουν εκφράσει επιφυλακτική αισιοδοξία ότι ο Barnier μπορεί να φέρει σταθερότητα, ενώ οι ηγέτες του αριστερού συνασπισμού ήταν πιο έντονοι στην αντίθεσή τους. Ο σοσιαλιστής ηγέτης Olivier Faure έφτασε στο σημείο να δηλώσει ότι η απόφαση του Macron βύθισε τη Γαλλία σε μια «καθεστωτική κρίση», ένα συναίσθημα που απηχούν και άλλα στελέχη της Αριστεράς που θεωρούν τον διορισμό του Barnier ως άρνηση της δημοκρατικής βούλησης. Ωστόσο, η μακροχρόνια φήμη του Barnier ως οικοδόμου συναίνεσης μπορεί να του προσφέρει κάποια περιθώρια, καθώς εργάζεται για να σχηματίσει μια Κυβέρνηση που μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις εντάσεις.
Η απόφαση του Macron να περιμένει μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού για να ανακοινώσει τον διορισμό του Barnier αντικατοπτρίζει την κατανόησή του για τα διακυβεύματα που εμπλέκονται. Ο Γάλλος Πρόεδρος, που συχνά αναφέρεται ως «ο κύριος των ρολογιών» για τον χρόνο λήψης των πολιτικών του αποφάσεων, χρησιμοποίησε την παύση κατά τη διάρκεια των Αγώνων για να εξετάσει προσεκτικά τις επιλογές του, καταλήγοντας, τελικά, στον Barnier ως κάποιον που θα μπορούσε να προσφέρει τη «μεγαλύτερη δυνατή σταθερότητα» στη Γαλλία. Ωστόσο, παρά την προσεκτική συζήτηση, η επιτυχία του Barnier ως Πρωθυπουργού δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη. Πρέπει τώρα να κερδίσει ψήφο εμπιστοσύνης στην Εθνοσυνέλευση και η πρόκληση της ψήφισης του προϋπολογισμού του 2025 είναι μεγάλη. Η αποτυχία να ξεπεραστούν αυτά τα άμεσα εμπόδια θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω εκκλήσεις για πολιτική αλλαγή και ακόμα μεγαλύτερη αστάθεια στη Γαλλία.
Ο διορισμός του Barnier υπογραμμίζει, επίσης, τις ευρύτερες αλλαγές στη γαλλική και ευρωπαϊκή πολιτική. Ως βετεράνος των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, η εμπειρία του Barnier με το Brexit τον άφησε να συνειδητοποιήσει τους κινδύνους του πολιτικού κατακερματισμού και του διχασμού. Η σταθερή φιλοευρωπαϊκή του στάση κατά τη διάρκεια της καριέρας του έρχεται σε αντίθεση με την πιο πρόσφατη στροφή του προς τα δεξιά, ιδιαίτερα στο μεταναστευτικό, μια κίνηση που πιθανότατα είχε σκοπό να προσελκύσει ένα ευρύτερο τμήμα του εκλογικού σώματος κατά τη διάρκεια της προεδρικής του υποψηφιότητας. Αυτή η πράξη εξισορρόπησης μεταξύ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και των εγχώριων ανησυχιών θα αποτελέσει βασικό test της ηγεσίας του τους επόμενους μήνες.
Εν τω μεταξύ, η Ακροδεξιά, με Επικεφαλής τη Marine Le Pen και τον Jordan Bardella, έχει τοποθετηθεί ως δυνητικός «βασιλιάς» στη γαλλική πολιτική. Αν και η Le Pen έχει καταστήσει σαφές ότι η Εθνική Συσπείρωση δεν θα συμμετάσχει στην Κυβέρνηση του Barnier, η προθυμία τους να υποστηρίξουν τις πολιτικές του κατά περίπτωση θα μπορούσε να τους δώσει σημαντική επιρροή στην κατεύθυνση της Κυβέρνησης. Αυτό ασκεί πρόσθετη πίεση στον Barnier, ο οποίος πρέπει τώρα να κινηθεί στη λεπτή γραμμή μεταξύ της εξασφάλισης αρκετής υποστήριξης για αποτελεσματική διακυβέρνηση και της αποφυγής της εμφάνισης ότι είναι πολύ στενά ευθυγραμμισμένος με την Ακροδεξιά, μια κίνηση που θα μπορούσε να αποξενώσει τους κεντρώους και τους αριστερούς ψηφοφόρους.
Καθώς η Γαλλία παλεύει με την πολιτική παράλυση και τη διχασμένη Εθνοσυνέλευση, ο διορισμός του Barnier ως Πρωθυπουργού αντιπροσωπεύει ταυτόχρονα μια ευκαιρία και μια σημαντική πρόκληση. Η ικανότητά του να σχηματίσει μια Κυβέρνηση που θα μπορεί να πλοηγηθεί στην πολυπλοκότητα του σπασμένου πολιτικού τοπίου της Γαλλίας θα καθορίσει όχι μόνο το δικό του πολιτικό μέλλον, αλλά και την ευρύτερη τροχιά της προεδρίας του Macron. Με τη χώρα να αντιμετωπίζει πιεστικά ζητήματα που κυμαίνονται από την οικονομική ανάκαμψη έως τη μετανάστευση και την ασφάλεια, η ηγεσία του Barnier θα δοκιμαστεί τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, καθώς επιδιώκει να δημιουργήσει συναίνεση και να προωθήσει κρίσιμες μεταρρυθμίσεις.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Macron’s pick Michel Barnier becomes French PM, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Michel Barnier named as new prime minister of France, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- France’s Macron names former Brexit negotiator Michel Barnier as new PM, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- French President Emmanuel Macron nominates Michel Barnier as the country’s new prime minister, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- Macron appoints conservative Michel Barnier as prime minister, Le Monde, διαθέσιμο εδώ
