Της Δεφνέ Μπερέν Ισμαήλ,
Μετά από μια παρατεταμένη περίοδο καθιστικής ζωής λόγω της πανδημίας, σχεδόν όλοι μας έχουμε ακούσει και συνεχίζουμε να ακούμε για την σημασία της γυμναστικής και των αθλημάτων στη ζωή μας. Αυτό προκαλεί διάφορα ερωτήματα στο μυαλό μας, όπως «Αν δεν γυμναζόμαστε, ποιες θα είναι οι συνέπειες;», «Είναι πράγματι τόσο σημαντική η γυμναστική για την υγεία μας;», «Ποιες επιπτώσεις έχει η καθιστή ζωή στην υγεία μας».
Όπως είναι γνωστό, ο ανθρώπινος σκελετός αποτελείται από τους σκελετικούς μυς, τον καρδιακό μυ και τους λείους μυς. Η έλλειψη γυμναστικής και η καθιστική ζωή έχουν ως αποτέλεσμα την αδράνεια των σκελετικών μυών.
Γιατί αυτό είναι ανησυχητικό;
Καταρχάς, η ελλιπής μυϊκή δραστηριότητα καταλήγει σε μυϊκή ατροφία. Η μυϊκή ατροφία, σε συνδυασμό με πιθανούς τραυματισμούς και ασθένειες, καταλήγει σε ελάττωση του όγκου των μυών. Η νευρογενής μυϊκή ατροφία (SMA), ένα είδος μυϊκής ατροφίας, αποτελεί μια αυτοσωμική υπολειπόμενη νευρομυϊκή νόσο, αποτελεί συνέπεια βλαβών που προκύπτουν στο νευρικό σύστημα, και επηρεάζει την σωστή λειτουργία των μυών –κυρίως στα άκρα– . Το φαινότυπο των ατόμων που πάσχουν από την συγκεκριμένη ασθένεια κατατάσσεται σε τέσσερα είδη (SMA Ι, SMA ΙΙ, SMA ΙΙΙ, SMA ΙV), ανάλογα με την σοβαρότητα της ασθένειας και εξαρτάται από την ηλικία εμφάνισης του νόσου. Η συγκεκριμένη ασθένεια προκαλείται από τις μεταλλάξεις του γονιδίου που παράγει την πρωτεΐνη SMN1 (πρωτεΐνη επιβίωσης των κινητικών νευρώνων) και η διάγνωση της, τις περισσότερες φορές, γίνεται με την ανίχνευση της απουσίας του εξονίου 7 του SMN1. Τέλος, στα ζευγάρια που έχουν αποκτήσει προηγουμένως ένα παιδί με τη συγκεκριμένη νόσο, πρέπει να πραγματοποιηθεί προγεννητική διάγνωση, καθώς η ασθένεια κληρονομείται με αυτοσωμικό υπολειπόμενο τρόπο (πιθανότητα εμφάνισης SMA στο δεύτερο παιδί 25%), και επομένως οι δύο γονείς πρέπει να είναι φορείς .
Δεύτερον, η έλλειψη της μυϊκής δραστηριότητας συνήθως οδηγεί στην ελάττωση της μυϊκής αντοχής. Η μείωση της μυϊκής αντοχής είναι μια κατάσταση στην οποία οι μύες δεν μπορούν να παράγουν μεγάλη δύναμη και αδυνατούν να επαναλαμβάνουν συνεχόμενες κινήσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Υπάρχουν δύο είδη σκελετικών μυών: οι γρήγορες και οι αργές μυϊκές ίνες. Οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την μυϊκή αντοχή συνήθως αναπτύσσουν τις αργές μυϊκές ίνες. Συνήθως, σε περιπτώσεις χαμηλής μυϊκής αντοχής, οι μυϊκές ίνες αναπροσαρμόζονται, καθώς επίσης οι αργές ίνες των μυών συρρικνώνονται και ελαττώνονται σε αριθμό, και κατά συνέπεια, η αντοχή εξασθενεί. Η κακή ψυχολογία και οι κακές διατροφικές συνήθειες του ατόμου, επίσης, διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο στην μείωση της μυϊκής αντοχής.
Τρίτον, η καθιστική ζωή οδηγεί σε μειωμένη ευκαμψία των μυών και των αρθρώσεων. Πιο συγκεκριμένα, οι μύες, οι αρθρώσεις και οι τένοντες σιγά σιγά χάνουν την ικανότητα της έκτασης και της ελεύθερης κίνησης. Αυτό το γεγονός ενισχύει τις πιθανότητες τραυματισμού.
Τέταρτον, η παρατεταμένη καθιστική ζωή σε ορισμένες περιπτώσεις μειώνει τη ροή του αίματος στους μυς. Η μειωμένη κυκλοφορία αίματος συνεπάγεται μειωμένη παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στους μυς, γεγονός που καθιστά το ανθρώπινο σώμα πιο ευάλωτο σε διάφορες ασθένειες. Συγκεκριμένα, η κινητικότητα των φλεβών μειώνεται, προκαλώντας συσσώρευση αίματος στα άκρα και δυσκολία στην επιστροφή του στην καρδιά. Παράλληλα, μειώνεται ο μεταβολικός ρυθμός, εμφανίζονται οιδήματα, αυξάνεται ο κίνδυνος εκδήλωσης καρδιαγγειακών νοσημάτων, μειώνεται η παροχή οξυγόνου στους μυς, και αυξάνεται η πίεση, κυρίως στα πόδια.
Τέλος, η έλλειψη σωματικής άσκησης οδηγεί σταδιακά σε επιβράδυνση του μεταβολισμού. Ο μεταβολισμός περιλαμβάνει όλες τις χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν στο σώμα για τη διατήρηση της ζωής. Η άσκηση συμβάλλει στην αύξηση της μυϊκής μάζας, ενισχύοντας την κατανάλωση ενέργειας και διεγείροντας την ενζυματική δραστηριότητα. Χωρίς άσκηση, παρατηρούνται αλλαγές στις ορμόνες, μειώνεται η θερμογένεση, και το σωματικό λίπος συσσωρεύεται. Μακροπρόθεσμα, το άτομο παίρνει βάρος, με κίνδυνο να οδηγηθεί σε παχυσαρκία, ενώ αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης παθήσεων, όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη και η υπέρταση, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα της ζωής του.
Η απουσία της γυμναστικής από τις ζωές μας, δυστυχώς, έχει πάρα πολλές επιπτώσεις στην υγεία μας. Για να είμαστε υγιείς, οφείλουμε να γυμναζόμαστε συχνά, και να εξασκούμε τους μυς μας, μέσω διαφόρων δραστηριοτήτων σε καθημερινή βάση, όπως η ποδηλασία, το τρέξιμο, το περπάτημα, η κολύμβηση κ.α..
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Skeletal muscle atrophy: From mechanisms to treatment, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Spinal, muscular atrophy, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Muscular endurance: A brief overview, A healthy philosophy. Διαθέσιμο εδώ
- Exercise and metabolic health, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
