Της Στέλλας Πετρακάκη,
Είναι φορές που σκεφτόμαστε πως μερικές ειδήσεις, καταστάσεις, γεγονότα τα είχαμε ακούσει ξανά και τα έχουμε συζητήσει πολλάκις, ίσως βέβαια με ανολοκλήρωτα αποτελέσματα ή με λύσεις οι οποίες εντέλει δεν υιοθετήθηκαν ποτέ από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Άλλες πάλι φορές, λύσεις οι οποίες υιοθετήθηκαν εμπλουτισμένα και εγκαίρως από τα ενδιαφερόμενα μέρη, σηκώθηκαν βέτο και εμπάργκο από άλλες πλευρές, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η ευκαιρία για αλλαγή και πρόοδο. Φυσικά, ο λόγος γίνεται για τα δυτικά Βαλκάνια, όπου η ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πρώτη και η τελευταία έγνοιά τους, καθώς όχι μόνο πληρούν σε έναν μεγάλο βαθμό τις προϋποθέσεις για μια μεγαλεπήβολη αλλαγή, αλλά είναι πρόθυμα κιόλας τα κράτη των δυτικών Βαλκανίων να συνδράμουν ακόμα περισσότερο στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Με γνώμονα το Νέο Αναπτυξιακό Σχέδιο για τα Δυτικά Βαλκάνια, που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Νοέμβριο, πρόκειται να φέρει συνολικά 6 δις ευρώ στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Σερβίας. Προκειμένου οι χώρες να λάβουν τα χρήματα, είναι υποχρεωμένες να υιοθετήσουν μεταρρυθμιστικά προγράμματα, ώστε να πλησιάσουν ακόμα περισσότερο στην προετοιμασία της ένταξής τους στην Ένωση. Πρώτη παίκτρια αναδεικνύεται η Σερβία, η οποία έχει ήδη συντάξει μια ατζέντα προετοιμασίας, την έχει παραδώσει στην Επιτροπή, όπου η Επιτροπή, με την σειρά της, την εξετάζει με εσωτερικές διαβουλεύσεις για να παρατηρήσει κατά πόσο ανταποκρίνεται στα ζητούμενα δεδομένα.
Η υπουργός Ευρωπαϊκής Ενσωμάτωσης της Σερβίας, Tanja Miščević, τονίζει ξεκάθαρα πως η δουλειά που έχει απομείνει ώστε να ολοκληρωθεί η σύνταξη των προγραμμάτων πλησιάζει στον στόχο της. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη έχουν ελάχιστο χρόνο μπροστά τους για να επιβεβαιώσουν τα προγράμματα μεταρρυθμίσεων, εκ των οποίων κρατών η Βοσνία Ερζεγοβίνη δεν έχει παραδώσει ακόμα το πλάνο της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να έχει στα χέρια της όλα τα προγράμματα, ώστε να προετοιμάσει μια συμφέρουσα οικονομική επιχορήγηση για όλα τα Δυτικά Βαλκάνια, όπως και το δάνειο που θα επιτρέψει η Κομισιόν να κάνουν τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Με τη σειρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντά πως η οικονομική στήριξη που πρόκειται να προσφέρουν τα Δυτικά Βαλκάνια θα βασιστεί στην επιτυχία της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που προτάθηκαν και ψηφίστηκαν ως οι πιο κατάλληλες για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Ο ποσοτικός και ποιοτικός χαρακτήρας των μεταρρυθμίσεων που συμπεριλαμβάνονται στις κρατικές ατζέντες των Δυτικών Βαλκανίων πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως εφαλτήριο βήμα για την απόδοση των οικονομικών ενισχύσεων της Ε.Ε., φυσικά πάντα τηρώντας το ανάλογο χρονικό πλαίσιο που θα τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περάτωση των μεταρρυθμίσεων. Δύο φορές ετησίως τα χρηματικά ποσά θα αποδεσμεύονται από την Ένωση και θα αποδίδονται στα κράτη, τα οποία κράτη θα έχουν υποβάλει αίτημα ανάληψης κονδυλίων, όπου θα επαληθευτεί από την Επιτροπή η δυνατότητα χορήγησής τους, θέτοντας τρεις όρους για τις προϋποθέσεις. Η προχρηματοδότηση πρόκειται να αποδοθεί μέχρι το πέρας του φετινού έτους.
Ορισμένοι από τους όρους που οφείλουν τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων να τηρήσουν για να λάβουν τις χρηματοδοτήσεις από την Ε.Ε. είναι αρχικά ο πλήρης σεβασμός στους δημοκρατικούς μηχανισμούς· πιο συγκεκριμένα την δημιουργία πολυκομματικού Κοινοβουλίου, την διεκπεραίωση ελεύθερων, δικαίων, αδέκαστων εκλογών, ένταξη του πλουραλισμού στα ΜΜΕ, την ανάληψη της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και την εφαρμογή κράτους δικαίου που να ανταποκρίνεται στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Στο σημείο αυτό, δεν γίνεται να μην αναφερθεί και η ακόμα πιο εκ των έσω ανάγκη για το Βελιγράδι και την Πρίστινα, των οποίων οι σχέσεις απαιτούν εξομάλυνση, ζητούμενο το οποίο υιοθετείται και από τις δυο πόλεις ισόβαθμα.
«Αυτοί είναι οι περισσότεροι πολιτικοί όροι και η Ε.Ε. θα τους εφαρμόσει ή όχι ανάλογα με την πολιτική της εκτίμηση. Επομένως μπορούμε να περιμένουμε ότι θα υπάρξει κάποια ευελιξία και όσον αφορά αυτή τη μεταρρυθμιστική ατζέντα, θα τηρείται ήδη αυστηρά αν κάτι έχει εφαρμοστεί ή όχι εντός των συγκεκριμένων προθεσμιών» δήλωσε ο αναλυτής Alexandar Ivković. Από τα έξι δις της επιχορηγούμενης χρηματοδότησης για τα Δυτικά Βαλκάνια, τα τέσσερα θα παραχωρηθούν στις εν λόγω χώρες με την μορφή δανείων, ενώ τα υπόλοιπα δύο εκατομμύρια πρόκειται να εισέλθουν απευθείας στις οικονομίες των χωρών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- ΕΕ: Χρήματα σε αντάλλαγμα για μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια, EuroNews, διαθέσιμο εδώ
